Ανδρέας Πογιατζή

Η χρονιά 2020 θα μείνει αξέχαστη στην ανθρωπότητα. Το κυριότερο γεγονός του απερχόμενου έτους, ξεκίνησε από το 2019, συνεχίστηκε καθ’ όλη την διάρκεια του 2020 και ταλαιπώρησε ολόκληρο τον πλανήτη. H νόσος του SARS-CoV-2 ευρέως γνωστή και ως COVID-19, ήρθε στην ζωή μας, την άλλαξε και πλέον όλοι πορευόμαστε με βάση τα κυβερνητικά διατάγματα ελπίζοντας πως σύντομα θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα. 

Εντούτοις, αξιοσημείωτες είναι δυστυχώς και οι πολεμικές συγκρούσεις που σημειώθηκαν ή συνεχίστηκαν μέσα στο 2020. Χιλιάδες νεκροί, εκατοντάδες κατεστραμμένες πόλεις και εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, απασχόλησαν την διεθνή ειδησεογραφία και κατά την διάρκεια του 2020.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορεί να πυροδοτήσουν μια πολεμική σύρραξη. Μεταξύ αυτών είναι οι εδαφικές διαφορές, η θρησκεία, ο εθνικισμός, η εμφύλια σύγκρουση, οι επαναστάσεις αλλά και οι φυσικοί πόροι και το συνεπακόλουθο όφελος από την εκμετάλλευση τους. 

Διαβάστε επίσης: Πρέσβης Ελλάδας | Ο καθορισμός της ΑΟΖ, το Κυπριακό και το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου | VIDEO

Ο αριθμός των ενόπλων συγκρούσεων είναι τεράστιος. Εμείς θα επιχειρήσουμε να σας παρουσιάσουμε τις συγκρούσεις που ξέσπασαν ή συνεχίστηκαν μέσα στο 2020, ορίζοντας καταρχάς τον όρο “ένοπλες συγκρούσεις” ως μια κατάσταση ένοπλης συμπλοκής μεταξύ δύο ή περισσοτέρων κρατών ή μεταξύ διαφορετικών ομάδων εντός μιας χώρας. Επιπλέον, λόγω του μεγάλου αριθμού των ενόπλων συγκρούσεων, θα σας παρουσιάσουμε τις συγκρούσεις που επέφεραν τουλάχιστον 1.000 θανάτους κατά τη διάρκεια του τρέχοντος ημερολογιακού έτους. 

Σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία “Statista”, στον παρακάτω χάρτη παρουσιάζονται οι χώρες που συμμετείχαν σε ένοπλες συγκρούσεις το 2020: 

Αφγανιστάν: 

Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν ξεκίνησε το 1978. Η παρούσα φάση του πολέμου ξεκίνησε το 2001 όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέβαλαν στο Αφγανιστάν για να εκδιώξουν τους Ταλιμπάν. Στην σύγκρουση συμμετείχαν σύμμαχοι από όλο τον κόσμο, όμως η κύρια δύναμη ήταν τα στρατεύματα των ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους μαζί με τα στρατεύματα του Αφγανιστάν ενάντια στους αντάρτες Ταλιμπάν. Μόνο το 2019, καταγράφηκαν πάνω από 41.700 θάνατοι. Το 2020, ο αριθμός των καταγεγραμμένων νεκρών ξεπερνά τις 19.000. Ο πόλεμος στο πολύπαθο Αφγανιστάν συνεχίζεται αδιάκοπα μεταξύ των Ταλιμπάν και των κυβερνητικών / νατοϊκών δυνάμεων. 

