16 Ιουνίου 1998 | Ελληνικά μαχητικά προσγειώνονται για πρώτη φορά στην Πάφο στα πλαίσια του ΔΕΑΧ

Defence Redefined

16/06/2021

Την 16η Ιουνίου του 1998, τέσσερα μαχητικά F16 και δύο μεταγωγικά C130 της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας προσγειώνονται για πρώτη φορά στην Πάφο, στο πλαίσιο του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΔΕΑΧ). 

Η προσγείωση των ελληνικών αεροσκαφών, διεξήχθη στα πλαίσια της άσκησης “Νικηφόρος”, προς επιθεώρηση από τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη. 

Διαβάστε επίσης: Rafale – Πολλαπλασιαστής Ισχύος της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος | Infographics

Εκ τότε, η βάση, η οποία δημιουργήθηκε στα πλαίσια του ΔΕΑΧ, ουδέποτε δοκίμασε τους μηχανισμούς υποδοχής και παραμονής μαχητικών αεροσκαφών σε επιχειρησιακό περιβάλλον. Σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, ένα μεμονωμένο γεγονός έχει καταγραφεί κατά την εγκατάσταση των αντιαεροπορικών TOR M1 στην Κύπρο, όταν το σύστημα κλείδωσε δύο τουρκικά μαχητικά που πετούσαν πάνω από την αεροπορική βάση. Εκτοτε, η ΑΒ “Ανδρέας Παπανδρέου” είχε περιπέσει σε απραξία, με το σύνολο των πραγματικών δυνατοτήτων της να παραμένει ανεκμετάλλευτο.

Η επόμενη επιχειρησιακή “χρήση” της ΑΒ “Ανδρέας Παπανδρέου”, σημειώθηκε τον Αύγουστο του 2020, όταν το διάστημα 26-28 Αυγούστου του ίδιου έτους, η ΑΒ υποδέχθηκε 4 μαχητικά αεροσκάφη (σ.σ δύο γαλλικά Rafale, δύο ελληνικά F-16). Τα αεροσκάφη, στα πλαίσια της πολυεθνικής άσκησης “ΕΥΝΟΜΙΑ”, για τρεις ημέρες επιχειρούσαν στην περιοχή για τους σκοπούς των επιχειρήσεων, έχοντας ως βάση την «Ανδρέας Παπανδρέου». Η άσκηση ανέδειξε τις επιχειρησιακές δυνατότητες της βάσης σε όλα τα επίπεδα.

Όσον αφορά το ΔΕΑΧ, ο Έλληνας ναύαρχος, Χρήστος Λυμπέρης, μαζί με τον πτέραρχο Νικόλαο Κουρή και τον στρατηγό Νικόλαο Βορβολάκο, υπήρξαν οι δημιουργοί και εφαρμοστές (σ.σμε πολιτική και στρατηγική σύλληψη και εντολή του Ανδρέα Παπανδρέου) του ΔΕΑΧ Ελλάδας και Κύπρου. 

Διαβάστε επίσης: Podcast | Η αδράνεια στους εξοπλισμούς, οι ανεπαρκείς υποδομές και το θράσος της Κυπριακής πραγματικότητας – VIDEO

Το Δόγμα αποτελούσε σύμπτυξη της αμυντικής πολιτικής της Ελλάδας και της Κύπρου. Με την σχεδίαση, από το 1994, των ασκήσεων ΤΟΞΟΤΗΣ (σ.σ ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Ρόδου και Κύπρου) και την συμμετοχή (σ.σ για πρώτη φορά μετά το 1974)  ελληνικών αεροπορικών και ναυτικών δυνάμεων στις ασκήσεις ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ επί κυπριακού εδάφους  δόθηκε ουσιαστική ώθηση στην υλοποίηση του Δόγματος, το οποίο ενισχύθηκε περαιτέρω με την κατασκευή της Αεροπορικής Βάσης «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο και της Ναυτικής Βάσης «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί Λάρνακας. 

Οι στόχοι του Δόγματος, κατά τον Λυμπέρη, ήταν η προαγωγή λειτουργικής ενότητας των αμυντικών προσπαθειών δύο ανεξάρτητων κρατών (Ελλάδας, Κύπρου), εντός μιας περιοχής αμοιβαίου ενδιαφέροντος, με καθαρά αμυντικό προσανατολισμό. 

Το Δόγμα αναγνώριζε την Τουρκία ως κοινή στρατιωτική απειλή, και σεβόταν την διεθνή οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Στα χαρακτηριστικά του ΔΕΑΧ, προστίθεται η ενίσχυση του τοπικού αμυντικού δυναμικού, και την δεσμευση της Ελλάδος για παροχή στρατιωτικής βοήθειας προς την Κύπρο σε περίπτωση επίθεσης. Προνοούσε επίσης την ενίσχυση της ελληνικής αεροναυτικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο.  

Το Δόγμα τόνωσε το ηθικό των Ελληνοκυπρίων, αύξησε το αμυντικό δυναμικό της Κύπρου, αναβάθμισε την επιχειρησιακή σχεδίαση και εκπαίδευση και ανέτρεψε την ψυχολογία της ομηρίας των Ελληνοκυπρίων στις τουρκικές διαθέσεις.

Επιπλέον, τα χαρακτηριστικά του ΔΕΑΧ, δεν αντιστρατεύονταν τους αμυντικούς στόχους του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, ήταν σύμφωνο με τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, έγινε αποδεκτό από ευρεία πλειοψηφία της κοινής γνώμης Ελλάδας και Κύπρου και μπορούσε να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα π.χ. σε πιθανή αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου. 

Ήρθε έτσι πιο έντονα στην επιφάνεια η σύζευξη του Αιγαίου με την Κύπρο. Η Κύπρος, στρατιωτικά και στρατηγικά, στα πλαίσια τους ΔΕΑΧ, μπορούσε να λειτουργεί ως προγεφύρωμα της ασφάλειας της Ελλάδας. Το Δόγμα εξυπηρετεί τον ελληνικό στρατηγικό στόχο της παρουσίας μας στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Για την σημασία του ΔΕΑΧ, ο Χρήστος Λυμπέρης, ανέφερε: «Πως μπορούμε να αγνοήσουμε ότι στην Κύπρο διαβιεί το 10% του Ελληνισμού;» 

Διαβάστε επίσης: Εξοπλιστικά, επιχειρησιακή ετοιμότητα, προσωπικό και γεωπολιτικές εξελίξεις στην συζήτηση με τον Ηλία Λεοντάρη – VIDEO