*Ανδρέας Πογιατζή 

Η Διοίκηση Πολεμικών Πλοίων της Διοίκηση Ναυτικού, είναι ίσως το λιγότερα εξοπλισμένο τμήμα της Εθνικής Φρουράς, δεδομένου της αποστολής του η οποία δεν είναι άλλη από την επιτήρηση και προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στη θάλασσα. 

Η πολιτεία ωστόσο δεν έχει επενδύσει αρκετά σε αυτό διαχρονικά διότι η Κύπρος δεδομένου του μεγέθους της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) αλλά και της περιοχής ελέγχου του FIR (για σκοπούς έρευνας και διάσωσης μέσω του ΚΣΕΔ) θα μπορούσε να διαθέτει ένα μικρό αλλά ικανό στόλο Περιπολικών Ανοικτής Θαλάσσης (ΠΑΘ). 

Διαβάστε επίσης: Μάλτα | Περιπολικό Ανοιχτής Θαλάσσης μήκους 75 μέτρων με συγχρηματοδότηση από την ΕΕ

Αντ’ αυτού η Διοίκηση Ναυτικού, διαθέτει μόνο ένα Περιπολικό Ανοικτής Θαλάσσης, το «Αρχιπλοίαρχος Ιωαννίδης» κλάσης Saar 62, το οποίο εντάχθηκε σε υπηρεσία το 2018. Σχετικά με όλα τα σκάφη της Διοίκησης Ναυτικού του Γενικού Επιτελείου της Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο πιο κάτω. Επί του παρόντος άρθρου θα περιοριστούμε μόνο στο ΠΑΘ “Ιωαννίδης” που αποτελεί και το ικανότερο σκάφος της Διοίκησης Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς.

Διαβάστε επίσης: Αφιέρωμα | Τα σκάφη της Διοίκησης Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς – VIDEO & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Για την Ιστορία, το Κυπριακό ΠΑΘ “Ιωαννίδης” (P61), ναυπηγήθηκε στο ναυπηγείο Israel Shipyards Ltd της Χάιφα, με εκτιμώμενη αξία γύρω στα 44 εκ. ευρώ, βάση συμφωνίας Κύπρου – Ισραήλ. Η συμφωνία προνοούσε την αγορά και δευτερου πλοίου (και 3ου και 4ου Σκάφους κατά την Ε.Φ) της ίδιας κλάσης, ωστόσο αυτή ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε. Σχετικά μπορείτε να ακούσετε το podcast μας με τον τέως Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς Αντιστράτηγο Ηλία Λεοντάρη και τα όσα ενδιαφέροντα μας είπε τότε εδώ (από το 11:50 – 18:00).

Όσον αφορά τον οπλισμό του ΠΑΘ, αυτός περιορίζεται σε 2 τηλεχειριζόμενους σταθμούς οπλισμού Typhoon RWS με πυροβόλα 23 χιλ, 1 δίδυμο εκτοξευτή Simbad για κατευθυνόμενους πυραύλους επιφανείας-αέρος Mistral και 2 πολυβόλα 12,7 χιλ.

Διαβάστε επίσης: Mistral-3 | Tο αξιόλογο σύστημα εγγύς αεράμυνας που θα αποκτήσει η Εθνική Φρουρά – VIDEO και Φωτογραφίες

Το σκάφος διαθέτει σταθεροποιημένο ηλεκτρο-οπτικό αισθητήρα ημέρας νύχτας τύπου TopLite εξοπλισμένο με θερμική κάμερα, ραντάρ επιτήρησης της GEM Elettronica, ραντάρ ναυτιλίας Furano και σύστημα δορυφορικής επικοινωνίας. Διαθέτει επίσης δύο πνευστούς λέμβους (RHIB) για χρήση από Ομάδες Ειδικών Επεμβάσεων της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών.

Το ΠΑΘ “Ιωαννίδης”, είναι ο κύριος εκπρόσωπος της Κύπρου σε όλες τις διεθνής ασκήσεις στη περιοχή και το λιγότερο το οποίο θα μπορούσε να πράξει το ΓΕΕΦ και το ΥΠΑΜ, είναι να εξετάσει την αναβάθμιση του με ναυτικά αντίμετρα, με σκοπό την μεγαλύτερη επιβιωσιμότητα του σκάφους και κατ’ επέκταση του προσωπικού που το επανδρώνει.  