Διαβάστε επίσης: Αφγανιστάν | Το αίμα ρέει ασταμάτητα – Εννέα νεκροί από βομβιστική επίθεση με παγιδευμένο όχημα εναντίον βουλευτή

Υεμένη: 

Ο εμφύλιος πόλεμος της Υεμένης ξεκίνησε το 2015 μεταξύ της κυβέρνησης της Υεμένης υπό την ηγεσία του Abdrabbuh Mansur Hadi και του ένοπλου κινήματος των Χούθι (Ansar Allah), . Και τα δύο μέρηοι οποίοι και οι δύο  διεκδικούν τον έλεγχο και την διακυβέρνηση της Υεμένης. Η Σαουδική Αραβία παρενέβη μετά την εκδίωξη του Abdrabbuh Mansur Hadi, ως η ηγέτηρα χώρα ενός συνασπισμού εννέα χωρών από την Ασία και τη Δυτική Αφρική για την υποστήριξη της κυβέρνησης του Hadi, ενάντια στους Χούθι. 

Διαβάστε επίσης: Οι Χούθι κατέλαβαν 400 τ.χλμ από τις δυνάμεις που υποστηρίζονται από την Σαουδική Αραβία | Διαδραστικός Χάρτης & VIDEO

Ο εμφύλιος πόλεμος της Υεμένης κόστισε την ζωή 20.000 ανθρώπων το 2019, ενώ το 2020 έχασαν την ζωή τους σχεδόν 19.000 άνθρωποι. Σήμερα, ο πόλεμος μαίνεται καθημερινά σε όλη την γραμμή αντιπαράθεσης μεταξύ των Χούθι και των δυνάμεων του συνασπισμού. 

Λιβύη: 

Ο συνεχιζόμενος εμφύλιος πόλεμος της Λιβύης ξεκίνησε το 2014 και μαίνεται κυρίως μεταξύ της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης που υποστηρίζεται από τον Εθνικό Λιβυκό Στρατό (LNA) και της αναγνωρισμένης από το Ηνωμένα Έθνη, κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA). Από την αρχή του πολέμου έχασαν την ζωή τους σχεδόν 42,000 άνθρωποι, με πάνω από 2.200 θανάτους το 2019 και 1489, το 2020. Η κατάσταση σήμερα στην Λιβύη μπορεί να χαρακτηριστεί ως “σταθερή”, αφού δεν σημειώθηκαν μεγάλης κλίμακας ένοπλες συγκρούσεις τους τελευταίους μήνες, ωστόσο η κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στα αντιμαχόμενα μέρη είναι εύθραυστη.  

Διαβάστε επίσης: Λιβύη | Ο LNA κατέλαβε πλοίο τουρκικών συμφερόντων – Νέες εντάσεις παρά την κατάπαυση του πυρός – VIDEO & Χάρτης

Συρία: 

Ο Συριακός εμφύλιος πόλεμος, ξεκίνησε το 2011, και είναι ο δεύτερος πιο θανατηφόρος πόλεμος του 21ου αιώνα. Ο εμφύλιος στην γειτονική Συρία είναι μια συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας με επικεφαλή τον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, που υποστηρίζεται από εγχώριους και ξένους συμμάχους, και των διάφορων παραστρατιωτικών οργανώσεων και ξένων δυνάμεων που υποστηρίζονται από την Τουρκία αλλά και από δυτικούς συμμάχους. Συνολικά εκτιμάται ότι περίπου 586.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν από το 2011, ενώ το 2020 μόνο έχασαν την ζωή τους 7,633. 

Διαβάστε επίσης: Συριακός Εμφύλιος | Το χρονικό της αιματηρής σύρραξης

Σήμερα, η κατάσταση στην Συρία περιγράφεται ως τεταμένη, αφού η επανεμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους, πυροδότησε νέες συγκρούσεις στην κεντρική έρημο της χώρας. Επιπλέον, συγκρούσεις σημειώνονται στην βόρεια και βορειοανατολική Συρία, στην οποία δραστηριοποιούνται οι παραστρατιωτικές οργανώσεις με κύριο υποστηρικτή την Τουρκία. 

