Σαν σήμερα, 109 χρόνια πριν ξεκίνησε η γενοκτονία του αρμενικού λαού από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, με την 24η Απριλίου…
Με τον όρο «Σεπτεμβριανά» εννοούμε το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο τουρκικός όχλος, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης Μεντερές, εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955. Αποτέλεσμα, οι 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Πόλη να συρρικνωθούν σταδιακά και σήμερα μόλις και μετά βίας να ξεπερνούν τις 2.000.
Διαβάστε επίσης: Η Καταστροφή της Σμύρνης | Όταν ο Ελληνισμός διαγράφηκε βίαια από τη Μικρά Ασία – VIDEO
Το 1955 τη γειτονική μας χώρα κυβερνούσε ο Αντνάν Μεντερές -ένας «πρώιμος Ερντογάν»- και το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Μεντερές έπαιζε αρκετά το μουσουλμανικό χαρτί, προκαλώντας εκνευρισμό στο κεμαλικό κατεστημένο της χώρας. Το αποδεικνύουν και τα χιλιάδες τζαμιά που κτίστηκαν επί πρωθυπουργίας του.
Η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία δεν ήταν ανθηρή, ενώ ο εθνικιστικός πυρετός ανέβαινε, καθώς οι Ελληνοκύπριοι διεκδικούσαν την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα. Ήταν μια καλή αφορμή για τους τούρκους ηγέτες να αποσπάσουν την κοινή γνώμη από τα προβλήματά της, στρέφοντάς την κατά της ελληνικής μειονότητας που ευημερούσε. Στις 28 Αυγούστου 1955 ο Μεντερές ισχυρίστηκε δημόσια ότι οι Ελληνοκύπριοι σχεδίαζαν σφαγές κατά των Τουρκοκυπρίων.
Η αφορμή για το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης δόθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου, με την έκρηξη ενός αυτοσχέδιου μηχανισμού στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, που στεγαζόταν και στεγάζεται και σήμερα στο σπίτι, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Ως δράστης συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές ο Οκτάι Εγκίν, ένας μουσουλμάνος σπουδαστής από την Κομοτηνή, που αργότερα περιεβλήθη το φωτοστέφανο του ήρωα. Τιμήθηκε στην Τουρκία και διορίστηκε κυβερνήτης σε επαρχία. Χρόνια αργότερα σε μία συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με το συμβάν και θεώρησε τον εαυτό του θύμα των ελληνικών αρχών.
Διαβάστε επίσης: 10 Μαΐου 1956 | Απαγχονισμός των ηρώων της ΕΟΚΑ Καραολή και Δημητρίου
Από την έκρηξη στο σπίτι του Ατατούρκ προκλήθηκαν μόνο μικρές υλικές ζημιές στις τζαμαρίες του κτιρίου, αλλά οι τουρκικές εφημερίδες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός, μεγαλοποιώντας και διαστρευλώνοντας το, κατόπιν κυβερνητικών οδηγιών. Πρωτοσέλιδοι τίτλοι, όπως «Έλληνες τρομοκράτες κατέστρεψαν το πατρικό σπίτι του Ατατούρκ» της «Ισταμπούλ Εξπρές» και δημοσίευση μιας σειράς από παραποιημένες φωτογραφίες του συμβάντος, προκάλεσαν «αυθόρμητες» διαδηλώσεις στην Πλατεία Ταξίμ το απόγευμα της ίδιας μέρας.
Ο πρωθυπουργός Μεντερές σε δηλώσεις του ισχυρίστηκε ότι το πογκρόμ κατά των Ελλήνων ήταν έργο των κομμουνιστών. Ένας ισχυρισμός που κατέπεσε αυτοστιγμεί και από τις αναφορές των ξένων πρεσβειών στην Άγκυρα προς τις κυβερνήσεις τους, που επισήμαιναν τις μεγάλες ευθύνες των τουρκικών αρχών.
Η κυβέρνηση Παπάγου προσπάθησε να διεθνοποιήσει το θέμα, αλλά χωρίς σημαντικά αποτελέσματα. Αμερικανοί και Βρετανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να ασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία, πολύτιμο σύμμαχό τους κατά τη διάρκεια του «Ψυχρού Πολέμου». Οι νατοϊκοί σύμμαχοί μας είπαν ξεκάθαρα να ξεχάσουμε το συμβάν. Μόνο το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών από τους διεθνείς οργανισμούς απαίτησε από την Τουρκία εξηγήσεις για την καταστροφή του 90% των ορθόδοξων ναών στην Κωνσταντινούπολη. Πάντως, τον Αύγουστο του 1995 η αμερικανική Γερουσία με απόφασή της κάλεσε τον Πρόεδρο Κλίντον να ανακηρύξει την 6η Σεπτεμβρίου Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Πογκρόμ.
