Όπως σας είχαμε ενημερώσει με προηγούμενο άρθρo μας , η ομάδα της DEFENCE ReDEFiNED έχει σκοπό να παρουσιάσει ορισμένες προτάσεις οι οποίες κατά την άποψη μας θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αναβάθμιση υφιστάμενων συστημάτων της Εθνικής Φρουράς και κατ΄επέκταση στην αύξηση της αποτρεπτικής ισχύος της. 

Η αποτρεπτικη ισχύς βεβαίως είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων όπως για παράδειγμα υλικοτεχνικός εξοπλισμός, εκπαιδευμένο προσωπικό και διάφορα άλλα στα οποία δεν θα αναφερθούμε επί του παρόντος. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στην προοπτική αναβάθμισης ενός οπλικού συστήματος το οποίο ήδη υπηρετεί αρκετά χρόνια στην Εθνική Φρουρά και συγκεκριμένα το αντιαεροπορικό σύστημα “ΟΘΕΛΛΟΣ”. 

Διαβάστε επίσης: Α/Α Σύστημα «ΟΘΕΛΛΟΣ» | Ο ακούραστος “φύλακας” των Κυπριακών Αιθέρων” των Κυπριακών Αιθέρων

Το ρυμουλκούμενο αντιαεροπορικό σύστημα μικρού βεληνεκούς (SHORAD) «ΟΘΕΛΛΟΣ» (όπως ονομάστηκε από την Εθνική Φρουρά), ήταν η πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την απόκτηση σύγχρονων -για την εποχή- μέσων αντιαεροπορικής αεράμυνας στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Τα κύρια μέρη του συστήματος (ραντάρ/κέντρο διεύθυνσης πυρών, εκτοξευτές πυραύλων και πυροβόλα) έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν αντιαεροπορική προστασία τακτικών και στρατηγικών στόχων στο πλαίσιο της ευρύτερης «αντιαεροπορικής ομπρέλας προστασίας» σε χαμηλά και μεσαία ύψη, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.    

To κάθε σύστημα «ΟΘΕΛΛΟΣ» , αποτελείται από το ραντάρ/κέντρο διεύθυνσης πυρός Skyguard, δύο (2) τετραπλούς εκτοξευτές πυραύλων Aspide 2000 και δύο (2) δίδυμα πυροβόλα 35 χιλ Oerlikon GDF-003.  Το σύστημα είναι ρυμουλκούμενο επί οχημάτων Steyr 6Χ6.  

Ο γερμανικός όμιλος Rheinmetall εξαγόρασε το 1999, την κατασκευάστρια εταιρεία του δίδυμου πυροβόλου και του ραντάρ Skyguard, την ελβετική Oerlikon Contraves. Μέχρι και σήμερα ο όμιλος συνεχίζει την παραγωγή  του πυροβόλου GDF (υπό εξέλιξη η έκδοση 009 TREO) και του ραντάρ Skyguard (έκδοση 3) παράλληλα με τα νεότερα συστήματα αεράμυνας της οικογένειας Skyshield. 

Για χρήστες παλαιότερων εκδόσεων μεταξύ άλλων και η Εθνική Φρουρά, προσφέρεται επιπλέον αναβάθμιση των συστημάτων της οικογένειας Skyguard. 

Κύριο χαρακτηριστικό της αναβάθμισης που προσφέρεται είναι η χρήση πυρομαχικών Oerlikon Ahead® (για πυροβόλα έκδοσης GDF-003 και 005) σε συνδυασμό με το νέο ραντάρ εντοπισμού και ιχνηλάτησης στόχων το οποίο παρέχει κατακόρυφη αναβάθμιση των δυνατοτήτων του συστήματος.

Συγκεκριμένα το πυρομαχικό AHEAD των 35 χιλ. (35mm x 228) αφού προγραμματιστεί με τη χρήση μαγνητικών επαγωγικών πηνίων προ της εξόδου του από την κάννη του όπλου εκρήγνυται σε προκαθορισμένη απόσταση από τον στόχο διασπείροντας 152 βολίδες βολφραμίου. 