Ναγκόρνο Καραμπάχ: 

Η αναζωπύρωση των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ξεκίνησε το 2020, μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν -το οποίο είχε την υποστήριξη της Τουρκίας- και της αυτοανακηρυχθείσας Δημοκρατίας του Αρτσάχ -υποστηριζόμενο από την Αρμενία-, στην αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και των γύρω περιοχών. Ήταν η τελευταία και πιο σοβαρή κλιμάκωση μιας πολυετούς σύγκρουσης στην περιοχή, η οποία αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν, αλλά διοικείται εν μέρει από την Δημοκρατία του Αρτσάχ, με εθνική πλειοψηφία των Αρμενίων. 

Διαβάστε επίσης: Τα αρμένικα άρματα παρέλασαν ως “λάφυρα” στους δρόμους του Μπακού – Βαρύς ο απολογισμός για την Αρμενία – VIDEO

Η αιματηρή αυτή σύγκρουση ξεκίνησε στις 27 Σεπτεμβρίου, και τελείωσε στις 10 Νοεμβρίου με την συνθηκολόγηση της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν κατόπιν διαμεσολάβησης της Ρωσίας. Η συνθηκολόγηση ήταν ουσιαστικά η παραδοχή της ήττας των δυνάμεων του Αρτσάχ και της Αρμενίας και η απώλεια των εδαφών που κατείχαν από το 1990. Μέσα σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα, επιβεβαιωμένα 6,509 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους. 

Σήμερα, μετά την υπογραφή κατάπαυσης του πυρός και την συνθηκολόγηση της Αρμενίας, Ρώσοι ειρηνευτές αναπτύχθηκαν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ για την επίβλεψη της εκεχειρίας. Πέραν από κάποιες συγκρούσεις μικρής κλίμακας, η κατάσταση περιγράφεται ως σταθερή. 

Αιθιοπία: 

Η σύγκρουση στην επαρχία Τιγκράι της Αιθιοπίας, είναι μια συνεχιζόμενη ένοπλη σύγκρουση που αναζωπυρώθηκε τον Νοέμβριο του 2020, μεταξύ της περιφερειακής κυβέρνησης του Τιγκράι που ηγείται του μετώπου απελευθέρωσης του λαού (TPLF). και της στρατιωτικής συμμαχίας μεταξύ της Εθνικής Αμυντικής Δύναμης της Αιθιοπίας (ENDF) και των Ερυθραικών Δυνάμεων του προέδρου Isaias Afwerki.

Διαβάστε επίσης: Για «σφοδρούς βομβαρδισμούς» στην πόλη Μέκελε κάνει λόγο η ηγεσία του Τιγκράι | Το χρονικό των συγκρούσεων – VIDEO

Σήμερα παρά την μεγάλη πρόοδο των Εθνικών Αμυντικών Δυνάμεων της Αιθιοπίας, στο έδαφος της επαρχίας Τιγκράι, ο πόλεμος συνεχίζεται. Μέχρι στιγμής έχουν χάσει την ζωή τους 1,500 άνθρωποι. 

Μεξικό: 

Ξεκινώντας από το 2006, το μεξικάνικο θέατρο των επιχειρήσεων κατά των ναρκωτικών κόστισε την ζωή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Πρόκειται για μια σχετικά χαμηλής έντασης σύγκρουση μεταξύ της κυβέρνησης του Μεξικού και πολλών παραστρατιωτικών ομάδων διακίνησης ναρκωτικών. 

Διαβάστε επίσης: Κολομβία | Τουλάχιστον 9 νεκροί στη συντριβή ελικοπτέρου Black Hawk στη ζούγκλα

Πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης ήταν η διάλυση των ισχυρών και βίαιων καρτέλ. Στις μάχες που σημειώθηκαν, έχουν χάσει την ζωή τους πάνω από 41,034 άνθρωποι σε μάχες και 151,000 δολοφονήθηκαν από οργανωμένες επιθέσεις. Το 2019 μόνο 11,813 άτομα σκοτώθηκαν σε μάχες, ενώ 35,588 δολοφονήθηκαν. Το 2020 έχασαν την ζωή τους 7,967 άτομα. 

