Μη επανδρωμένα αεροσκάφη (Unmanned Aerial Vehicle – UAV)  ή drones ονομάζονται τα κάθε είδους ιπτάμενα οχήματα που δεν έχουν χειριστή στην άτρακτό τους, αλλά πραγματοποιούν πτήσεις είτε αυτόνομα είτε μέσω τηλεκατεύθυνσης. Τα μη επανδρωμένα ιπτάμενα οχήματα συνήθως έχουν τη μορφή μικρού αεροπλάνου ή ελικοπτέρου με έναν ή περισσότερους κινητήρες και έλικες για ελεγχόμενη πτήση από χειριστή εδάφους. Για τον προσδιορισμό του αριθμού των κινητήρων ή ελίκων χρησιμοποιείται ο όρος multicopter ή multirotor. Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε στα μικρά σε μέγεθος drones τα οποία (συνήθως) δεν αντιμετωπίζονται από συμβατικά αντιαεροπορικά συστήματα αεράμυνας όπως εκτοξευτές πυραύλων.

Η τεράστια ανάπτυξη που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην χρήση των μικρών σε μέγεθος drones με έλικες (π.χ. quadcopters) τείνει να αποτελεί «πονοκέφαλο» για τα Σώματα Ασφαλείας και τις Ένοπλες Δυνάμεις κάθε χώρας, αφού λόγω του μικρού τους μεγέθους, χαμηλού σχετικά κόστους και ευκολίας στον χειρισμό, μπορούν να μετατραπούν από συσκευές ψυχαγωγίας ακόμη και σε όπλα, χτυπώντας αιφνιδιάστηκα και με αποτελεσματικότητα επίγειους στόχους  με την μεταφορά φορτίου εκρηκτικών.  

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας επίθεσης συνέβη στις 06 Μαρτίου 2020 όταν αμερικανικές δυνάμεις οι οποίες φρουρούσαν πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ανατολική Συρία, δέχτηκαν επίθεση από μικρά drones τα οποία έριχναν αυτοσχέδια πυρομαχικά.

Η συχνή δε αλόγιστη χρήση μικρών drones πλησίον αεροδρομίων για σκοπούς  βιντεοσκόπησης ή λήψης φωτογραφιών, έχει  προβληματίσει αρκετές φορές τις Αρχές με τον κίνδυνο πρόκλησης αεροπορικού ατυχήματος λόγω σύγκρουσης αεροσκάφους με drone να είναι ιδιαίτερα αυξημένος.  Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί και το  “πάγωμα” του αεροδρομίου Gatwick στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 19-21 Δεκεμβρίου 2018, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τον επηρεασμό περίπου 1000 πτήσεων!

Για την καταπολέμηση αυτής της νέας θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε απειλής, ξεκίνησαν να κατασκευάζονται εδώ και κάποια χρόνια, έξυπνα συστήματα για την αντιμετώπιση τους (Counter-Unmanned Aircraft Systems/C-UAS). 

Πιο κάτω, θα σας παρουσιάσουμε δύο από αυτά τα συστήματα, τα οποία λειτουργούν με  διαφορετικό τρόπο, το ισραηλινής προέλευσης Drone Dome, και το ρωσικής προέλευσης Sapsan-Bekas. 

Rafael’s Drone Dome: 

Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Rafael, το Drone Dome παρέχει μια ολοκληρωμένη λύση, για την επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων UAV (No-Fly UAV Zone), επιτυγχάνοντας  αποτελεσματική προστασία κατά εχθρικών drones.

Το Drone Dome, έχει την ικανότητα να εντοπίζει άγνωστους στόχους (UAVs) χωρίς να προκαλεί παρεμβολές σε φίλια αεροσκάφη χρησιμοποιώντας συγκεκριμένο εύρος ζώνης παρεμβολής και μια προηγμένη κατευθυντική κεραία. Αυτό αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα του συστήματος Drone Dome, αφού μπορεί να λειτουργεί σε περιοχές με υψηλή αεροπορική συμφόρηση όπως αεροδρόμια χωρίς να επηρεάζει φίλια ιπτάμενα μέσα. Το σύστημα διαμορφώνεται για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σταθερό (π.χ σε κτήριο) ή ως εποχούμενο αναλόγως απαιτήσεων του κάθε πελάτη. 

Το Drone Dome, μπορεί να εντοπίζει στόχους πολύ μικρής επιφάνειας 0,002m2 σε εμβέλεια 3,500 μέτρων, έχει την δυνατότητα κυκλικής περιστροφής 360 μοιρών και λειτουργεί σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Καταρρίπτει drones είτε με παρεμβολή  των συστημάτων πλοήγησης του στόχου (soft kill) είτε  χρήση ισχυρής δέσμης ακτίνων λέιζερ (hard kill). Το σύστημα επίσης είναι μπορεί να λειτουργήσει με διάφορα άλλα συστήματα αεράμυνας και σε αυτό μπορούν να προστεθούν επιπλέον αισθητήρες και εκτοξευτές.

Avtomatika Sapsan-Bekas:

Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Avtomatika Concern (η οποία αποτελεί μέρος της Ρωσικής Rostec), το σύστημα έχει την δυνατότητα να εντοπίζει μη επανδρωμένα αεροχήματα πολιτικού και στρατιωτικού τύπου σε αποστάσεις μέχρι 10 χλμ και να εξουδετερώνει σε αποστάσεις  περίπου 6 χλμ, παρεμβάλλοντας την επικοινωνία μεταξύ χειριστή-UAV. Λειτουργεί σε ευρύ φάσμα συχνοτήτων από 400 MHz μέχρι 6 GHz. Λειτουργεί με την αρχή “Φίλιο ή Εχθρικό” (IFF) και δεν επηρεάζει UAVs των οποίων οι πληροφορίες βρίσκονται στην βάση δεδομένων του. Το σύστημα είναι ευέλικτο και μπορεί να εγκατασταθεί σε οχήματα αναλόγως απαιτήσεων του πελάτη.

Διαβάστε επίσης: Μελετά την αγορά συστήματος «anti drone» η Κυπριακή Δημοκρατία