Η διασπορά των βολίδων δημιουργεί ουσιαστικά ένα απροσπέλαστο “τοίχος” εναντίων εισερχόμενων βαλλιστικών στόχων (C-RAM) όπως ρουκέτες, βλήματα πυροβολικού και όλμων αλλά και λοιπών ιπτάμενων μέσων τα οποία ίπτανται σε χαμηλό ύψος όπως μη επανδρωμένα αεροχήματα αλλά και πύραυλοι σε αποστάσεις μέχρι 4000 μέτρων (με εκτιμώμενο βεληνεκές μάχης μεταξύ 3000-3500 μέτρα). 

Σημειώνουμε επίσης ότι η τεχνολογία Ahead της Rheinmetall μπορεί να εφαρμοστεί και για πυρομαχικά με διαμετρήματα μεταξύ 30-76 χιλιοστών.

Η αναβάθμιση του ραντάρ Skyguard περιλαμβάνει την δυνατότητα εντοπισμού εισερχόμενων βαλλιστικών απειλών αλλά και χρήση προηγμένων ηλεκτρονικών αντιμέτρων με την εμβέλεια του ραντάρ να παραμένει ωστόσο στα 20 Χλμ. 

Πέραν της αναβάθμισης του ραντάρ-κέντρου ελέγχου πυρός προσφέρεται η δυνατότητα ενσωμάτωσης νέων ραντάρ ιχνηλάτησης (tracker) στα δίδυμα πυροβόλα Oerlikon 35mm, νέα σκοπευτικά συστήματα (διόπτρες), συσκευές εξ΄αποστάσεως χειρισμού των υπόψη όπλων καθώς και αλλαγές στα λοιπα υποβοηθητικά συστήματα όπως μια νέα γεννήτρια του συστήματος και νέος κινητήρας του πυροβόλου Oerlikon με μειωμένο θερμικό ίχνος. 

Αναβάθμιση Δίδυμου Πυροβόλου OERLIKON 35mm Original Photo © Rheinmetall

Επιπλέον αναφέρουμε επιγραμματικά ότι η Rheinmetall προσφέρει ενσωμάτωση του αντιβαλλιστικού πυραύλου (C-RAM) Cheetah της νοτιοαφρικανικής Denel, στο σύστημα Skyguard για αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού σε αποστάσεις μέχρι 10 χλμ. Ο υπόψη πύραυλος θα μεταφέρεται σε εκτοξευτές οι οποίοι θα μπορούν να φέρουν μέχρι και 60 βλήματα. Επί του παρόντος ωστόσο ο Cheetah βρίσκεται ακόμη στη διαδικασία δοκιμών και πιστοποίησης. 

Για ακόμη μεγαλύτερη αύξηση δυνατοτήτων η Rheinmetall διαθέτει και το τρισδιάστατο ραντάρ Oerlikon X-TAR3D® τοποθετημένο επί οχήματος και το οποίο ανάμεσα σε άλλα έχει την δυνατότητα εντοπισμού και εγκλωβισμού στόχων μικρής ραδιοτομής (RCS) αλλά και UAVs σε αποστάσεις μέχρι και 55 χλμ. 

Η χρησιμοποίηση των βλημάτων AHEAD 35 χιλ. είναι οικονομικότερη επιλογή από την χρήση λοιπών πυρομαχικών με αντιβαλλιστικές ιδιότητες (άμυνα σημείου) όπως οι πύραυλοι 9M331 του συστήματος TOR M1. Οι δε πύραυλοι Aspide 2000 δεν διαθέτουν την δυνατότητα αντιβαλλιστικής προστασίας αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίων λοιπών ιπτάμενων στόχων όπως ελικόπτερα.  

Διαβάστε επίσης: TOR M1 | Τα αξιόπιστα SHORAD της Εθνικής Φρουράς

Πέραν του κόστους οι ποσότητες των πυραύλων των αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών συστημάτων που διαθέτει η Εθνική Φρουρά (BUK M1-2 και TOR M1) καθιστά “απαγορευτική” την μαζική χρήση για αντιμετώπιση απειλών από βλήματα, πυραύλους μικρού βεληνεκούς (π.χ MAM-L) και αιωρούμενα πυρομαχικά τα οποία είδαμε να χρησιμοποιούνται κατά κόρον πρόσφατα στο πεδίο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. 

