Τελέστηκε το ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων κατά τη διάρκεια των μαχών της Τηλλυρίας.

Στον επιμνημόσυνο λόγο του, ο Υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας, ανέφερε πως έξι σχεδόν δεκαετίες μετά, στον ουρανό, στη θάλασσα και στα αιματοβαμμένα, πανίερα χώματα της Τηλλυρίας, αντηχούν ακόμα οι παλλόμενες φωνές των ηρωικώς πεσόντων εκείνης της περιόδου. Είναι οι φωνές των ηρωικώς πεσόντων καταδρομέων της 31ης Μοίρας Καταδρομών, Των μαχητών των 206 και 216 Ταγμάτων Πεζικού, Των γενναίων του 83ου και του 85ου Λόχων του 8ου Τακτικού Συγκροτήματος. Μαζί και των ανδρών του Λόχου Εθνοφρουράς του Κάτω Πύργου και του Παχυάμμου, αλλά και των μελών και των επτά θυσιασθέντων στην ηρωική αντίσταση της ακταιωρού «Φαέθων» του Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς, που βομβαρδίστηκε ανελέητα στη γλυκοφίλητη ακρογιαλιά του Καραβοστασίου, από τα τουρκικά βομβαρδιστικά.

Όλοι τους στάθηκαν ολόρθοι απέναντι στους εισβολείς και επανέλαβαν στεντόρεια την απόκριση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον πορθητή Μωάμεθ.

« […] πάντες, αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν, και ού φεισόμεθα της ζωής ημών […]».

Αναφερόμενος στα γεγονότα του 1964, ο ΥΠΑΜ ανέφερε:

“Τα γεγονότα της Τυλληρίας του Αυγούστου του 1964 αποτέλεσαν στην ουσία την πρώτη προσχεδιασμένη τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο, με τελικό στόχο την πραγματοποίηση του επί μακρού σχεδιασμού της Άγκυρας για κατάργηση της νεοϊδρυθείσας  Κυπριακής Δημοκρατίας και της ντε φάκτο διαίρεσης του νησιού.

Η Τουρκία, για την επίτευξη αυτού του στόχου και παρά το γεγονός ότι από κοινού συνυπέγραψε, μερικά χρόνια πριν, τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας – μια υπογραφή την οποία ουδέποτε τήρησε και τίμησε -προχώρησε σταδιακά, στις αρχές του 1964, στη δημιουργία θύλακα, που είχε ως βάση τα χωριά Κόκκινα και Μανσούρα.

Ο θύλακας θα αποτελούσε προγεφύρωμα της Τουρκίας στην Κύπρο, που θα επέτρεπε την άμεση και απρόσκοπτη θαλάσσια σύνδεση με το νησί. Θα λειτουργούσε δε ως βάση μεταφοράς στρατιωτικού προσωπικού και πολεμικού υλικού με σκοπό τον εξοπλισμό των Τουρκοκυπρίων.

Το πρώτο εξάμηνο του 1964, αφού είχε μεταφερθεί στην περιοχή σημαντικός αριθμός στρατιωτικών δυνάμεων και μεγάλες ποσότητες οπλισμού και πυρομαχικών, η Τουρκιά προχώρησε στην προώθηση θέσεων στη γύρω περιοχή με αποκορύφωμα την κατάληψη του στρατηγικής σημασίας υψώματος «Λωρόβουνος», στις 9 Ιουλίου. 

Επιπλέον, από τις υπόλοιπες εκτελεσθείσες στρατιωτικές ενέργειες διαφάνηκε ότι η Άγκυρα προετοίμαζε τη διενέργεια, αρχικά, στρατιωτικής απόβασης, ακολούθως, διεύρυνσης του θύλακα, και συνένωσής του με αυτόν της Λεύκας και εν συνεχεία με αυτόν της Λευκωσίας – Κιόνελι.

Απώτερος στόχος ήταν ο έλεγχος μεγάλης γεωγραφικής έκτασης, γεγονός το οποίο θα συντελούσε στην επίτευξη της προσπάθειας για σταδιακή αποσταθεροποίηση και κατάργηση του Κυπριακού κράτους και εν τέλει διχοτόμηση του νησιού. Για αποσόβηση επέκτασης του θύλακα των Κοκκίνων, η Κυπριακή Πολιτεία αποφάσισε την άμεση επέμβαση για αποτροπή των τετελεσμένων.

Την 7η Αυγούστου, οι δυνάμεις ασφαλείας του Κράτους, με αιχμή του δόρατος την Εθνική Φρουρά, διεξήγαγαν στρατιωτική επιχείρηση, ανακαταλαμβάνοντας τα υψώματα που δέσποζαν στην περιοχή και αναγκάζοντας τους Τούρκους να υποχωρήσουν στον θύλακα των Κοκκίνων. Οι μόλις προ ολίγων ημερών καταταγέντες εθνοφρουροί, επέδειξαν απαράμιλλο ηρωισμό, αποφασιστικότητα και αυταπάρνηση. Αφού πέτυχαν τον αρχικό τους στόχο για ανακατάληψη των υψωμάτων, διατάχθηκαν να προετοιμάσουν επίθεση με σκοπό την ολοκληρωτική εξάλειψη του προγεφυρώματος.

Η ανέλπιστη για την Άγκυρα εξέλιξη των γεγονότων και η στρατιωτική επιτυχία της νεοσύστατης τότε – χωρίς ολοκληρωμένη δομή και οργάνωση και με ελλιπή μέσα –  Εθνικής Φρουράς και των άλλων δυνάμεων, την οδήγησε να επέμβει με τη χρήση της πολεμικής της αεροπορίας.

Τις δυο επόμενες ημέρες τα τουρκικά αεροσκάφη εκτόξευσαν ανελέητους βομβαρδισμούς, με ρίψη εκατοντάδων ρουκετών και βομβών ναπάλμ εναντίον των θέσεων της Εθνικής Φρουράς, αλλά και εναντίον αμάχων σε κατοικημένες περιοχές, από τον Ξερό μέχρι τον Πύργο.

Αποκορύφωμα της τουρκικής θηριωδίας αποτέλεσε ο βομβαρδισμός και η ολοκληρωτική καταστροφή του νοσοκομείου που αναπτύχθηκε στον Παχυάμμο, ο οποίος σκόρπισε αδιακρίτως τον θάνατο και την καταστροφή  και προκάλεσε σοβαρότατους τραυματισμούς σε προσωπικό και ασθενείς.”

Τέλος, ο ΥΠΑΜ τόνισε πως “Σφυρηλατώντας, την αυτοσυνειδησία μας, και  αναβαπτιζόμενοι με τις αρχές και τα ιδανικά που ενέπνευσαν τους ήρωες προγόνους μας, με σεμνότητα και ευλάβεια ανανεώνουμε την υπόσχεση συνέχισης του αγώνα που διεξάγουμε για σωτηρία της πατρίδας. Αιωνία και τιμημένη ας είναι η μνήμη όλων όσοι έδωσαν τη ζωή τους στους εθνικούς αγώνες για την ελευθερία της πατρίδας μας”.

Διαβάστε επίσης: Β΄ Φάση της Τουρκικής εισβολής – Η παραβίαση της εκεχειρίας και τα τουρκικά σχέδια