Ιωάννης Σιδηρόπουλος*

Τα τελευταία χρόνια η εγχώρια αμυντική βιομηχανία στην Κύπρο έχει σημειώσει εντυπωσιακή ανάπτυξη. 

Σήμερα, στη χώρα, υπάρχει ένας δυναμικός, καινοτόμος και ταχέως αναπτυσσόμενος αμυντικός τομέας, ο οποίος έχει αναπτύξει υποδομές υψηλής τεχνολογίας, εξειδικευμένη τεχνογνωσία και διεθνείς συνεργασίες. Καινοτόμες κυπριακές εταιρείες τεχνολογίας δραστηριοποιούνται στον αμυντικό κλάδο, σχεδιάζοντας, παράγοντας και εξάγοντας προϊόντα διπλής χρήσης (dual use), δηλαδή προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για στρατιωτικούς όσο και για ειρηνικούς σκοπούς.

Το τελευταίο διάστημα κυπριακές εταιρείες έχουν σημειώσει σημαντική επιτυχία με τη συμμετοχή τους σε προγράμματα σχεδιασμού και συμπαραγωγής, σε μεγάλα ευρωπαϊκά έργα. Με την υποστήριξη του Υπουργείου Άμυνας έχουν ήδη εξασφαλίσει τη συμμετοχή τους σε 17 συμβάσεις, για την ανάπτυξη νέων ευρωπαϊκών αμυντικών συστημάτων συνολικής αξίας 172,5 εκατ. ευρώ (Κουνούδης, 2023). 

Αυτή η πραγματικότητα συνεπάγεται ορισμένες επιχειρηματικές σχέσεις: η βιομηχανία δεν μπορεί να υπάρξει αποκομμένη από την υπόλοιπη διεθνή αγορά. Η συμμετοχή σε διεθνή έργα σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη για εισαγωγές λογισμικού και υλικού διπλής χρήσης/στρατιωτικής χρήσης, ενώ η παραγωγή αυτή όχι μόνο θα ικανοποιεί τις εγχώριες ανάγκες αλλά θα έχει και εξαγωγικό προσανατολισμό.

Διαβάστε επίσης: Podcast S3E3 | Η Ευρωπαϊκή Προοπτική για την αναδυόμενη Κυπριακή Αμυντική Βιομηχανία

Ιδιαιτερότητες ελέγχου υλικών διπλής χρήσης σχετιζόμενων με την άμυνα 

Σε αυτό το άρθρο, δεν θα γίνει αναφορά στον κυπριακό Νόμο 84(I)/2021 και στις πρόνοιες του που αφορούν στους κανόνες ασφαλείας σχετικά με διαβαθμισμένες πληροφορίες, έγγραφα και υλικό καθώς και άλλα συναφή θέματα (που σχετίζεται με την Απόφαση 2013/488 της ΕΕ σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας που προστατεύουν τις διαβαθμισμένες πληροφορίες ΕΕ), καθώς αυτός είναι τομέας περισσότερο σχετικός με τη δημόσια αμυντική πολιτική και την κρατική ασφάλεια.

Η βάση της νομοθεσίας που ελέγχει τις εξαγωγές ειδών διπλής χρήσης είναι ο κανονισμός της ΕΕ 821/2021 (ο «Κανονισμός»), ο οποίος διέπει το καθεστώς ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ, καταργώντας τον κανονισμό 428/2009 της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης. Για την εφαρμογή του καταργηθέντος Κανονισμού Διπλής Χρήσης της ΕΕ, ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου εξέδωσε την Υπουργικό Διάταγμα 312/2009 (το «Διάταγμα»). 

Ο ισχύων κανονισμός περιλαμβάνει το παράρτημα VI που αντιστοιχίζει τις διατάξεις  του 428/2009 με τις ισχύουσες, παρέχοντας ασφάλεια δικαίου για τη μετάβαση. Ο καταργηθείς κανονισμός εξακολουθεί να ισχύει για αιτήσεις άδειας εξαγωγής που έχουν υποβληθεί πριν από τις 9 Σεπτεμβρίου 2021.