Διαβάστε επίσης: Αρμενία – Αζερμπαϊτζάν | Εκτενής χρήση UAVs και η πρώτη πολεμική χρήση για τους S-300 – VIDEO

Ενδεχόμενη αναβάθμιση των πυροβόλων Oerlikon GDF 003 και μέρους των ραντάρ-κέντρων διευθύνσεως πυρός Skyguard της Εθνικής Φρουράς σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες μας κυμαίνεται μεταξύ 140-150 εκατομμυρίων ευρώ. Με την αναβάθμιση του συστήματος θα επιτευχθούν πέραν των αυξημένων δυνατοτήτων αντιβαλλιστικής προστασίας και μείωση στις ανάγκες του προσωπικού για υπηρέτηση στο σύστημα “ΟΘΕΛΛΟΣ”. Η Εθνική Φρουρά σύμφωνα με πληροφορίες διαθέσιμες σε ανοικτές πηγές, διαθέτει σήμερα 12 συστήματα “ΟΘΕΛΛΟΣ”.

Ραντάρ Εθνικής Φρουράς στο Τρόοδος

Λαμβάνοντας υπόψη τις κρίσιμες υποδομές της Κυπριακής Δημοκρατίας-και στρατηγικούς στόχους- όπως τα δύο αεροδρόμια (συμπ. της αεροπορικής βάσης), τα ραντάρ στο Τρόοδος, το λιμάνι Λεμεσού και τη ναυτική βάση μαζί με τον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό Βασιλικού, η αναβάθμιση ακόμη και μέρους των διαθέσιμων συστημάτων “ΟΘΕΛΛΟΣ” θα είναι σε θέση να καλύψει ικανοποιητικά τις υπόψη υποδομές.

Λοιποί χρήστες του συστήματος Skyguard και του νεότερου Skyshield χρησιμοποιούν ήδη τα συστήματα για προστασία κρίσιμων υποδομών αλλά και των δυνάμεων τους οι οποίες βρίσκονται σε ειρηνευτικές αποστολές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Γερμανία η οποία χρησιμοποιεί το σύστημα MANTIS (Modular, Automatic and Network-capable Targeting and Interception System) στο Αφγανιστάν με  μεγάλη επιτυχία. 

Το σύστημα MANTIS αποτελείται από έξι (6) πυροβόλα Oerlikon Revolver MK2, το σύστημα ελέγχου πυρός Oerlikon Skymaster και δύο ραντάρ έρευνας και ιχνηλάτησης στόχων.

Παρόλο τα “μειονεκτήματα” της στατικότητας του συστήματος “ΟΘΕΛΛΟΣ” στο σύγχρονο πεδίο επιχειρήσεων, εκτιμάται ότι με την υπόψη αναβάθμιση το σύστημα θα μπορεί να αντιμετωπίζει όπως αναλύθηκε παραπάνω το σύνολο των βαλλιστικών απειλών, ακόμη και προσβολές με όπλα ακριβείας μακρού πλήγματος όπως οι Popeye και οι πύραυλοι cruise SLAM-ER και SOM τους οποίους διαθέτει η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία και πάντα στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδιασμού αντιαεροπορικής προστασίας.

Η δε αγορά νεότερων αυτοκινούμενων συστημάτων όπως το Oerlikon Skyranger 35 χιλ. της Rheinmetall θα έχει περίπου το διπλάσιο κόστος από την αναβάθμιση του “ΟΘΕΛΛΟΣ”. 

Αγορά επίσης των TOR M2E, PANTSIR S1 θεωρούμε ότι είναι επιθυμητή για αύξηση των δυνατοτήτων της Κυπριακής Αεράμυνας πλην όμως απαγορευτική -τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον- λόγω κόστους, αλλά και σοβαρών πολιτικών πιέσεων που ενδεχομένως να προκύψουν εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, από τις κυρώσεις εναντίων της Ρωσίας και οι οποίες προέρχονται από την ΕΕ και τις ΗΠΑ.

