ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΙ

Τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου (EW) είναι σχεδιασμένα κυρίως για να παρεμβάλουν, να καταστέλλουν ή να υποκλέπτουν την εκπομπή ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών από διάφορες πηγές. Η ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων κρίνεται επιβεβλημένη επίσης πέραν της “επιθετικής χρήσης” και για την προστασία κρίσιμων υποδομών και μονάδων εκστρατείας από εχθρικά μέσα όπως κατευθυνόμενα πυρομαχικά ακριβείας, Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα (UAVs) κ.α.

Στο παρόν άρθρο δεν θα αναλύσουμε τον ηλεκτρονικό πόλεμο στο σύνολο του (κάτι το οποίο αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο) αλλά θα παρουσιάζουμε περιληπτικά και όσο το δυνατόν πιο απλά, το ρωσικής κατασκευής σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων Pole-21, το οποίο σύμφωνα και με τις δηλώσεις Αρμενίων Αξιωματούχων χρησιμοποιήθηκε επιτυχώς (έστω και για περιορισμένο διάστημα) στο πεδίο των επιχειρήσεων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020 κατά των Τουρκικών UCAV Bayraktar. 

Το σύστημα ηλεκτρομαγνητικών παρεμβολών (ECM) Pole-21, το οποίο αναπτύχθηκε στο Επιστημονικό και Τεχνικό Κέντρο Ηλεκτρονικού Πολέμου (STC REB), έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει στρατιωτικές εγκαταστάσεις και κρίσιμες υποδομές από όπλα ακριβείας, όπως πυραύλους τύπου πλεύσης (cruise), “έξυπνες” βόμβες και μη επανδρωμένα αεροχήματα (drones). 

Το Pole-21 παρεμβάλει τα ηλεκτρομαγνητικά σήματα που χρησιμοποιούνται για επικοινωνία μέσω των δορυφορικών συστημάτων GPS, Galileo, GLONASS και Beidou. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα ιπτάμενα μέσα (UAVs, πυρομαχικά) μην είναι σε θέση να προσδιορίζουν με ακρίβεια τις συντεταγμένες του στόχου τους και εκτελέσουν το πλήγμα, αφού παρεμβολή στο δορυφορικό σήμα έστω και για πολύ μικρό κλάσμα δευτερολέπτου (1 millisecond) είναι αρκετό για να επηρεάσει τον ακριβή προσδιορισμό της θέσης. 

Το σύστημα είναι δομημένο με σπονδυλωτή (modular) αρχιτεκτονική και αποτελείται από συσκευές ECM R-340RP μαζί με τις κεραίες παρεμβολής (jamming) και λοιπά μέσα ελέγχου του συστήματος. Κάθε σταθμός του Pole-21 περιλαμβάνει ένα θάλαμο (container) με εξοπλισμό επί οχήματος και μέχρι 3 στοιχεία κεραιών. Το κάθε σύστημα περιλαμβάνει επίσης ένα πάνελ τηλεχειρισμού για έλεγχο πέραν των 100 κεραιών.

Διαβάστε επίσης: IAI | Παρουσίαση του καινοτόμου συστήματος Ηλεκτρονικού Πολέμου “Scorpius”

Κάθε κεραία παρεμβολής είναι ικανή να καταστείλει ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές σε απόσταση τουλάχιστον 25 χιλιομέτρων σε τομέα 125 μοιρών (αζιμούθιο) και 25 μοιρών καθ’ ύψος.

Η τυπική μέθοδος ανάπτυξης και χρήσης του Pole-21 απαιτεί την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού μεμονωμένων κεραιών παρεμβολής οι οποίες μπορούν να εγκατασταθούν και σε υπάρχοντες πυλώνες παρόχων τηλεπικοινωνιών (GSM network) και να διευρύνουν κατά πολύ την εμβέλεια κάλυψης του. Σε βέλτιστη διαμόρφωση ένας σταθμός Pole-21 με 100 κεραίες παρεμβολής παρέχει κάλυψη σε περιοχή 150 Χ 150 χιλιόμετρα σύμφωνα με το Top War.

Rack με εξοπλισμό (αριστερά), κεραίες πάνω δεξιά και σταθμός ελέγχου του Pole-21 Source: TopWar

Η επικοινωνία μεταξύ των διάφορων μερών μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω καλωδιακών γραμμών ή ασύρματα. Σύμφωνα με τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, το σύστημα τέθηκε σε υπηρεσία το 2016, αν και η επίσημη επιβεβαίωση από το Υπουργείο Άμυνας ήρθε το 2019. Αργότερα μέσα στο ίδιο έτος, το Pole-21 αναπτύχθηκε στη ρωσική στρατιωτική βάση στο Τατζικιστάν. 

Επιπλέον, όπως προαναφέραμε σύμφωνα με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, το σύστημα Pole-21 φέρετε να χρησιμοποιήθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις της Αρμενίας εναντίον των τουρκικών UCAV, Bayraktar TB2, στην σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020. 

Συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Αρμένιο Ανώτερο αξιωματικό Movses Hakobyan, το Pole-21 ήταν ικανό να περιορίσει τη δράση των UAVs για διάστημα 4 ημερών. Αυτό που εικάζεται είναι ότι στη συνέχεια οι Αζέροι κατάφεραν να το παρακάμψουν κάνοντας αλλαγή συχνοτήτων επικοινωνίας των Bayraktar με τους σταθμούς ελέγχου (δεν επιβεβαιώθηκε) με αποτέλεσμα τα Bayraktar να μην επηρεάζονται από το υπόψη σύστημα και να δρουν ουσιαστικά ανενόχλητα, δεδομένης και της αποδόμησης του δικτύου αεράμυνας των Αρμενίων. 

Διάφορες άλλες αναφορές έκαναν επίσης λόγο για καθυστερημένη χρήση του συστήματος σε σημείο όπου δεν ήταν ικανό να ανατρέψει τα δεδομένα στο πεδίο των επιχειρήσεων για τους Αρμένιους. Σύμφωνα επίσης με άλλους Ρώσους αναλυτές το Pole-21E κατά τη χρήση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν ήταν ευκίνητο και η βέλτιστη λειτουργία του προϋποθέτει την χρήση του συστήματος αντι-drone Silok-2. 

Σε κάθε περίπτωση η χρήση μέσων Ηλεκτρονικού Πολέμου αποτελεί μέρος του σύγχρονου δικτυοκεντρικού πεδίου επιχειρήσεων και ένα από τα θέματα που θα μας απασχολήσουν στο μέλλον εκτενέστερα.

Διαβάστε επίσης: Ναγκόρνο Καραμπάχ | Η επιστράτευση, τα UAVs, η αεράμυνα και τα λάθη που οδήγησαν στην ήττα