Το μοτίβο παραλλαγής “dazzle” (εκθαμβωτικό) αποτέλεσε μια δημοφιλή τακτική βαφής πολεμικών σκαφών με σκοπό την εξαπάτηση του εχθρού στον Πρώτο και Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό της Μεγάλης Βρετανίας άρχισε να βάφει τα σκάφη του σε γκρι χρώμα από το 1905. 

Το αεροπλανοφόρο του Βασιλικού Ναυτικού HMS Argus με μοτίβο παραλλαγής “dazzle” κατά τη διάρκεια του Α’ ΠΠ. Πηγή: Science History Images/Alamy

Προς το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, το μοτίβο “dazzle”με διαφορετικά σχήματα και χρώματα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από το Βασιλικό Ναυτικό με αρκετές Ναυτικές Δυνάμεις σε όλο τον κόσμο να το ακολουθούν. 

Η ιδέα εφευρέθηκε από τον Αξιωματικό του Βασιλικού Ναυτικού και καλλιτέχνη Norman Wilkinson κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Wilkinson ανέπτυξε την ιδέα κατά τη διάρκεια του πρώτης Μάχης του Ατλαντικού το 1917, καθώς η Βρετανία αγωνίστηκε να αντιμετωπίσει την απειλή από τα γερμανικά υποβρύχια (U-boat).

Διαβάστε επίσης: Θωρηκτό “Γεώργιος Αβέρωφ” | Ο κυρίαρχος του Αιγαίου και η Δόξα του Πολεμικού Ναυτικού

Η χρήση διάφορων γεωμετρικών σχημάτων και χρωμάτων αποσκοπούσε στο να μην μπορεί ο εχθρός και ειδικά το πλήρωμα των υποβρυχίων, να αξιολογήσει εύκολα την απόσταση, τη θέση και την ταχύτητα των πλοίων και το σημαντικότερο, να μην μπορεί να στοχοποιήσει τα σκάφη με επιτυχία.

To HMS Kildangan κατά την διάρκεια του Α’ ΠΠ. Πηγή: Alamy

Οι χοάνες των εξατμίσεων και οι πυργίσκοι όπλων οι οποίο ήταν τοποθετημένοι ο ένας κοντά στον άλλο βάφονταν σε αντίθεση για να είναι δύσκολο να αναγνωριστεί ένα πλοίο από το προφίλ του. Οι κορυφές των καννών των πυροβόλων βάφονταν σε πιο σκούρες αποχρώσεις από το υπόλοιπο όπλο. Το λευκό χρησιμοποιήθηκε συνήθως για ιστούς, επειδή το χρώμα θα μπορούσε να συνδυαστεί με τον ουρανό σε πολλές περιπτώσεις.

Τα κατάστρωμα των πλοίων ήταν επίσης ζωγραφισμένα με το μοτίβο “dazzle” για να παραλλάσσονται όταν το πλοίο ήταν πολύ βαρύ και έγερνε στην μια πλευρά.

Το μοτίβο παραλλαγής “dazzle” εφαρμόστηκε σε περισσότερα από 2.000 βρετανικά και συμμαχικά πλοία και καταργήθηκε μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου το 1945. Καθοριστικό ρόλο στη κατάργηση του είχε και η βελτίωση των συστημάτων ραντάρ και άλλων τεχνολογιών όπως οι ηλεκτρο-οπτικοί αισθητήρες.

Σύγχρονη παραλλαγή  “Dazzle”

Το νέο περιπολικό πλοίο του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού HMS “Tamar” έλαβε πρόσφατα ένα μοτίβο παραλλαγής “dazzle”, με διάφορες αποχρώσεις μαύρου, λευκού και γκρι σε διάφορα σχήματα, πριν από την ανάπτυξή του σκάφους σε Ασία και Ειρηνικό ωκεανό.

Το περιπολικό κλάσης Batch 2 River HMS “Tamar” με μοτίβο παραλλαγής “dazzle”. Πηγή: Royal Navy

Το Βασιλικό Ναυτικό ανέφερε ότι η απόφαση να βάψει το HMS “Tamar” δεν αποτελεί επιχειρησιακή κίνηση αλλά συμβολική κίνηση προς ένδειξη σεβασμού στην κληρονομιά του Πολεμικού Ναυτικού. Παρόμοιες ενέργειες έπραξε και το Βασιλικό Ναυτικό του Καναδά όταν το 2019 έβαψε δύο σκάφη του σε μοτίβο “dazzle” για να τιμήσει την 75η επέτειο της Μάχης του Ατλαντικού.  

Η φρεγάτα κλάσης Halifax HMCS “Regina” του Βασιλικού Ναυτικού του Καναδά με βαφή παραλλαγής “dazzle” κατά τη διάρκεια άσκησης τον Απρίλιο του 2020. Πηγή: Canadian Forces

Το μοτίβο παραλλαγής “dazzle” όπως αναφέρει το Βασιλικό Ναυτικό πρόκειται να επεκταθεί σε ολόκληρο τον στόλο περιπολικών σκαφών κατηγορίας Batch 2 River.

Το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό εφάρμοσε παρόμοιο μοτίβο παραλλαγής σε ένα εκ των ταχέων σκαφών του για πρώτη φορά το 2017. Συγκεκριμένα κατά την διάρκεια της άσκησης “Παρμενίων 2017” το Πολεμικό Ναυτικό αποδέσμευσε φωτογραφίες στις οποίες εμφανιζόταν η πυραυλάκατος “Σταράκης” P29 τύπου La Combattante IIIB με μοτίβο παραλλαγής το οποίο περιλάμβανε αποχρώσεις χρώματος γκρίζου, και σκούρου μπλε σε τυχαία σχήματα. Η βαφή που χρησιμοποιήθηκε για την παραλλαγή του σκάφους βοήθησε στην μειωμένη ορατότητα του σκάφους στο ορατό οπτικό φάσμα, προσφέροντας καλύτερη απόκρυψη του σκάφους στο νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγίου.

Πυραυλάκατος “Σταράκης” P29 κλάσης La Combattante IIIB κατά τη διάρκεια του “Παρμενίων 2017”. Πηγή: Πολεμικό Ναυτικό

Περισσότερες λεπτομέρειες από το 2017 μέχρι και σήμερα ωστόσο σχετικά με την βαφή επιπλέον σκαφών του Πολεμικού Ναυτικού και ενδεχομένως και των λοιπών χαρακτηριστικών της (π.χ ιδιότητες αντί-IR) δεν έχουν γίνει γνωστά. 

Με πληροφορίες από; Forces.net, defenceredefined.com.cy

Διαβάστε επίσης: Η άγνωστη ιστορία των αμερικανικών “Gun Trucks” στον Πόλεμο του Βιετνάμ | VIDEO