Στις 3 Μαρτίου 1957, ο αντάρτης της ΕΟΚΑ, Γρηγόρης Αυξεντίου, πέφτει μαχόμενος κατά υπεράριθμων βρετανικών στρατιωτικών δυνάμεων και γίνεται ολοκαύτωμα για την Ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα.

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, γεννημένος στη Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου το 1928, είχε κλίση στα στρατιωτικά από αρκετά νεαρή ηλικία. Σύμφωνα με τη μητέρα του, από μικρός διάβαζε για τις μάχες και τους ήρωες της Ελληνικής ιστορίας. Αφού απέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, εντάχθηκε ως δόκιμος αξιωματικός στον Ελληνικό Στρατό και υπηρέτησε στην βόρεια Ελλάδα.

Διαβάστε επίσης: Ευαγόρας Παλληκαρίδης | Αντάρτης, ποιητής και μαθητής – Ο τελευταίος απαγχονισθέντας ήρωας της ΕΟΚΑ

Με την επιστροφή του στην Κύπρο, απασχολείται επαγγελματικά ως οδηγός, όμως η φλόγα του πολεμιστή παραμένει άσβεστη μέσα του. Έτσι, εντάσσεται από τους πρώτους στην ΕΟΚΑ και λαμβάνει μέρος στην επανάσταση των Ελλήνων της Κύπρου για την απελευθέρωση από την βρετανική αποικιοκρατία και την Ένωση του νησιού με την Ελλάδα.

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, έλαβε μέρος σε αρκετές παράτολμες επιχειρήσεις και μάχες κατά του βρετανικού αποικιοκρατικού στρατού. Οι βρετανοί θα τον επισημάνουν μετά από επιδρομή της ομάδας του Αυξεντίου σε αστυνομικό σταθμό και θα τον επικηρύξουν για το ποσό των 5000 λιρών. Ανάμεσα στις μάχες που έλαβε μέρος ο Αυξεντίου, έχει μείνει στην ιστορία η Μάχη στα Σπήλια, της 11ης Δεκεμβρίου 1955, όπου ο Αυξεντίου καταφέρνει να δημιουργήσει αντιπερισπασμό ώστε ομάδα της ΕΟΚΑ μαζί με τον Αρχηγό του αγώνα, Γεώργιο Γρίβα ΔΙΓΕΝΗ, να απεμπλακεί από κλοιό του βρετανικού στρατού, ενώ με τις δικές του τακτικές ενέργειες προκάλεσε σύγχυση στις στρατιωτικές δυνάμεις και οι βρετανοί στρατιώτες αντάλλαζαν πυρά μεταξύ τους.

Τον Μάρτιο του 1957, ο ΖΗΔΡΟΣ, θα κερδίσει επάξια την θέση του στο λαμπρό πάνθεον των ηρώων του Ελληνισμού. Το κρησφύγετο της ομάδας του Αυξεντίου στον Μαχαιρά, επισημαίνεται από τις αγγλικές δυνάμεις, οι οποίες έκαναν έρευνες στην περιοχή μετά από προδοσία. Ο Αυξεντίου διατάζει τους συναγωνιστές του, Αυγουστή Ευσταθίου, Αντώνη Παπαδόπουλο, Φειδία Συμεωνίδη και Ανδρέα Στυλιανού να παραδοθούν, ενώ ο ίδιος τονίζει “Εγώ πρέπει να πεθάνω”.

Ακολουθεί μάχη μεταξύ του Αυξεντίου και των πολυάριθμων βρετανικών δυνάμεων που περικύκλωσαν το κρησφύγετο. Οι βρετανοί θα ρίξουν χειροβομβίδες εντός του κρησφυγέτου και θα στείλουν τον Αυγουστή Ευσταθίου “Ματρόζο” να δει αν είχε σκοτωθεί ο Αυξεντίου. Ο Αυγουστής εισέρχεται στο κρησφύγετο και βλέπει πως ο Αυξεντίου είναι τραυματισμένος αλλά ζει. Μένει μαζί του και συνεχίζουν τη μάχη. 

Οι βρετανοί, αδυνατώντας να εξοντώσουν τους δύο αντάρτες, αποφασίζουν να τους κάψουν ζωντανούς εντός του κρησφυγέτου. Με ελικόπτερο, περιλούουν το κρησφύγετο με βενζίνη και ρίχνουν εμπρηστικές βόμβες. Ο Αυγουστής Ευσταθίου, καθώς βρισκόταν πιο κοντά στο στόμιο, καταφέρνει να εξέλθει και ακολούθως συλλαμβάνεται. Ο Αυξεντίου, παραμένει και γίνεται ολοκαύτωμα, μαχόμενος μέχρι τέλος για την ελευθερία της Κύπρου.

Ο Σταυραετός του Μαχαιρά, ο ΖΗΔΡΟΣ της ΕΟΚΑ, ο ήρωας Γρηγόρης Αυξεντίου, είναι ο φάρος που δείχνει μέχρι σήμερα τον δρόμο της αξιοπρέπειας και της ελευθερίας. Το θάρρος, το ήθος και η μαχητικότητα του, εμπνέουν μέχρι σήμερα τους νέους και φωτίζουν τον δρόμο για την απελευθέρωση της Κύπρου που σήμερα είναι ακόμα κατεχόμενη από τους τούρκους κατακτητές.

Διαβάστε επίσης: “Ο Πόλεμος του Ψύλλου” | Αξιολόγηση του ανταρτοπόλεμου της ΕΟΚΑ από τον R.Taber