Διαβάστε επίσης: MISTRAL SIMBAD-RC | H multipurpose ναυτική έκδοση του γνωστού μας αντιαεροπορικού συστήματος μικρού βεληνεκούς – VIDEO

Μια λύση θα μπορούσε να αποτελέσει η δοκιμασμένη σουίτα αντιμέτρων WIZARD της RAFAEL ADVANCED DEFENSE SYSTEMS, η οποία είναι ήδη εγκατεστημένη σε σκάφη του ιδίου τύπου με το Κυπριακό ΠΑΘ (Saar 62) στην Ακτοφυλακή του Αζερμπαϊτζάν και του Πολεμικού Ναυτικού του Ισραήλ.

Το Saar 62 της Ακτοφυλακής του Αζερμπαϊτζάν 

Πρόκειται για σύστημα, το οποίο ανήκει στην οικογένεια αντιμέτρων IDS (Integrated Decoy Systems), της οποίας η βασική φιλοσοφία εδράζεται πάνω σε 3 τακτικές, για την εφαρμογή αποτελεσματικών αντιμέτρων. 

1. Σύγχυση των εχθρικών ραντάρ σε μεγάλη εμβέλεια, για την αποφυγή του εντοπισμού. 
2. Απόσπαση / ανακατεύθυνση σε απόσταση μεσαίας εμβέλειας για παρεμπόδιση της εμπλοκής.
3. Αποπλάνηση σε μικρή απόσταση, για την αποφυγή της καταστροφής του πλοίου.

Το ολοκληρωμένο σύστημα αντιμέτρων της Rafael ικανό να εκτοξεύσει τα αντίμετρα Wizard  ©Rafael

Τα decoy της RAFAEL, προσφέρουν αυτοματοποιημένες αντιδράσεις και μπορούν να εφαρμοστούν για διάφορα σενάρια απειλών. Η συνέργεια του συστήματος επιτυγχάνεται με περιστρεφόμενους εκτοξευτές, για την βελτιστοποίηση της τοποθέτησης του δολώματος (decoy). 

Εκτός από το WIZARD, στα συστήματα IDS, περιλαμβάνονται επίσης τα αερόφυλλα (shaffs) LRCR, MRCR, BT-4, οι θερμοβολίδες Heatrap και τα ακουστικά αντίμετρα κατά τορπιλών Lescut.

Όσον αφορά το WIZARD, η RAFAEL, παρουσίασε πριν από μια δεκαετία τα συγκεκριμένα αντίμετρα, προς αντικατάσταση των αερόφυλλων. Πρόκειται για ενεργό “δόλωμα” 4ης γενιάς το οποίο ενσωματώνεται σε εκτοξευτές και έχει σχεδιαστεί για να παραπλανεί εξελιγμένους πυραύλους που χρησιμοποιούν αλγόριθμους διάκρισης θερμοβολίδων και αερόφυλλων.

Το WIZARD μπορεί να λειτουργήσει είτε ως σύστημα σύγχυσης σε μεσαία εμβέλεια είτε ως σύστημα αποπλάνησης σε μικρή απόσταση με την δυνατότητα να ενεργοποιηθεί από έναν μόνο ναύτη.

Το σύστημα ενεργοποιείται, όταν το ραντάρ του σκάφους, εντοπίσει εισερχόμενες απειλές. Ακολούθως οι εκτοξευτές του συστήματος WIZARD, εκτοξεύουν μικρούς πυραύλους 115 χιλ. με αναπτυσσόμενα πτερύγια, οι οποίοι έχουν στο εσωτερικό τους γωνιακούς ανακλαστήρες (Corner Reflector-CNR). Οι γωνιακοί ανακλαστήρες με τη σειρά τους, αναπτύσσονται σε μικρή απόσταση από το πλοίο και δημιουργούν ένα πλασματικό ανάγλυφο του σκάφους, το οποίο μπερδεύει τους ανιχνευτές ραντάρ των εχθρικών πυραύλων. 

Το μέγεθος του πυραύλου και του γωνιακού ανακλαστήρα ©Rafael

Μια άλλη επιλογή θα μπορούσε να είναι η οικογένεια αντιμέτρων SYLENA Decoy Launching System (DLS), της γαλλικής Lacroix Defence, η οποία διαθέτει τα συστήματα SYLENA LW, SYLENA MK1 και SYLENA MK2.

SYLENA Decoy Launching System (DLS) ©Lacroix Defence

Πρόκειται για λύσεις βασισμένες στην ίδια φιλοσοφία με το σύστημα WIZARD και στην τεχνολογία γωνιακού ανακλαστήρα (Corner Reflector-CNR), για την προστασία πλοίων με δολωματα ραδιοσυχνοτήτων RF (Radio Frequency) και IIR (Imaging Infrared) SEACLAD. 