Οι έλεγχοι των εξαγωγών της ΕΕ λαμβάνουν υπόψη τις διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης 1540 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, της Συνθήκης για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, της Σύμβασης για τα χημικά όπλα και της Σύμβασης για τα βιολογικά όπλα. Ο κανονισμός συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ) σχετικά με το εμπόριο πυρηνικών υλικών και τις ειρηνικές χρήσεις της πυρηνικής ενέργειας.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό, «εξαγωγή» σημαίνει: α) καθεστώς εξαγωγής κατά την έννοια του άρθρου 269 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα (ο «Κώδικας»), β) επανεξαγωγή κατά την έννοια του άρθρου 270 του Κώδικα γ) διαδικασία τελειοποίησης προς επανεισαγωγή κατά την έννοια του άρθρου 259 του Κώδικα, ή της απόφασης με αριθ. 1104/2011 ΕΕ (σχετικά με τις διαδικασίες και τεχνολογίες του δορυφορικού προγράμματος Galileo), δ) μεταφορά λογισμικού ή τεχνολογίας μέσω ηλεκτρονικών μέσων, σε προορισμό εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης.

Αυτή η νέα νομοθεσία της ΕΕ φαίνεται να ενισχύει την ικανότητα της Ένωσης να αντιμετωπίζει ζητήματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και να ελέγχει το εμπόριο ευαίσθητων νέων και αναδυόμενων τεχνολογιών. Περιλαμβάνει κοινούς κανόνες ελέγχου των εξαγωγών, δηλαδή ένα σύνολο κριτηρίων αξιολόγησης και κοινούς τύπους αδειών, έναν κατάλογο της ΕΕ με είδη διπλής χρήσης και διατάξεις για ελέγχους τελικής χρήσης σε μη καταχωρισμένα αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν π.χ. σε σχέση με ένα πρόγραμμα Όπλων Μαζικής Καταστροφής (WMD).

Διαβάστε επίσης: Ολλανδία | Διεθνής σύνοδος στη Χάγη για τη θέσπιση κανόνων χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον στρατιωτικό τομέα

Επιπλέον, υπάρχει πρόβλεψη για ελέγχους σχετικά με τη διαμεσολάβηση και την τεχνική βοήθεια σχετικά με είδη διπλής χρήσης και τη διαμετακόμισή τους μέσω της ΕΕ, ειδικά μέτρα ελέγχου και συμμόρφωσης προς υιοθέτηση από τους εξαγωγείς, όπως η τήρηση αρχείων και τα μητρώα, και διατάξεις για τη δημιουργία δικτύου των αρμόδιων αρχών για υποστήριξη της ανταλλαγής πληροφοριών και τη συνεπή εφαρμογή και επιβολή ελέγχων σε ολόκληρη την ΕΕ (άρθρα 27, 28).

Το Παράρτημα I του Κανονισμού, με βάση τους διεθνώς συμφωνημένους κανόνες, απαριθμεί τα είδη διπλής χρήσης που απαιτούν άδεια εξαγωγής. Ο κατάλογος των ειδών διπλής χρήσης τροποποιείται περιοδικά. Αυτά περιλαμβάνουν ειδικά υλικά και συναφή εξοπλισμό, επεξεργασία υλικών, ηλεκτρονικά είδη, υπολογιστές, τηλεπικοινωνίες και ασφάλεια πληροφοριών, αισθητήρες και λέιζερ, πλοήγηση και ηλεκτρονικά συστήματα αεροπορίας, συστήματα ναυσιπλοΐας, αεροδιαστημικά και συστήματα πρόωσης.

Άλλες περιπτώσεις ειδών διπλής χρήσης, συμπεριλαμβανομένων τυχόν σχετικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης ή τεχνικής βοήθειας, χρειάζονται άδεια εξαγωγής, εάν προορίζονται, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, για κατασκευή χημικών, βιολογικών ή πυρηνικών όπλων, στρατιωτική χρήση σε χώρες που υπόκεινται σε εμπάργκο όπλων και μέρη στρατιωτικών ειδών που έχουν ήδη εξαχθεί από κράτος μέλος της ΕΕ χωρίς την απαραίτητη άδεια (άρθρο 4).

Επιπλέον, μεμονωμένα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες τα είδη πρέπει να υπόκεινται σε άδεια εξαγωγής από το συγκεκριμένο κράτος μέλος, όταν υπάρχουν λόγοι να πιστεύεται ότι υπάρχει οποιαδήποτε σχέση με «εσωτερική καταστολή ή/και διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των διεθνών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου». Σε αυτή την περίπτωση, απαιτείται σχετική έκθεση του εξαγωγέα και περαιτέρω κοινοποίηση στα θεσμικά όργανα της ΕΕ (άρθρο 5). Ο νέος Κανονισμός προβλέπει επίσης, ότι ορισμένες από τις άδειες εξαγωγής υπόκεινται σε δήλωση τελικής χρήσης, εκτός εάν εξαιρούνται από την αρμόδια αρχή.