Το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης προκάλεσε:
- τον θάνατο 16 Ελλήνων και τον τραυματισμό 32
- τον θάνατο ενός Αρμένιου
- τον βιασμό 12 Ελληνίδων
- τον βιασμό αδιευκρίνιστου αριθμού ανδρών (εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή)
- την καταστροφή:
- 4.348 εμπορικών καταστημάτων,
- 110 ξενοδοχείων,
- 27 φαρμακείων,
- 23 σχολείων,
- 21 εργοστασίων,
- 73 εκκλησιών,
Το οικονομικό κόστος των ζημιών ανήλθε σε 150 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, ενώ η ελληνική κυβέρνηση τις υπολόγισε σε 500.000.000 δολάρια. Η οικονομική αιμορραγία και ο φόβος ανάγκασαν χιλιάδες έλληνες ομογενείς να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα.
Αργότερα, το τουρκικό κράτος διά του προέδρου Τζελάλ Μπαγιάρ υποσχέθηκε αποζημίωση για την καταστροφή των ελληνικών περιουσιών. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν ξεπέρασε το 20% των απαιτήσεών τους, με δεδομένο ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία είχαν υποτιμηθεί δραματικά.
Πολλές λεπτομέρειες για τα Σεπτεμβριανά ήρθαν στο φως το 1961, κατά τη διάρκεια της δίκης για εσχάτη προδοσία του ανατραπέντος από τους στρατιωτικούς πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, ο οποίος τελικά δεν γλίτωσε από την αγχόνη.
Διαβάστε επίσης: 14 Αυγούστου 1974 | Η Β΄ φάση της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Φώναξε Ζήτω η Ελλάδα πριν πέσει νεκρός – Ο Καταδρομέας Χριστάκης Αλεξάνδρου
«Ζήτω η Ελλάδα» αναφώνησε λίγο πριν πέσει νεκρός από πυρά Τούρκων που προσέγγισαν τη θέση όπου βρισκόταν…
10 Απριλίου 1826 | Η ηρωική Έξοδος του Μεσολογγίου
Τρία χρόνια μετά την αποτυχημένη απόπειρα κατάληψης του Μεσολογγίου από τους Κιουταχή και Ομέρ Βρυώνη, ο Σουλτάνος επανήλθε με νέο σχέδιο.
Σταθερή η κατάσταση του δημοσιογράφου Πάρι Καρβουνόπουλου μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο
Η ομάδα της DEFENCE ReDEFiNED εύχεται καλή και ταχεία ανάρρωση στον δημοσιογράφο Πάρι Καρβουνόπουλο…
Καλή Ανάσταση και Καλή Λευτεριά – Οι Ακρίτες του Ελληνισμού σε Κύπρο και Αιγαίο
Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων σε Κύπρο και Ελλάδα, επισκέφθηκε τους Ακρίτες στα φυλάκια…
Κύπρος | Οι εκπαιδευμένοι σκύλοι Κ9 του Τμήματος Φυλακών – Φωτογραφίες
Με αφορμή την αποφοίτηση των νέων δεσμοφυλάκων-χειριστών ειδικά εκπαιδευμένων σκυλιών (Κ-9), παρουσιάστηκε η δράση και…
Κυπριακό | Πρόθυμη να συνδράμει στις προσπάθειες του ΟΗΕ η Ρωσία
Την προθυμία της Ρωσίας να συνδράμει τις προσπάθειες της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο…
Ουκρανία | Η νέα εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών μοιάζει αληθινή… αλλά δεν είναι
Την νέα εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών παρουσίασε η Ουκρανία… ένα πρόσωπο – προϊόν τεχνητής νοημοσύνης.
Δείτε το πρώτο VIDEO των νέων ελικοπτέρων H145M της Εθνικής Φρουράς
Έχει δοθεί στη δημοσιότητα το πρώτο VIDEO με τα νέα ελικόπτερα H145M της Εθνικής Φρουράς της Κυπριακής Δημοκρατίας…