Ιράκ:

Το 2003, οι Ηνωμένες Πολιτείες μαζί με τον νατοϊκό συνασπισμό, εισέβαλαν στο Ιράκ ανέτρεψαν την κυβέρνηση του Σαντάμ Χουσεΐν. Τα στρατεύματα των ΗΠΑ αποσύρθηκαν το 2011, αλλά επέστρεψαν στο Ιράκ το 2014 καθώς οι εξεγέρσεις και οι εμφύλιες συγκρούσεις συνεχίστηκαν. Οι συνολικοί θάνατοι εκτιμάται ότι κυμαίνονται μεταξύ 650.000 και 2,4 εκατομμυρίων. 

Διαβάστε επίσης: Ιράκ | 11 νεκροί σε επίθεση του ΙΚ κοντά στη Βαγδάτη

Το 2019, περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν. Το 2020 έχασαν την ζωή τους 2,493 άνθρωποι. Σήμερα, πέραν από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις που συγκρούονται με την Ιρακινή Κυβέρνηση, στην χώρα έχουν έντονη παρουσία μαχητές του Ισλαμικού Κράτους. 

Αφρική: 

Μετά τον εμφύλιο πόλεμο της Αλγερίας, ισλαμιστές μαχητές και τρομοκρατικές ομάδες άρχισαν να επιτίθενται στις περιοχές Μαγκρέμπ και Σαχέλ της Βόρειας Αφρικής. Οι χώρες στην περιοχή του Μαγκρέμπ είναι η Αλγερία, η Λιβύη, η Μαυριτανία, το Μαρόκο, η Τυνησία και η Αραβική Δημοκρατία της Σαχράουι. Η περιοχή Σαχέλ περιλαμβάνει τμήματα των ακόλουθων χωρών: Σενεγάλη, Μαυριτανία, Μάλι, Μπουρκίνα Φάσο, Αλγερία, Νίγηρας, Νιγηρία, Τσαντ, Σουδάν και Ερυθραία. 

Η σύγκρουση επέφερε συνολικά 16.873 θανάτους, συμπεριλαμβανομένων 4.000 μόνο το 2019. Το 2020, έχασαν την ζωή τους 6,700 άνθρωποι. 

Διαβάστε επίσης: Τζιχαντιστές στη Νιγηρία σκότωσαν σχεδόν 70 ανθρώπους

Ο κοινός παρονομαστής αυτών των χωρών, πέραν ορισμένων εξαιρέσεων, είναι κυρίως το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, η φτώχεια αλλά και ο εθνικο-θρησκευτικός φανατισμός που διέπει μεγάλες ομάδες ένοπλων. Βέβαια η δυτική παρέμβαση όξυνε ακόμη περισσότερο τις συγκρούσεις αφού όπλιζε κυβερνήσεις και παραστρατιωτικές ομάδες, με τεχνολογικά προηγμένα όπλα. Σε υψηλά επίπεδα μπορεί να παρατηρηθεί και η ρωσική παρέμβαση. Σε αρκετές χώρες της Αφρικής, κυριαρχούν τα ρωσικά οπλικά συστήματα της Σοβιετικής περιόδου, ενώ εταιρείες Ρώσων “μισθοφόρων” δίνουν το παρών τους σε εμφύλιες συγκρούσεις. 

Ευχή όλων, το 2021, όσο ουτοπικό και αν φαντάζει, να είναι ένα έτος όπου η διεθνής ειδησεογραφία δεν θα αναλωθεί σε νεκρούς και τραυματίες από συγκρούσεις και χρήση βίας.

Με πληροφορίες από: acleddata.com, worldpopulationreview.com. Φωτογραφία εξωφύλλου: Aris Messinis – AFP – Getty (An Armenian soldier fires artillery on the front line on October 25, 2020)