*Μάριος Καναρίνης, Πολιτικός Επιστήμονας

Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να συνεχίζεται και τη λύση να αναζητείται, Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται ενώπιον διλημμάτων συνεπεία αυτής. Γράφω την παρούσα τοποθέτηση με αφορμή ένα άρθρο που δημοσίευσε η ελλαδική εφημερίδα «Το Βήμα» σχετικά με την απέλαση των 12 Ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα. 

Η εφημερίδα, επικαλούμενη άριστα πληροφορημένες πηγές, σημειώνει ότι προ ημερών η Αθήνα αρνείτο να ικανοποιήσει την αμερικανική αξίωση προς απέλαση των Ρώσων διπλωματών, όμως άλλαξε στάση και προχώρησε τελικώς στις απελάσεις. Ρόλο σε αυτό, σύμφωνα με το άρθρο, έπαιξε η πρόσφατη μαζική απέλαση 40 Ρώσων διπλωματών από τη Γερμανία και 30 από τη Γαλλία, μετά την αποκάλυψη των ρωσικών θηριωδιών στην πόλη Μπούκα της Ουκρανίας.  

Το άρθρο προσπαθεί να ερμηνεύσει την πολιτική αυτή απόφαση ενώ κάνει λόγο και για πιθανή αντίδραση από πλευράς Μόσχας. Χαρακτηριστική η αναφορά στην αντίδραση της Ρωσικής πρεσβείας στην Αθήνα η οποία κάνει λόγο για «αδικαιολόγητο και συγκρουσιακό βήμα που στοχεύει στη χειρότερη καταστροφή του συνόλου των διμερών σχέσεων», τονίζοντας ότι η ελληνική ενέργεια «δε θα μείνει χωρίς συνέπειες». Ακολουθεί αυτούσια η ανακοίνωση:

Со своей стороны выразили решительный протест против такого безосновательного конфронтационного шага, направленного на дальнейшее разрушение всего комплекса наших двусторонних отношений.
Сказали, что эти действия не останутся без последствий. https://t.co/tloqNRuXYx

— Rus Embassy, Greece (@RFEmbassyGr) April 6, 2022

Διαβάζοντας λοιπόν την αντίδραση της Ρωσικής πρεσβείας στην Ελλάδα, παραθέτω  στοιχεία που αντλώ από αυτή καθώς και άλλα συναφή με βάση την άποψή μου:

• Το ‘ρεύμα’ των κυρώσεων/μέτρων κατά της Ρωσίας που λαμβάνουν ηγέτιδες χώρες της ΕΕ καθώς και η Ένωση στο σύνολο της, συμπαρέσυρε την Ελλάδα αλλά και την Κύπρο ως μέλη της, ως ήταν αναμενόμενο. Η σύμπλευση με τις οικονομικές και λοιπές κυρώσεις κρίνεται ως ορθή εφόσον ο γνώμονας εξωτερικής πολιτικής των δύο κρατών -Ελλάδος και Κύπρου- είναι το Διεθνές Δίκαιο. Δε θα μπορούσαμε ενώ επικαλούμαστε το Διεθνές Δίκαιο στο Κυπριακό και στα ζητήματα του Αιγαίου (παραβιάσεις, στρατιωτικοποίηση νησιών, επέκταση αιγιαλίτιδας ζώνης), να μείνουμε ‘’εκτός του χορού’’ των κυρώσεων. Είναι θέμα ηθικής αλλά και στήριξης της ίδιας μας της οπτικής. 
• Κατά προσωπική μου άποψη, επιπλέον ενέργειες πέραν από τη συμμετοχή στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας εμπεριέχουν ρίσκο για Κύπρο και Ελλάδα. Η Ελλάδα παίρνει το ρίσκο για 2η φορά μετά και την αποστολή οπλισμού προς την Ουκρανία, με την απέλαση των Ρώσων διπλωματών. Αναφέρομαι σε ρίσκο γιατί οι δεσμοί των δύο λαών είναι στενοί. Τονίζω ότι σε καμία περίπτωση δεν συμπεριλαμβάνω στο σκεπτικό μου αφηγήματα περί ξανθού γένους και αδελφών λαών. Πιστεύω ότι θα ήταν βέλτιστο να αποφευχθούν από πλευράς ελληνικής κυβερνήσεως και οι δύο ενέργειες. 