Τα είδη διπλής χρήσης μπορούν να διακινούνται ελεύθερα εντός της ΕΕ, εκτός από ορισμένα ιδιαίτερα ευαίσθητης σημασίας, των οποίων η μεταφορά εντός της ΕΕ υπόκειται σε προηγούμενη έγκριση (Παράρτημα IV του Κανονισμού).

Διαβάστε επίσης: Υπουργείο Άμυνας | Χρηματοδότηση έργων Έρευνας και Ανάπτυξης στον τομέα τεχνολογιών διττής χρήσης – Πληροφορίες

Η υπάρχουσα νομοθετική βάση για την επιβολή ελέγχων εισαγωγών και εξαγωγών στην Κύπρο είναι ο νόμος περί τελωνειακού κώδικα (Ν. 94(Ι)/2004). Περιλαμβάνει διατάξεις σχετικές με απαγορεύσεις και περιορισμούς στις εισαγωγές και εξαγωγές ευαίσθητων αγαθών. 

Επιπλέον, ο Νόμος περί της Εισαγωγής και Εξαγωγής Ελεγχόμενων Ειδών και Διενέργειας Ελεγχόμενων Δραστηριοτήτων (Ν. 1(Ι)/2011) ευθυγραμμίζει τους κυπριακούς κανονισμούς ελέγχου εξαγωγών με διεθνείς συνθήκες που έχει υπογράψει η χώρα μας και με σημαντικά καθεστώτα πολυμερούς ελέγχου των εξαγωγών όπως το Australia Group, το Wassenaar Arrangement, το Nuclear Suppliers Group, και το Missile Technology Control Regime. Τα υπό ρύθμιση είδη, βάσει του νόμου 1(I) 2011 περιλαμβάνουν (αλλά δεν περιορίζονται σε) στρατιωτικό εξοπλισμό και προϊόντα διπλής χρήσης. Η αρμόδια αρχή που είναι υπεύθυνη για τέτοιες άδειες εξαγωγής είναι ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

Κατά την άσκηση της εξουσίας αδειοδότησης εξαγωγών, η αρμόδια αρχή λαμβάνει υπόψη παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων της Κύπρου στο πλαίσιο διεθνών καθεστώτων ελέγχου εξαγωγών, συμβάσεων ασφαλείας, συνθηκών και θεσμικών κανόνων, τη φύση των εμπλεκόμενων μερών, την εθνική ασφάλεια, και εκτιμήσεις σχετικά με την προβλεπόμενη τελική χρήση των προϊόντων διπλής χρήσης. Το Διάταγμα (παρ. 7) προέβλεπε ότι ο Υπουργός μπορεί να εκδώσει άδεια εξαγωγής (με την επιφύλαξη κατηγοριοποιήσεων) εφόσον πληρούνται οι διατάξεις των σχετικών Κανονισμών της ΕΕ (άρα έκανε ρητή αναφορά στις αντίστοιχες απαιτήσεις της ΕΕ). Η παράγραφος 10 αναφερόταν σε ελέγχους «catch-all» (δηλαδή για είδη που δεν απαριθμούνται στο παράρτημα I του Κανονισμού).

Οι έλεγχοι διαδικασιών μεσιτείας για αγαθά διπλής χρήσης, καλύπτονται επίσης από τον Κανονισμό και τους εθνικούς κανόνες. «Μεσιτικές υπηρεσίες» είναι η διαπραγμάτευση ή ο διακανονισμός συναλλαγών για την αγορά, πώληση ή προμήθεια ειδών διπλής χρήσης από τρίτη χώρα σε οποιαδήποτε άλλη τρίτη χώρα, ή την πώληση ή την αγορά αντικειμένων διπλής χρήσης που βρίσκονται σε τρίτες χώρες για τη μεταφορά τους σε άλλη τρίτη χώρα. Σύμφωνα με τον Κανονισμό, από τον ορισμό αυτό εξαιρείται η απλή παροχή επικουρικών υπηρεσιών. Οι επικουρικές υπηρεσίες είναι οι μεταφορές, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η ασφάλιση ή η αντασφάλιση, ή η γενική διαφήμιση ή προώθηση.

