Ανδρέας Πογιατζή

Είναι πασιφανές πλέον, ακόμα και μετά την φονική πυρκαγιά του περασμένου Σαββατοκύριακου – την μεγαλύτερη πυρκαγιά στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας – ότι η πολιτεία, θέτει πρόδηλα την Ασφάλεια και την προστασία του τόπου και των πολιτών εκτός των προτεραιοτήτων της. 

Τα γεγονότα μαρτυρούν, ότι οι καταστροφές του παρελθόντος δεν στάθηκαν αρκετές για να αλλάξουν τις νοοτροπίες που για δεκαετίες τώρα, θέλουν τις κυβερνήσεις να μην ενδιαφέρονται, να ενισχύσουν δραστικά το έργο των Σωμάτων Ασφαλείας, παρά μόνο να περιορίζονται σε ημίμετρα και σε “μεταβατικές” λύσεις. 

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Φιλελεύθερος”, για μόλις 1.5 εκ. ευρώ, η Ελεγκτική Υπηρεσία, ανέτρεψε τους σχεδιασμούς για την δημιουργία Συντονιστικού Κέντρου με μεγάλες δυνατότητες το οποίο θα μεταφερόταν σε κάθε μεγάλο επεισόδιο και από εκεί θα δίνονταν οδηγίες στα μέσα πυρόσβεσης, είτε εναέρια είτε επίγεια. Το εν λόγω Κέντρο, θα είχε την δυνατότητα ζωντανής εικόνας από δορυφόρο για πλήρη επίγνωση της κατάστασης, με τηλεοράσεις, ηλεκτρονικούς χάρτες κ.λπ. Η προσφορά, χρηματικού ύψους 1,5 εκ. ευρώ, δεν προχώρησε ποτέ διότι η Ελεγκτική Υπηρεσία θεώρησε την προσφορά δαπανηρή. Μάλιστα, έγιναν προσπάθειες για την δημιουργία πιο μικρού και πιο φθηνού κέντρου, ωστόσο ουδέποτε προχώρησαν οι σχεδιασμοί. 

Προστίθεται επίσης ότι, στην έκθεση των εμπειρογνωμόνων η οποία ετοιμάστηκε από τον καθηγητή Γεώργιο Μπούστρα και τον πρώην διευθυντή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Γεώργιο Χατζηγεωργίου, μετά την καταστροφική πυρκαγιά στη Σολιά τον Ιούνιο του 2016, γινόταν εισήγηση για ρύθμιση του θέματος των εθελοντών, προώθηση της αυτονόμησης της Πυροσβεστικής και αγορά ειδικών καμερών για να υπάρχει εικόνα από τα πυροσβεστικά ελικόπτερα. Από αυτά, μόλις πρόσφατα ψηφίστηκε η αυτονόμηση της Πυροσβεστικής και ο νόμος για τους εθελοντές πυροσβέστες (σ.σ ψηφίστηκαν πριν ενάμιση μήνα).  

Διαβάστε επίσης: Πυροσβεστική Υπηρεσία | Ψηφίστηκε το νομικό πλαίσιο για την αυτονόμηση της

Η δημιουργία του μηχανισμού rescEU με έδρα την Κύπρο, στο οποίο συμμετέχουν με πτητικά μέσα η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και χώρες της περιοχής όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και ο Λίβανος, για αντιμετώπιση περιστατικών διάσωσης αλλά και αντιμετώπισης πυρκαγιών, δεν υλοποιήθηκε, και έτσι η Κύπρος έμεινε με τα πτητικά μέσα που διέθετε, χωρίς να αποκτήσει πυροσβεστικά αεροπλάνα και χωρίς να γίνει η βάση για το rescEU. Μάλιστα κρίνοντας εκ του αποτελέσματος και δεδομένου ότι μόνο η Ελλάδα και το Ισραήλ, ανταποκρίθηκαν έγκαιρα στο κάλεσμα της Κύπρου, το πρόγραμμα rescEU δεν μπορεί να βοηθήσει την Κύπρο.

Διαβάστε επίσης:  Δύο νέα πυροσβεστικά αεροσκάφη στην υπηρεσία του Τμήματος Δασών | Προοπτική για δημιουργία βάσης πυροσβεστικών αεροσκαφών

Η γενική άποψη, ότι η Κύπρος θα πρέπει να αγοράσει μεγάλα Πυροσβεστικά Αεροσκάφη, με περισσότερες δυνατότητες από τα υφιστάμενα Air Tractor είναι ναι μεν σωστή και λογική, ωστόσο αποτελεί μια δαπανηρή επένδυση με μεγάλα ετήσια κόστη συντηρίσεως. Πέραν αυτού όμως, υπάρχει πληθώρα επιλογών για αγορές εξοπλισμού που μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά το έργο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. 

Με μια σύντομη αναδρομή σε ανοικτές πηγές, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί κανείς, ότι η μάχη κατά των δασικών πυρκαγιών έχει αλλάξει και η Κύπρος έχει μείνει πίσω σε ακόμα ένα τομέα. Μη επανδρωμένα επίγεια συστήματα κατάσβεσης πυρκαγιών, παντός εδάφους, κινούμενα πάνω σε ερπύστριες μπορούν πλέον να καταπολεμούν πυρκαγιές στα πιο δυσβατα σημεία, ακόμα και από απόσταση 300 μέτρων. 