Διαβάστε επίσης: Επανάληψη του διαγωνισμού για αερόφυλλα και θερμοβολίδες των Apache | Πώς λειτουργούν τα υπόψη αντίμετρα – VIDEO

Πρόκειται για αντίμετρα που «μιμούνται» τον στόχο και την υπογραφή ραντάρ του πλοίου, στο φάσμα και στη μορφολογία, με αποτέλεσμα να παραπλανεί τα εισερχόμενα πυρά. 

Τα συστήματα SYLENA, αποτελούνται από σταθερούς εκτοξευτές με κάλυψη 360°, με τη δυνατότητα μόνιμης παρακολούθησης εχθρικών πυραύλων, χωρίς να παρεμποδίζεται η μετάδοση του σήματος, ακόμη και μετά την εκτόξευση των αντιμέτρων, ούτως ώστε το πλοίο, να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητες εμπλοκής εχθρικών στόχων. 

Η οικογένεια αντιμέτρων SYLENA, παρέχει λύσεις για αντίμετρα κατά τορπιλών από υποβρύχιες απειλές βασισμένη στην ίδια φιλοσοφία παραπλάνησης με το σύστημα SYLENA Mk2 και την χρήση του SEALAT-CANTO®, το οποίο αποτελεί ένα ευρυζωνικό ενεργό, ακουστικό, εκπομπό (all-in-one) που λειτουργεί τόσο ως παρεμβολέας όσο και ως παραγωγός ψευδούς στόχου. Το CANTO® είναι αποτελεσματικό τόσο έναντι του ενεργού όσο και του παθητικού σόναρ. 

Διαβάστε επίσης: DEFEA 2023 | Η παρουσία της Naval Group με FDI και Gowind – VIDEO και Φωτογραφίες

Το νέφος με αερόφυλλα από την πυροδότηση του SRBOC Mark 36 ©️ US Navy

Παρόμοιο σύστημα με την ίδια φιλοσοφία, διαθέτει και η BAE Systems, το Mark 36 Super Rapid Bloom Offboard Countermeasures Chaff and Decoy Launching System (SRBOC), το οποίο είναι μικρής εμβέλειας εκτοξευόμενο δόλωμα που παράγει ψευδοσήματα για παρεμβολή των συστημάτων πλοήγησης των εισερχόμενων πυραύλων.

To Mark 36 SRBOC εκτοξεύει πύραυλο decoy από το USS Stout.

Το συγκεκριμένο σύστημα είναι σε υπηρεσία περαν των ΗΠΑ και σε 19 άλλες χώρες μεταξύ αυτών και της Ελλάδος αφού εξοπλίζει τον στόλο των πυραυλακάτων κλάσης ΡΟΥΣΣΕΝ οι οποίες έχουν παρεμφερές εκτόπισμα με το ΠΑΘ “Ιωαννίδης” αλλά και λοιπών σκαφών (φρεγατών). 

2/2. Τα επεισόδια έχουν γαλλικούς υπότιτλους στο yt και παρόλο που είναι σύντομα είναι αρκετά ενδιαφέρον.
Στην 📷 το σύστημα αντιμέτρων Mark 36 Super Rapid Bloom Offboard Countermeasures Chaff and Decoy Launching System #SRBOC των ΤΠΚ κλάσεως #ΡΟΥΣΣΕΝ. pic.twitter.com/CUIkU6lsu9

— DEFENCE ReDEFiNED (@Def_Redefined) April 21, 2023

Σε κάθε περίπτωση το ΠΑΘ “Ιωαννίδης” αποτελεί το ικανότερο σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς και η αξία του από τον καιρό της ειρήνης είναι αποδεδειγμένη. Σε περίοδο έντασης ή επιχειρήσεων το σκάφος δεν αναμένεται να εμπλακεί σε άμεση αντιπαράθεση με εχθρικά σκάφη εξοπλισμένα με πυραύλους επιφανείας-επιφανείας ή άλλα οπλικά συστήματα όμως αυτό δεν σημαίνει επ’ουδενί ότι δεν πρέπει να εξοπλιστεί όσο το δυνατόν καλύτερα αφού θα αποτελέσει στόχο υψηλής αξίας για τον αντίπαλο. 

Ας γίνει η αρχή με τα συστήματα επιβιωσιμότητας και ακολούθως μπορεί να εξεταστεί και η αναβάθμιση του οπλισμού του (Naval Spike NLOS, SIMBAD RC κ.α). 

Διαβάστε επίσης: Αφιέρωμα | “Η Ναυτική Βάση Ευάγγελος Φλωράκης 10 χρόνια μετά” – Η DЯ στο Πολεμικό Ναυτικό