Ενδεικτικά σημειώνουμε τις υφιστάμενες πιέσεις που δέχεται η Κυπριακή Δημοκρατία από τις ΗΠΑ για μη παραχώρηση λιμενικών διευκολύνσεων σε ρωσικά πολεμικά πλοία, ως μια εκ των προϋποθέσεων για την άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων.

Ραντάρ 9S36 για Eντοπισμό και Πρόσκτηση στόχων σε χαμηλά υψόμετρα

Σημειώνεται επίσης ότι η αναβάθμιση των υπαρχόντων αυτοκινούμενων συστημάτων BUK M1-2 και TOR M1 δεν είναι εφικτή σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα για την Ε.Φ αφού η έκδοση BUK M2 περιλαμβάνει προσθήκη επιπλέον αισθητήρων ραντάρ συμπεριλαμβανομένων του αυτοκινούμενου ραντάρ 9S-36 με υπερυψωμένη κεραία σχεδόν 25 μέτρων και οι εκδόσεις TOR M1A, M1B, M1V, M1G και M1-2U (που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων αναβαθμίσεις λογισμικού και αντικατάσταση Η/Ο συστημάτων) είναι άγνωστο αν διατίθενται για άλλο χρήστη πλην Ρωσικών ΕΔ. 

Διαβάστε επίσης: Η Μόσχα αντιδρά στο αμερικανικό αίτημα για κλείσιμο των λιμένων της Κύπρου σε ρωσικά πλοία

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία η οποία χρησιμοποιεί τα δίδυμα πυροβόλα GDF Oerlikon 35mm και το ραντάρ Skyguard στο σύστημα “ΒΕΛΟΣ”, για την προστασία των αεροδρομίων της, έχει προβεί στην αναβάθμιση του συστήματος η οποία ολοκληρώθηκε το 2016. Επί του παρόντος σύμφωνα με πληροφορίες μας βρίσκεται στην διαδικασία για ενδεχόμενη απόκτηση των πυρομαχικών AHEAD τα οποία λόγω κόστους δεν είχαν παραληφθεί εώς τώρα. Κάθε σύστημα “ΒΕΛΟΣ” αποτελείται από:

• Ένα (1) ραντάρ Super Giraffe εμβέλειας 40 χλμ
• Δύο (2) ραντάρ Skyguard εμβέλειας 20 χλμ
• Τέσσερα (4) Δίδυμα πυροβόλα Oerlikon 35mm
• Τέσσερις (4) Εκτοξευτήρες βλημάτων Sparrow RIM–7M

Οι καθ όλα αρμόδιοι επιτελείς του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς και του Υπουργείου Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας γνωρίζουν το τι χρειάζεται επακριβώς να αποκτηθεί από πλευράς υλικοτεχνικού εξοπλισμού (σε όλους τους κλάδους) και ο σχεδιασμός για απόκτηση, αξιοποίηση και συντήρηση των οπλικών συστημάτων οφείλουμε να τονίσουμε ότι δεν είναι μια απλή διαδικασία. Απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, κατανομή των διαθέσιμων πόρων ανάλογα με την ιεράρχηση των αναγκών και τέλος πολιτική βούληση για διάθεση των απαραίτητων κονδυλίων. 

Η παρούσα πρόταση όπως και οι διάφορες άλλες τεκμηριωμένες προτάσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας (και μη), σκοπό έχουν να υποβοηθήσουν με οποιοδήποτε δυνατό τρόπο στη δημιουργία μιας πληρέστερης εικόνας αλλά και των δυνητικών επιλογών με σκοπό τη λήψη των βέλτιστων αποφάσεων για ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Εθνικής Φρουράς. Η τελική απόφαση είναι δεδομένο εξάλλου ότι δεν ανήκει στους ειδικούς (στρατιωτικούς) αλλά στους πολιτικούς.

Μείνετε συντονισμένοι μαζί μας  για πολλά άλλα ενδιαφέροντα θέματα που ακολουθούν πάντα με την αξιοπιστία της DEFENCE ReDEFINED.

Διαβάστε επίσης: Δηλώσεις μελών Επιτροπής Άμυνας | Εξοπλίζεται η Κύπρος – “Αυτό που προγραμματίζεται είναι πάρα πολύ καλό”