Διαβάστε επίσης: Πόλεμος στην Ουκρανία | Άρνηση της Ελλάδας για αποστολή πρόσθετης αμυντικής βοήθειας

• Ίσως σε ότι αφορά την απέλαση των διπλωματών η Ελλάδα να έδειξε υπερευαισθησία προς ηθική στήριξη της Γαλλίας της οποίας οι διπλωμάτες απελάθηκαν. Η σχέση Ελλάδος – Γαλλίας είναι γνωστή πλέον λόγω των αμυντικών συμφωνιών συμπεριλαμβανομένου και του όρου της αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής.
• Θεωρώ λογικότερο να γίνονταν πιο ήπιας έντασης ενέργειες ενόσω η Τουρκία διπλωματικώς δράττει καιροσκοπικά ευκαιρίες για ακόμα μια φορά και σε ένα ακόμη ζήτημα ως τρίτος παίκτης, προβάλλοντας ένα στάτους που δε βολεύει τη δική μας πλευρά. 
• Σε ότι αφορά την Κύπρο, ορθώς πιστεύω δεν προχωρήσαμε στην αποστολή του ρωσικού αμυντικού μας υλικού προς την Ουκρανία αν και αυτό σύμφωνα με εμπειρογνώμονες του χώρου δεν θα ήταν δυνατό να υλοποιηθεί εύκολα ή άμεσα παρόλες τις πολιτικές τοποθετήσεις του Κυβερνώντος κόμματος. Η Κύπρος οφείλει να περιοριστεί στην ανθρωπιστική βοήθεια και μόνο. Με τα τουρκικά στρατεύματα στην ημικατεχόμενη Κύπρο, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν πρέπει να μείνει ανοχύρωτη και παροπλισμένη σε καμία των περιπτώσεων. Αυτό άλλωστε ήταν και το λιτό μήνυμα του Υπουργείου Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας το οποίο και “άδειασε” θα λέγαμε την ανακοίνωση του κυβερνώντος κόμματος.

Διαβάστε επίσης: Διχάζει η πιθανότητα αποστολής Ρωσικού οπλισμού της Εθνικής Φρουράς στην Ουκρανία – Το αίτημα των ΗΠΑ και οι παράμετροι του ΥΠΑΜ

• Η Κυπριακή κυβέρνηση όχι μόνο δεν πρέπει να παραχωρήσει τα όπλα της αλλά να επιλύσει άμεσα και το ζήτημα αναβάθμισης και συντήρησης του ρωσικής προελεύσεως στρατιωτικού υλικού (βλ. Τ-80U και BMP-3). Επιπλέον, η τυχόν αποστολή των οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία, θα αποτελούσε περαιτέρω πρόκληση προς τη Ρωσία, μετά και την αναγκαστική υπό τις περιστάσεις απόφαση για αναστολή της συμφωνίας χρήσης των κυπριακών λιμανιών από ρωσικά πλοία. Είναι ευρέως γνωστό το γεγονός πως είναι σταθερή η στήριξη της Ρωσίας προς την πλευρά μας στο Κυπριακό ζήτημα στο επίπεδο του Σ.Α του ΟΗΕ. 

Συμπερασματικά, σε συγκυρίες όπως αυτή που βιώνουμε, όντας αντιμέτωποι με αλλαγές στο παγκόσμιο σκηνικό, οφείλουμε να πράττουμε με γνώμονα το εθνικό μας συμφέρον. Καλή η ηθική σκέψη, αλλά είναι ιδανικό να εναρμονίζεται με το εθνικό μας συμφέρον μπροστά σε διλήμματα τα οποία θα επιφέρουν ίσως αρνητικές συνέπειες μελλοντικά. Το μόνο συμπέρασμα που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης είναι δυστυχώς η τεράστια καταστροφή στην Ουκρανία και η τραγική απώλεια αμάχων μεταξύ αυτών και δεκάδων παιδιών.

**Οι απόψεις και/ή τα σχόλια που εκφράζονται στα άρθρα ανήκουν σε έκαστο συγγραφέα και δύναται να μην αποτελούν άποψη και/ή τοποθέτηση και/ή να υιοθετούνται ως έχουν από την εταιρεία και/ή τους διαχειριστές του ιστότοπου. Περισσότερα στους όρους χρήσης της ιστοσελίδας. 

Διαβάστε επίσης: Οι τρεις φάσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και μια εκτίμηση για την εξέλιξη της κατάστασης