Οι εξαγωγές, οι έλεγχοι διαδικασιών μεσιτείας και η τεχνική βοήθεια σε σχέση με στρατιωτικό εξοπλισμό διέπονται από τους Κυπριακούς Κανονισμούς αρ. 522/2011 (στο πλαίσιο εφαρμογής του Ν. 1(Ι)/2011), σύμφωνα με τους οποίους, για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών που σχετίζονται με στρατιωτικό εξοπλισμό απαιτείται και άδεια.

Διαβάστε επίσης: EDA | Έγκριση σχεδίου διοικητικής διευθέτησης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας και του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ

Συναλλαγές προς το εσωτερικό

Η πτυχή των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ)

Ο κανονισμός 2019/452 της ΕΕ παρέχει ένα πλαίσιο για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στην Ένωση. Αυτό το πλαίσιο ελέγχει τις επενδύσεις/συναλλαγές που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη, επιτρέποντας μια σαφή επισκόπηση των ξένων επενδύσεων, που ενισχύεται μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας όλων των κρατών μελών. Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια κάθε κράτους μέλους να υιοθετήσει έναν μηχανισμό ελέγχου των FDI, ενώ ο ρόλος της Επιτροπής της ΕΕ στη διαδικασία είναι αποκλειστικά συντονιστικός. Η Κύπρος δεν έχει υιοθετήσει το πλαίσιο και δεν έχει αναφέρει καμία σχετική πρωτοβουλία σε εξέλιξη.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι εγχώριες υποθέσεις θα παραμείνουν χωρίς παρακολούθηση. Ένας Μηχανισμός Συνεργασίας έχει δημιουργηθεί για να διασφαλίσει ένα ορισμένο επίπεδο ελέγχου επί ΑΞΕ που μπορεί να θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη και λαμβάνουν χώρα στα κράτη μέλη τα οποία δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει μηχανισμούς ελέγχου στα εθνικά τους συστήματα. Μέσω των δεόντως αιτιολογημένων γνωμών της Επιτροπής (μετά την εξασφάλιση ψήφου τουλάχιστον του ενός τρίτου των κρατών μελών) ή/και των σχολίων των κρατών μελών για τυχόν ΑΞΕ στην ΕΕ, η Επιτροπή μπορεί να εντοπίσει όσους θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη.

Υποθετικά, μια ΑΞΕ στην Κύπρο, χωρίς εθνικό έλεγχο, θα μπορούσε να υπόκειται σε γνώμη της Επιτροπής ή σε σχόλια άλλων κρατών μελών που δείχνουν πώς αυτή η συναλλαγή μπορεί να βλάψει τη δημόσια τάξη. Οι Κυπριακές αρχές θα πρέπει στη συνέχεια να εξετάσουν αυτά τα σχόλια και να αποφασίσουν εάν θα χρησιμοποιήσουν την εθνική νομοθεσία για να εξετάσουν τη συναλλαγή και τις επιπτώσεις της.

Έλεγχος συγχωνεύσεων

Τα μέρη θα πρέπει επίσης να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή σχετικά με το εάν υπάρχει υποχρέωση κοινοποίησης σύμφωνα με τους κανόνες ελέγχου ανταγωνισμού/συγχωνεύσεων. Για να εξακριβωθεί εάν μια συγκέντρωση υπόκειται σε κοινοποίηση στην Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού, για έγκριση, πρέπει να υπερβαίνει τα σχετικά κατώφλια βάσει του νόμου περί ελέγχου των συγκεντρώσεων επιχειρήσεων- 83(I)/ 2014).

