*Χρίστος Λοΐζου

Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το διήμερο συνέδριο στρατιωτικής ιστορίας με τίτλο “Στρατιωτικές όψεις της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο”. Το συνέδριο συνδιοργάνωσαν το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και η Ένωση Προφορικής Ιστορίας Κύπρου (ΕΠΙΚΥ) και έλαβε χώρα στην Πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου Κύπρου το διήμερο 7 και 8 Ιουνίου 2024.

Την οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου απαρτιζόταν από τον Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Γεώργιο Καζαμία και τον Πρόεδρο της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας Κύπρου, Δρ. Χαράλαμπο Αλεξάνδρου. Η επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου απαρτιζόταν από τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής, Πέτρο Παπαπολυβίου, τον Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Γεώργιο Καζαμία και τον Πρόεδρο της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας Κύπρου, Δρ. Χαράλαμπο Αλεξάνδρου.

Διαβάστε επίσης: Βιβλιοπαρουσίαση | «281 Τάγμα Πεζικού: Στη δίνη του πραξικοπήματος και της εισβολής» του ιστορικού Χαράλαμπου Αλεξάνδρου

Το συνέδριο ήταν υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, ενώ την πρώτη μέρα παρευρέθηκε και ο Υπουργός Άμυνας, κ. Βασίλης Πάλμας. Ο Υπουργός Άμυνας στην ομιλία του, ανέφερε καταληκτικά πως είναι βέβαιος ότι τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τις εργασίες του Συνεδρίου θα αποβούν ιδιαιτέρως επωφελή και συνεχάρη τους διοργανωτές για την πρωτοβουλία. 

Ο καθηγητής Γεώργιος Καζαμίας, κατά την έναρξη του συνεδρίου ανέφερε πως τα αρχεία της Εθνικής Φρουράς είναι πλέον διαθέσιμα στους ερευνητές και ευχαρίστησε για αυτό το Υπουργείο Άμυνας.

Χαιρετισμό απηύθυναν επίσης εκπρόσωποι των ακόλουθων συνδέσμων πολεμιστών του 1974: Σωματείο Πολεμιστών ΕΦ 1974, Σύνδεσμος Αιχμαλώτων Πολέμου 1974, Σύνδεσμος Επιζώντων Πολεμιστών 256 ΤΟ, Σύνδεσμος Πολεμιστών 286 ΜΤΠ 1974, Σύνδεσμος Εφέδρων Μηχανικού Σύνδεσμος Πολεμιστών 231 ΤΠ 1974, Παγκύπριος Σύνδεσμος Εφέδρων Τεθωρακισμένων, Σύνδεσμος Επιζησάντων Στρατιωτών 361 ΤΠ, Σύνδεσμος Εφέδρων Αξιωματικών και Οπλιτών 281 ΤΟ, Παγκύπριος Σύνδεσμος Εφέδρων Καταδρομέων, Παγκύπριος Σύνδεσμος Εφέδρων Πυροβολικού, Σύνδεσμος Αξιωματικών και Οπλιτών 226 ΤΟ, Σωματείο 251 ΤΠ 1974 και ο Σύνδεσμος 33ης Μοίρας Καταδρομών Πελλαπάις.

Την πρώτη μέρα, η κεντρική ομιλία έγινε από τον Ταξίαρχο ε.α., Μιχαήλ Σιάηλο με θέμα: Γενική στρατιωτική αποτίμηση των επιχειρήσεων από ελληνικής πλευράς για την απόκρουση της τουρκικής εισβολής.

Την δεύτερη μέρα, η 1η συνεδρία με θέμα “Ανθρωπιστικά Θέματα και Πολιτισμός” περιελάμβανε τις εξής παρουσιάσεις:

Ιστορία, ιστοριογραφία, χαρτογραφία και δικανικές επιστήμες: τα εργαλεία, οι ενέργειες κι οι “συνέργειες” στα πλαίσια των προγραμμάτων ταυτοποίησης των θυμάτων του 1974. Ομιλητές: Μαρία Κτωρή, Ενάλια αρχαιολόγος και Δικανική επιστήμων, Υποψηφ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κύπρου, Πάνος Μηλιώνης, Ιστορικός και Ερευνητής προφορικής ιστορίας, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αιγαίου.

“Δραματουργία του στρατώνα”: η μαρτυρία θεατρικών έργων μετά το 200. Ομιλητές: Κυριακή Αργυρού, Θεατρολόγος (ΘΟΚ), Ελένη Αναστασίου, Διδάκτωρ Θεατρολογίας στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ.

Η 2η συνεδρία με θέμα “Γενικότερα Θέματα Ιστορίας της Εισβολής” περιελάμβανε τις εξής παρουσιάσεις:

Η εισβολή του Αττίλα στο νησί της Αφροδίτης. Μια περιπτωσιολογική μελέτη της αμφίβιας τουρκικής επίθεσης στην Κύπρο το 1974, από τον Διονύσιο Τσιριγώτη, Επίκουρο Καθηγητή Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Επιχεριησιακό – Πολιτικό – Στρατιωτικό περιβάλλον κατά την Τουρκική Εισβολή 1974, με ομιλητή τον Νίκο Σκαρλάτο, Συνταγματάρχη εν αποστρατεία και πολεμιστή του 1974.

