Μια ευρεία βεντάλια ζητημάτων, σε μια κρίσιμη συγκυρία σε πολλαπλά μέτωπα, θα τεθεί επί τάπητος στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., η οποία εκκινεί σήμερα και θα ολοκληρωθεί αύριο. 

Εκ των βασικότερων ζητημάτων της ατζέντας είναι η ενταξιακή πορεία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, για την οποία βρίσκεται σε εξέλιξη ένα διπλό θρίλερ με επίκεντρο την Βουλγαρία και τα Σκόπια, σύμφωνα με την Καθημερινή. 

Η κυβέρνηση του Κίριλ Πέτκοφ στη Σόφια καταψηφίστηκε σε ψήφο εμπιστοσύνης (123 από 239 βουλευτές ψήφισαν εναντίον της), υπονομεύοντας τις ελπίδες για άρση του αδιεξόδου σχετικά με Σκόπια και Αλβανία, όσον αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική τους.

Οι πρωθυπουργοί των Σκοπίων και της Αλβανίας και ο πρόεδρος της Σερβίας γνωστοποίησαν χθες ότι θα παρευρεθούν τελικά στις Βρυξέλλες, παρά την έντονη ενόχλησή τους με τις συνεχείς αναβολές στην πρόοδο της διαδικασίας ένταξής τους. 

Σε ανάρτησή του στο Twitter προχθές, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα ανέφερε ότι είχε εκτεταμένες διαβουλεύσεις με τους ηγέτες της Σερβίας και των Σκοπίων, κατηγορούσε τη Βουλγαρία ότι έχει “απαγάγει” την Ε.Ε. και διερωτάτο τι νόημα έχει η παρουσία τους στις Βρυξέλλες.

Ανώτερη ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή σημείωνε ότι η συνάντηση κορυφής με τα Δυτικά Βαλκάνια είχε ως σκοπό την άσκηση πίεσης στη Σόφια, ώστε να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια και την Αλβανία. 

Σε μια σημαντική εξέλιξη χθες, ο πρώην πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ ανακοίνωσε ότι το κόμμα του (GERB) στηρίζει την άρση του βέτο κατά της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων των Σκοπίων, βάσει της συμβιβαστικής σχετικής πρότασης που κατέθεσε η γαλλική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Διαβάστε επίσης: Κ. Μητσοτάκης | Στη Ρουμανία ο Έλληνας Πρωθυπουργός για διμερείς επαφές

Ο Μπορίσοφ κάλεσε τον πρωθυπουργό Κίριλ Πέτκοφ να θέσει άμεσα το θέμα προ του κοινοβουλίου. Αν το κάνει αυτό, είπε, “θα έχει 59 βουλευτές (σ.σ. την κοινοβουλευτική ομάδα του GERB) που θα δώσουν το πράσινο φως για τα Σκόπια και την Αλβανία”. Υπενθυμίζεται ότι το βέτο, που συνδέεται με ιστορικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών, ζητήματα γλώσσας και της βουλγαρικής μειονότητας στα Σκόπια, τέθηκε το 2020 επί πρωθυπουργίας Μπορίσοφ.

Σε περίπτωση που υπάρξει πλειοψηφία υπέρ της άρσης του βέτο, σημείωσε η ίδια πηγή, η Ε.Ε. μπορεί να επιδείξει σημαντική διαδικαστική ευελιξία, ώστε να επιταχυνθεί το επίσημο άνοιγμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τόσο για τα Σκόπια όσο και για την Αλβανία.

Η ήττα της κυβέρνησης στην ψήφο εμπιστοσύνης περιπλέκει την κατάσταση. Ο τετραμερής κυβερνητικός συνασπισμός που σχηματίστηκε πριν από έξι μήνες κατέρρευσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα, με κύρια αφορμή το ζήτημα του βέτο σχετικά με τα Σκόπια.

Είναι ορατό πλέον το ενδεχόμενο να αναγκαστεί η χώρα να προσφύγει σε εκλογές για τέταρτη φορά στους τελευταίους 15 μήνες, αν και δεν αποκλείεται να προκύψει νέα κυβέρνηση χωρίς να χρειαστούν κάλπες.

Διαβάστε επίσης: Σκόπια | Πολιτική κρίση μετά την παραίτηση Ζάεφ – Αποτελέσματα, σενάρια και πρώτες αντιδράσεις

Τουρκία 

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της Τουρκίας, κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός θα θέσει και το θέμα τη τουρκικής προκλητικότητας, καθώς η Ελλάδα έχει ζητήσει να συμπεριληφθεί σχετική αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Υπενθυμίζεται ότι σε προσχέδιο συμπερασμάτων υπήρχε αυστηρή αναφορά στην Άγκυρα, καθώς, οι “27”, βάσει του προσχεδίου, καλούν για μία ακόμα φορά την Αγκυρα να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και να προχωρήσει σε κινήσεις αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το σχετικό απόσπασμα του προσχεδίου ανέφερε συγκεκριμένα: “Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τις επαναλαμβανόμενες πρόσφατες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας. Η Τουρκία πρέπει να σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε. Ανακαλώντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του και τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσδοκά από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο, να αποκλιμακώσει τις εντάσεις στην υπηρεσία της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και να προωθήσει τις σχέσεις καλής γειτονίας με βιώσιμο τρόπο”.

Καθεστώς υποψήφιας χώρας σε Ουκρανία, Μολδαβία

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ εξέφρασε προσερχόμενος στη Σύνοδο τη βεβαιότητά του ότι σήμερα οι ηγέτες της ΕΕ θα χορηγήσουν το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία.

“Διευρυμένη κοινότητα”  

Απόψε, εν τω μεταξύ, αναμένεται να συζητηθεί και η γαλλική ιδέα μιας διευρυμένης ευρωπαϊκής “πολιτικής κοινότητας” που θα συναντιέται τακτικά και θα περιλαμβάνει τα κράτη-μέλη και άλλες ευρωπαϊκές χώρες που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. Η πρόταση αυτή παραμένει πολύ γενικά διατυπωμένη σε αυτή τη φάση. 

Το συγκεκριμένο σχήμα εντάσσεται σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η συνεργασία με υποψήφιες προς ένταξη χώρες και να απολαμβάνουν περισσότερα οφέλη από τη σύνδεσή τους με την Ε.Ε. πριν ενταχθούν επισήμως. Μένει να διευκρινιστεί, ωστόσο, η σύνθεση του νέου σχήματος – και αν θα περιλαμβάνει π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο, που έχει αποχωρήσει, ή την Τουρκία, που σταθερά απομακρύνεται από ευρωπαϊκά πρότυπα και αξίες.

Διαβάστε επίσης: Η νέα γερμανική κυβέρνηση και το ζήτημα των γερμανικών πολεμικών οφειλών στην Ελλάδα