Οι συγκεντρώσεις μεταξύ επιχειρήσεων που οδηγούν σε αλλαγή ελέγχου σε μόνιμη βάση, ορίζονται βάσει του νόμου περί ελέγχου των συγκεντρώσεων όταν περιλαμβάνουν οποιοδήποτε από τα ακόλουθα: συγχώνευση δύο/περισσοτέρων προηγουμένως ανεξάρτητων επιχειρήσεων ή τμημάτων τους ή εξαγορά/απόκτηση από ένα ή περισσότερα πρόσωπα που ήδη ελέγχουν τουλάχιστον μία επιχείρηση ή από μία ή περισσότερες επιχειρήσεις (άμεσα ή έμμεσα), είτε με την αγορά τίτλων ή στοιχείων ενεργητικού, με σύμβαση ή άλλως, του ελέγχου του συνόλου/τμημάτων μιας ή περισσότερων άλλων επιχειρήσεων. Η δημιουργία κοινής εταιρείας που εκπληροί μόνιμα όλες τις λειτουργίες μιας αυτόνομης οικονομικής οντότητας σε μόνιμη βάση, αποτελεί επίσης τέτοια συγκέντρωση.

Μια συγκέντρωση χαρακτηρίζεται ως μείζονος σημασίας και κοινοποιείται στην Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού όταν: (α) (i) ο συνολικός κύκλος εργασιών που πραγματοποιούν δύο τουλάχιστον από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις υπερβαίνει, αναφορικά με καθεμία απ’ αυτές, τα τρία εκατομμύρια πεντακόσιες χιλιάδες (3.500.000) ευρώ, και (ii) τουλάχιστον δύο από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις έχουν κύκλο εργασιών εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας και (iii) τουλάχιστον 3.500.000 ευρώ από τον συνολικό κύκλο εργασιών όλων των συμμετεχουσών επιχειρήσεων πραγματοποιούνται εντός της Δημοκρατίας, ή (β) κηρύσσεται ως τέτοια με διάταγμα του Υπουργού δυνάμει του άρθρου 5 του νόμου αυτού.

Διαβάστε επίσης: BATTLEFIELD ReDEFiNED 2023 | Ευρωπαϊκές Αμυντικές Πρωτοβουλίες και Κυπριακή Αμυντική Βιομηχανία

Διαδικασίες Δημοσίων Συμβάσεων

Συχνά οι αγορές στρατιωτικού υλικού στην Κυπριακή Δημοκρατία υπόκεινται σε διαδικασία δημοσίων συμβάσεων, στο γενικό νομοθετικό πλαίσιο που περιγράφεται από τις Οδηγίες της ΕΕ για τις Δημόσιες Συμβάσεις (2014/24) και για το συντονισμό των διαδικασιών σύναψης ορισμένων συμβάσεων έργων, προμηθειών και παροχής υπηρεσιών που συνάπτονται από αναθέτουσες αρχές ή αναθέτοντες φορείς στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας (2009/81).

Στην περίπτωση τέτοιων διαδικασιών, σε Κυπριακό εθνικό επίπεδο, οι διαγωνισμοί διέπονται από τον «Περι της ρύθμισης διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων και για συναφή θέματα νόμος του 2016» – 73(Ι)/2016). Οι αναθέτουσες αρχές αξιολογούν τις προσφορές που υποβάλλουν οι συμμετέχοντες με βάση τα κριτήρια ανάθεσης που ορίζονται στην πρόσκληση και επιλέγουν την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά.

Ο συμμετέχων που θεωρείται ότι έχει υποβάλει τέτοια προσφορά μπορεί να κληθεί από την Αναθέτουσα Αρχή να παράσχει διευκρινίσεις ή να επιβεβαιώσει τυχόν δεσμεύσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 49 παράγραφος 5, ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τη σύναψη της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαισίου ενδέχεται να μην αποκαλυφθούν όταν αυτή η αποκάλυψη θα μπορούσε να επηρεάσει την επιβολή του νόμου, το δημόσιο συμφέρον / τα νόμιμα εμπορικά συμφέροντα δημοσίων ή ιδιωτικών οικονομικών φορέων ή τον θεμιτό ανταγωνισμό.

Τυποποίηση

Τυποποίηση είναι η αποτελεσματική και οργανωμένη χρήση συστημάτων, πλατφορμών και πρωτοκόλλων και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη διαθεσιμότητα ειδικευμένων, εκπαιδευμένων και έμπειρων επαγγελματιών (δηλαδή, αξιωματικοί προμηθειών, στρατιωτικό προσωπικό, πάροχοι χρηματοδότησης, δικηγόροι κ.λπ.).