Η Ιστορική Διαδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Περίπτωση που αποτελούσε μέλος του ΝΑΤΟ. Αναγκαιότητα ή αποφυγή; Με ομιλητές τον Στέλιο Προκοπίου, Υπ. Διδάκτωρ Τμήματος Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και την Μαίρη Παρθύμου, Διδάκτωρ Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η 3η συνεδρία με θέμα “Ιστορίες Μονάδων και Μαχών” περιελάμβανε τις εξής παρουσιάσεις:

Παρουσίαση μαρτυριών που λήφθηκαν με προφορική συνέντευξη τριών ελλαδιτών αξιωματικών οι οποίοι υπηρετούσαν σε θέσεις ευθύνης κατά την εξεταζόμενη περίοδο, με ομιλητή τον Δημήτριο Ξιφαρά, Υπολοχαγό ΠΖ, ΓΕΣ-Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού.

Η συμβολή του Πυροβολικού στις επιχειρήσεις του 1974, με ομιλητή τον Χαράλαμπο Αλεξάνδρου, Ειδικό Επιστήμονα Πανεπιστημίου Κύπρου και Πρόεδρο της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας Κύπρου.

Η Δημιουργία του Κυπριακού Ναυτικού. Επιχειρήσεις 1964 και 1974, με ομιλητή τον Βαλεντίνο Πάγκαλο, Ανεξάρτητο ερευνητή.

Η 4η συνεδρία με θέμα “Ιστορίες Μονάδων και Μαχών ΙΙ” περιελάμβανε τις εξής παρουσιάσεις:

Το 226 Τάγμα Πεζικού από το πραξικόπημα μέχρι την β΄φάση της τουρκικής εισβολής του 1974, με ομιλητή τον Άγγελο Χρυσοστόμου, Δρ. Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου.

32η Μοίρα Καταδρομών – Η μάχη της Αλωνάγρας (22 Ιουλίου 1974), με ομιλητή τον Αλέξη Πελετιέ, Ιστορικό ερευνητή και κάτοχο ΜΑ Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας από το Πανεπιστήμιο Νεάπολις.

Η πρώτη απώλεια εθνικού εδάφους κατά την Τουρκική Εισβολή 1974 – Υψ. 337 (Σταυρός), από τον Βασίλη Πέτρου, Μεταπτυχιακό Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και εν ενεργεία αξιωματικό της Εθνικής Φρουράς.

Η 5η συνεδρία με θέμα “Ιστορίες Μονάδων και Μαχών ΙΙΙ” περιελάμβανε τις εξής παρουσιάσεις:

EOKA and the Turkish invasion of 1974: Former EOKA members and the national guard conscription of 1974, με ομιλητή τον Μιχάλη Κονναρή, Ιστορικό Ερευνητή, μέλος της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας Κύπρου.

Συνοπτική Πολεμική Ιστορία του 212ΤΠ / 212 ΤΕ το 1974, με ομιλητή τον Γιώργο Πασιαρδή, Ερευνητή-Μελετητή.

Η 6η συνεδρία με θέμα “Μάχες Συμβατικές και όχι, Μάχες Πληροφοριών” περιελάμβανε τις εξής παρουσιάσεις:

Η Μάχη της Λευκωσίας, με ομιλητή τον Σάββα Τσολάκη, της ομάδας Σελίδες Ιστορικής Μνήμης και Αναπαράστασης (ΣΙΜΑ).

Οι αθέατες μάχες για το Διεθνές Αεροδρόμιο Λευκωσίας τον Ιούλιο του 1974 και μετέπειτα: κριτικός σχολιασμός ορισμένων αποφάσεων, ενεργειών, στάσεων κι ερμηνευτικές υποθέσεις για το υπόβαθρο τους, με ομιλητή τον Νίκο Χατζηιωακείμ, Ιστορικό και μεταδιδακτορικό ερευνητή του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ) του Παντείου Πανεπιστημίου και Διδάσκων στις Σχολές Πολέμου της Ελλάδας.

Ο “Κλειδαρότρυπας” [Κατασκοπευτικό δορυφόρος KH-9 HEGAGON] φωτογράφισε την Εισβολή, από τον Οδυσσέα Χρίστου, Ειδκού στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και στην Τηλεπισκόπηση, ομάδα 1974 Μαρτυρίες και Τεκμήρια. 

Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με καταληκτικές τοποθετήσεις από τον Δρ. Χαράλαμπο Αλεξάνδρου και τον καθηγητή Γεώργιο Καζαμία.

Το συνέδριο έθιξε και ανέλυσε πληθώρα θεμάτων που αφορούν την στρατιωτική ιστορία της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο από διάφορες πτυχές και προσεγγίσεις. Τα συμπεράσματα του είναι εξαιρετικά χρήσιμα για μελετητές αλλά και για τους λήπτες αποφάσεων στις ένοπλες δυνάμεις και την πολιτική ηγεσία σήμερα. Αναμένεται η έκδοση των πρακτικών του συνεδρίου.

Διαβάστε επίσης: Αντιστράτηγος ε.α Ηλίας Γλεντζές | Έφυγε από τη ζωή ο θρύλος της μάχης του Κοτζά Καγιά