20 Μαΐου 1941 | Η Μάχη της Κρήτης – Το “νεκροταφείο των Γερμανών αλεξιπτωτιστών”

Defence Redefined

Published on 20/05/2020 at 17:15

Στις 08:00 το πρωί της 20ης Μαΐου το 1941, ξεκινάει η γερμανική αεραποβατική επίθεση κατά της Κρήτης.  Η επίθεση εκδηλώθηκε με την ρίψη αλεξιπτωτιστών στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων, πράξη που θεωρείται ως η πρώτη μεγάλη αεραποβατική επιχείρηση. 

Οι Γερμανοί γνώριζαν αρκετά καλά τη σπουδαιότητα της γεωγραφικής θέσης της Κρήτης. Στις 25 Οκτωβρίου 1940 ο αντιστράτηγος Φραντς Χάλντερ, αρχηγός του γενικού επιτελείου του στρατού ξηράς, ανέφερε ότι η κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο εξαρτιόταν από την κατάληψη της Κρήτης και ότι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό θα ήταν η εισβολή από αέρος, ενώ ο Άλφρεντ Γιοντλ, αρχηγός του επιτελείου επιχειρήσεων της Ανώτατης Διοίκησης Ενόπλων Δυνάμεων, είχε προτείνει την κατάληψή της από τους Ιταλούς, ώστε να μην πέσει στα χέρια των Βρετανών. 

Η εισβολή των Γερμανών έπρεπε να πραγματοποιηθεί σύντομα και κατά τρόπο κεραυνοβόλο, για να συνεχίσουν τα κατακτητικά τους σχέδια προς Ρωσία, Μάλτα, Κύπρο και την βόρεια Αφρική. Την πρόταση για εισβολή από αέρος στην Κρήτη έκανε, στον αρχηγό της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας, Χέρμαν Γκαίρινγκ, ο πτέραρχος Κουρτ Στούντεντ, δημιουργός της μεραρχίας αλεξιπτωτιστών και διοικητής του 11ου Αεροπορικού Σώματος. 

Η διοίκησή της ανατέθηκε στον Γκαίρινγκ, ο σχεδιασμός και η διεξαγωγή της στον πτέραρχο Αλεξάντερ Λερ. Το 11ο Αεροπορικό Σώμα αποτελείτο από τις μονάδες που θα πολεμούσαν στο έδαφος, την 7η Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών και την 22η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία. Το 8ο Αεροπορικό Σώμα περιλάμβανε 550 βομβαρδιστικά και καταδιωκτικά αεροσκάφη.  Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία “Ερμής” ήταν η πρώτη αποστολή που επρόκειτο να φέρει σε πέρας η πολεμική αεροπορία.

Τις παραμονές της επίθεσης, οι συμμαχικές δυνάμεις στο νησί, είχαν τακτικό πλεονέκτημα σε ξηρά και θάλασσα, ενώ οι γερμανικές δυνάμεις στον αέρα. 

Η άμυνα της Κρήτης αποτελείτο από Έλληνες στρατιώτες (όσοι είχαν παραμείνει στο νησί) και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιωτικοί), που είχαν διαφύγει από την κατεχόμενη Ελλάδα. Το γενικό πρόσταγμα είχε ο νεοζηλανδός στρατηγός Μπέρναρντ Φράιμπεργκ, 52 ετών, βετεράνος και αυτός του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η άμυνα του νησιού αριθμούσε περίπου 40.000, αλλά υπήρχαν ελλείψεις σε οπλισμό κυρίως για τους Έλληνες.

Τα πρώτα κύματα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών αντιμετωπίστηκαν άμεσα από τους αμυνόμενους Έλληνες και Συμμάχους που υπερασπίζονταν το Μάλεμε. Στις μάχες συμμετείχε επίσης και μεγάλος αριθμός κατοίκων του νησιού με ό,τι όπλο είχε στη διάθεσή του, όπως μαχαίρια από την εποχή της Κρητικής Επανάστασης.

Οι χιλιάδες Κρήτες που συμμετείχαν στην άμυνα του νησιού, ήταν ένας παράγοντας που δεν είχαν υπολογίσει οι γερμανοί στρατιωτικοί. Είχαν την πεποίθηση πως οι Κρητικοί, θα υποδέχονταν τους Γερμανούς ως ελευθερωτές. Επιπλέον, οι γερμανοί πίστευαν ότι ο αριθμός των μαχητών στην Κρήτη, ήταν μόνο 5000 άνδρες.

Στις 16:00 το απόγευμα της 20ης Μαΐου, νέο κύμα αλεξιπτωτιστών έπεσε στο Ρέθυμν ο και μία ώρα αργότερα στο Ηράκλειο. Οι μάχες διεξάγονταν σε τέσσερα μέτωπα, στα Χανιά, στο Μάλεμε, στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο. 

Η πρώτη μέρα της Μάχης της Κρήτης έληξε με αρκετά μεγάλες απώλειες για τους Γερμανούς και διαφοροποιημένα δεδομένα ως προς την έκβαση της. 

Οι μάχες συνεχίστηκαν την επόμενη ημέρα με ιδιαίτερη σφοδρότητα και στα τέσσερα μέτωπα. Οι Γερμανοί αναλώθηκαν στην κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε, ως  ο πρωταρχικός τους στόχος και τα κατάφεραν την νύχτα της 21ης Μαΐου και με μεγάλο όμως κόστος. 

Οι Γερμανοί, μετά την κατάληψη του αεροδρομίου, άρχισαν να μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από την στερεά Ελλάδα και πλέον η κατάληψη της Κρήτης ήταν θέμα χρόνου.

Στις 28 Μαΐου, η έκβαση του αγώνα είχε πλέον κριθεί και το Λονδίνο αποφάσισε την απόσυρση των δυνάμεων της Κοινοπολιτείας από την Κρήτη και τη μεταφορά τους στην Αίγυπτο. Αρκετές Μονάδες παραδόθηκαν στους Γερμανούς ενώ αρκετοί Έλληνες μαχητές ανέβηκαν στα απρόσιτα βουνά της Κρήτης για να συνεχίσουν τον αγώνα.

Την 1η Ιουνίου, 5.000 μαχητές παραδόθηκαν στα Σφακιά και έτσι έπεσε η αυλαία της Μάχης της Κρήτης.

Οι απώλειες των Συμμάχων υπολογίζονται από 3.500-6.000 νεκροί, 1.900 τραυματίες και 17.500 αιχμάλωτοι. Οι Γερμανοί, σύμφωνα με δικά τους στοιχεία, είχαν 3.986 νεκρούς και αγνοούμενους, 2.594 τραυματίες, ενώ έχασαν 370 αεροπλάνα. Σύμφωνα, όμως, με συμμαχικούς υπολογισμούς, οι γερμανικές απώλειες ξεπέρασαν τις 16.000.

Η Μάχη στην Κρήτη ονομάστηκε επίσης και το «Νεκροταφείο των γερμανών αλεξιπτωτιστών», λόγω των μεγάλων απωλειών, γεγονός που ανάγκασε τον Χίτλερ να μην επιχειρήσει ξανά αεραποβατική επιχείρηση.