Η συζήτηση για ομοιομορφία μεταξύ των διαφόρων δικαιοδοσιών, όσον αφορά τις συμφωνίες περί άμυνας / οπλικών συστημάτων, έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό. Στην Ευρώπη, εσχάτως παρατηρείται εντατικοποίηση των σχετικών προσπαθειών, ακολουθώντας, σε κάποιο βαθμό, το πρότυπο συστηματοποίησης των ΗΠΑ. Βασικά σημεία καθοδήγησης είναι η προαναφερθείσα Οδηγία 2009/81 (ιδίως το άρθρο 18), το EU Industrial Strategy και το  EU Standardization Strategy COM 22.

Διαβάστε επίσης: EDA | Πιλοτικό εκπαιδευτικό σεμινάριο για την Ευρωπαϊκή Τυποποίηση στην Άμυνα

Όσον αφορά την Οδηγία, με την επιφύλαξη είτε των υποχρεωτικών εθνικών τεχνικών κανόνων (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με την ασφάλεια των προϊόντων) είτε των τεχνικών απαιτήσεων που πρέπει να πληροί το κράτος μέλος βάσει διεθνών συμφωνιών τυποποίησης για την εγγύηση της διαλειτουργικότητας που απαιτείται από αυτές τις συμφωνίες, και υπό την προϋπόθεση ότι είναι συμβατές με το κοινοτικό δίκαιο, οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται, σε σχέση με εθνικά πολιτικά πρότυπα που μεταφέρουν αντίστοιχα πρότυπα της ΕΕ, ευρωπαϊκές τεχνικές εγκρίσεις, κοινές πολιτικές τεχνικές προδιαγραφές, εθνικά πολιτικά πρότυπα που μεταφέρουν διεθνή πρότυπα, πολιτικές τεχνικές προδιαγραφές που προέρχονται από τη βιομηχανία, κ.α.

Οι βέλτιστες πρακτικές περιλαμβάνουν την αλληλεπίδραση μεταξύ της αμυντικής βιομηχανίας, SDO – Οργανισμών Ποιότητας, Βιομηχανίας και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αξιοποίηση των πολιτικών προτύπων, τα οποία μπορούν να έχουν «απόδοση κόστους-αποτελεσματικότητας» στον αμυντικό τομέα και να διευκολύνουν την αποτελεσματική διασύνδεση αυτού του τομέα με το υπόλοιπο τεχνολογικό οικοσύστημα μικρών χωρών, όπως η Κύπρος. Οι εξαγωγείς/εισαγωγείς θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις γενικές κατευθύνσεις που παρέχονται από το παραπάνω σύνολο πολιτικών και κανόνων.

Σύμφωνα με τον Ν. Μυριούνη, απόστρατο αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού και ειδήμονα σε ζητήματα διεθνούς αμυντικής τυποποίησης, τα κοινά πρότυπα ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα, καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει πολλαπλές γεωπολιτικές προκλήσεις και κινδύνους, που συνεπάγονται (μεταξύ άλλων αναγκών) την ανάγκη για εντατικοποίηση των εξοπλισμών. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις μικρότερες χώρες που αγωνίζονται να επιτύχουν την οικοδόμηση δυνάμεων εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων και εκτίναξης των τιμών των όπλων. Και φυσικά και για την υλοποίηση μιας κοινής αμυντικής πολιτικής στην Ε.Ε.

Συμπέρασμα

Οι επιτυχίες της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας βάζουν πλέον την Κύπρο σοβαρά στον χάρτη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Με την εντατικοποίηση της παραγωγής της και την πρόοδο στην ανάπτυξη της υλικοτεχνικής υποδομής, της τεχνογνωσίας και των δυνατοτήτων συμμετοχής ως συμπαραγωγός στην ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού επιχειρησιακών αμυντικών συστημάτων, το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο θα αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία.

Διαβάστε επίσης: BATTLEFIELD ReDEFiNED 2023 | Η αναδυόμενη Κυπριακή αμυντική βιομηχανία – Ευκαιρίες Χρηματοδότησης από την Ε.Ε.

*Δικηγόρος, LL.M Commercial Law (LSE), LL.M International Trade and Investment (UvA)

**Οι απόψεις και/ή τα σχόλια που εκφράζονται στα άρθρα ανήκουν σε έκαστο συγγραφέα και δύναται να μην αποτελούν άποψη και/ή τοποθέτηση και/ή να υιοθετούνται ως έχουν από την εταιρεία και/ή τους διαχειριστές του ιστότοπου. Περισσότερα στους όρους χρήσης της ιστοσελίδας.