Ο εκσυγχρονισμός επίσης, των υφιστάμενων Πυροσβεστικών Οχημάτων, κρίνεται υψίστης σημασίας αφού έχει αποδειχθεί πολλάκις ότι σε συνθήκες ισχυρών ανέμων, δεν μπορούν να αποδώσουν οι παραδοσιακές αντλίες πιέσεως, που διαθέτουν τα εν λόγω οχήματα. Νέες μέθοδοι με την χρήση τουρμπίνων υδροστρόβιλων, μπορούν να δημιουργούν υδρονέφωση πάνω από τα μέτωπα των πυρκαγιών, από ασφαλή απόσταση, με την ελάχιστη κατανάλωση νερού, με εξαιρετικά αποτελέσματα. 

Υπάρχουν επίσης, αυτοματοποιημένα, στατικά, συστήματα προειδοποίησης, τα οποία μπορούν να τοποθετηθούν σε δύσβατες περιοχές και να συνδεθούν με σύστημα άρδευσης. Αυτά τα συστήματα είναι ιδανικά για την κατάσβεση πυρκαγιών που είναι στα πρώιμα στάδια και δεν είναι ορατές. 

Δεν πρέπει να παραβλέψουμε επίσης, την σημαντικότητα των παραδοσιακών μεθόδων προεργασίας για την αποτροπή των πυρκαγιών, όπως η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, την αποψίλωση και το καθάρισμα της ξηράς βλάστησης αλλά και την επάνδρωση των δασικών παρατηρητηρίων. 

Ακόμα ένα σημείο, το οποίο θα πρέπει να σταθούμε, είναι η υποστελέχωση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, της Πολιτικής Άμυνας και του Τμήματος Δασών. Οι Υπηρεσίες, της ΠΥ και του ΤΔ, είναι με ελάχιστο προσωπικό, έχουν υπό την ευθύνη τους τεράστιες εκτάσεις και με ελάχιστα οχήματα κλήθηκαν να διαχειριστούν μια κατάσταση, η οποία μεταβαλλόταν συνεχώς. 

Διαβάστε επίσης: Πολιτική Άμυνα 1964-2020| 56 χρόνια εθελοντισμού

Επιπλέον, ο υπερκερασμός των αρμοδιοτήτων αυτών των τριών Υπηρεσιών υποβοήθησε την σύγχυση και την ασυνεννοησία, στις δεκάδες κλήσεις και στα αιτήματα που δέχονταν από πολίτες, αφού ενδεχομένως η ΠΥ, να δεχόταν κλήσεις για κατάσβεση πυρκαγιών στους τομείς ευθύνης του ΤΔ, ή το αντίστροφο.

Στα θετικά της όλης κατάστασης (*θετικά υπό τις συνθήκες), συγκαταλέγονται ο ζήλος και η αυταπάρνηση του προσωπικού της ΠΥ και του ΤΔ, αφού σε ορισμένες των περιπτώσεων με κίνδυνο ακόμα και την ζωή τους, υπερέβαλαν εαυτό για να σώσουν ανθρώπους και κατοικίες κάτω από αντίξοες συνθήκες.  

Ακόμα μια θετική πτυχή, ήταν η αποτελεσματική δράση της Πολιτικής Άμυνας, η οποία μέσα σε κλίμα πανικού σε ορισμένες κοινότητες, χωρίς ηλεκτροδότηση, κατάφερε να συγκεντρώσει τον πληθυσμό σε ασφαλή σημεία, παρέχοντας του πρώτες βοήθειες και ψυχολογική στήριξη.  

Επιπλέον, θαυμασμό προκάλεσε, η άμεση και ενστικτώδης κινητοποίηση της κοινωνίας, τοσο για την κατάσβεση της πυρκαγιάς, όσο και για την παροχή βοήθεια προς τους πυρόπληκτους. Η συμβολή κάποιων αγνώστων εθελοντών, στα χωριά Επταγώνια και Οδού, για την κατάσβεση των πυρκαγιών ήταν καθοριστική, σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων των κατοίκων. 

Μετά τις πυρκαγιές της Σολιάς το 2016, η πολιτική ηγεσία προέβει σε πληθώρα υποσχέσεων ότι δεν θα επαναληφθούν αυτά τα γεγονότα. Εντούτοις, όπως συμβαίνει σε κάθε καταστροφή, η κυπριακή Πολιτεία, βρίσκεται πάντα αρκετά βήματα πίσω, με αποτέλεσμα τα γεγονότα να την θέτουν προ τετελεσμένων. Η πολιτική προστασία και ασφάλεια, θα έπρεπε να είναι υψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης, τόσο για την Άμυνα της Κύπρου, όσο και για την Ασφάλεια των πολιτών. Μέχρις ότου, οι κυβερνήσεις, οι πολιτικοί και τα κόμματα, ενδιαφερθούν πραγματικά να περιορίσουν τις φιλοδοξίες τους και να εργαστούν για την αποτελεσματική προστασία της Κύπρου, οι τραγωδίες θα συνεχίζουν να εμφανίζονται κάθε Ιούλιο.  

Διαβάστε επίσης: Στην μάχη για κατάσβεση της Πυρκαγιάς και η Εθνική Φρουρά – Όλες οι εξελίξεις από τα πύρινα μέτωπα – Φωτογραφίες & VIDEO