ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΙ

Συντακτική Ομάδα του “ Άμυνα και Γεωστρατηγική ” και της DEFENCE ReDEFiNED

Στο 2ο μέρος της παρουσίασης μας για την τουρκική αντιαεροπορική άμυνα (Α/Α) και τις διορθωτικές ενέργειες που έγιναν από τους γείτονες προς κάλυψη του κενού, το οποίο υπήρχε στο παρελθόν, θα εστιάσουμε στα πυραυλικά συστήματα πολύ μικρού και μικρού βεληνεκούς.
Στο 1ο μέρος το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ είχαμε παρουσιάσει τα αντιαεροπορικά πυροβόλα διαμετρήματος 20mm και άνω.
Πριν περάσουμε στο ΄Β Μέρος του αφιερώματος, θα θέλαμε να δημοσιεύσουμε ένα στοιχείο που υπέπεσε μόλις εχθές στην αντίληψή μας. Η ημερομηνία άφιξης των Korkuts στη Λιβύη, με βάση τις επίσημες αναφορές των παρατηρητών του ΟΗΕ, είναι η 16η Ιανουαρίου του 2020. Πριν δηλαδή το χτύπημα στην ΑΒ Al Watiyah.

Πάνω: OSINT ανάλυση από την άφιξη των Korkut στο λιμάνι της Τρίπολης 16 Ιανουαρίου 2020
Κάτω: Συνδυασμός OSINT και εμπιστευτικών πληροφοριών που επιβεβαιώνουν την παρουσία των Korkut στο αεροδρόμιο της Μισράτα

Ακολουθεί η ανάλυση για τα πυραυλικά συστήματα αρχίζοντας από τα συστήματα πολύ μικρού βεληνεκούς (V-SHORADS).
Α/Α Συστήματα Πολύ Μικρού Βεληνεκούς (V-SHORADS)

α. Το πρώτο βήμα που έγινε στην κατηγορία αυτή, ήταν η σύναψη συμφωνίας της Roketsan με τη Raytheon για τη συμπαραγωγή των FIM-92A/-92C Stinger Basic/Stinger RMP μέγιστου βεληνεκούς 4,8 χιλιομέτρων, τα οποία παραδόθηκαν την περίοδο 1991-2003. Στο πρόγραμμα αυτό η Aselsan ανέλαβε να κατασκευάσει τους IR/UV Seekers.

Το γεγονός αυτό ήταν κομβικής σημασίας για τις δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες πολεμικού υλικού στην Τουρκία στις μέρες μας
(Aselsan και Roketsan), καθώς από το συγκεκριμένο πρόγραμμα απέκτησαν μεγάλη τεχνογνωσία. Κρατήστε αυτό το δίδυμο. Θα το ξανασυναντήσουμε και πιο κάτω.

Πέραν όμως των φορητών (Manpads) Stinger υλοποιήθηκε και ο σχεδιασμός δύο «τουρκικών» συστημάτων φέροντα αυτούς τους πυραύλους. Το Zipkin και το Atilgan.

To Atilgan (δεξιά σε φωτoγραφία) είναι ένα M-113 στο οποίο τοποθετήθηκε ο φορέας SVML (Standard Vehicle Mounted Launchers) της Raytheon που φέρει οκτώ πυραύλους έτοιμους προς χρήση. Το Zipkin (αριστερά σε φωτογραφία) προέκυψε κατόπιν της εγκατάστασης του φορέα SVML στο όχημα Defender-130 της Land Rover με τέσσερα βλήματα αυτή τη φορά όμως. Τα δύο αυτά προγράμματα «έτρεξαν» την περίοδο 2001 – 2008.

β. Το νεότερο μέλος σε αυτήν την κατηγορία είναι το Sungur. Όπως αναφέρεται και σε tweet της Προεδρίας Αμυντικών Προμηθειών (πιο κάτω) το Sungur είναι ένα αρθρωτό (modular) σύστημα εκτοξευτή – πυραύλου το οποίο θα τοποθετηθεί σε 4 φορείς.

Έτσι λοιπόν θα υπάρξει έκδοση επί οχήματος (βλ. πιο κάτω φωτογραφία), φορητή έκδοση (manpads), ναυτική έκδοση καθώς και έκδοση αέρος αέρος (για τα Τ129, ΜΕΑ, και το ελικοφόρο Hurkus ;;;)

Ποιο κάτω απεικονίζονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά του συστήματος όπως αυτά δίνονται από τον κατασκευαστή.

Κατά την άποψή μας, το πιο σημαντικό επιχειρησιακό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι το Sungur θα επιχειρεί ενταγμένο στο Τουρκικό Σύστημα Εγκαίρου Προειδοποιήσεως HERIKKS-6 και σε δεύτερο χρόνο το αυξημένο βεληνεκές των 10 χλμ με μέγιστος ύψος εμπλοκής τα 13.000 περίπου πόδια.

Με βάση πληροφορίες, σχεδιάζονται άλλες δύο εκδοχές του πυραύλου. Ο Sungur-ER με παθητική κεφαλή RF κι ο Sungur-ER με παθητική κεφαλή RF+IIR. Ενώ στην πρόσφατη IDEF παρουσιάστηκαν προπλάσματα κι ενός αντιγράφου του αμερικανικού RIM-116 RAM με την ονομασία Levent.

Με βάση λοιπόν τα όσα αναφέρει ο κατασκευαστής έχουμε ένα σύστημα ανάλογο του πυραύλου του RΙΜ 116 και του Mistral 3 για τον οποίο μπορείτε να μάθετε περισσότερα εδώ. Θεωρούμε ότι το Sungur θα αντικαταστήσει σε βάθος χρόνου τα Atilgan και Zipkin και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι και το μελλοντικό RAM του TDK.

Να μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε πως για τις ανάγκες των Κατοχικών Δυνάμεων στην Κύπρο, αποκτήθηκαν και υπηρετούν ως τώρα οκτώ εκτοξευτές 9K38 Igla μαζί με 42 ή 48 βλήματα της έκδοσης 9M39 Igla μέγιστου βεληνεκούς 5,2 χιλιομέτρων. Η Εθνική Φρουρά σύμφωνα με ανοικτές πηγές, διαθέτει για τις ανάγκες της Α/Α πολύ μικρού βεληνεκούς, 18 συστήματα Mistral Manpads επί τρίποδα και αριθμό διπλών εκτοξευτών Mistral Atlas επί οχημάτων 6Χ6 Pinzgauer (Φωτογραφία κάτω).

Πέραν τούτων διαθέτει τον εκτοξευτή SIMBAD (2 πυραύλους) επί του Περιπολικού Ανοιχτής Θαλάσσης (ΠΑΘ) “Αρχιπλοίαρχος Ιωαννίδης” και του Πλοίου Γενικής Υποστήριξης “Αλάσια”.

Συμπεράσματα:

Είναι ξεκάθαρο πως ο σχεδιασμός είναι η κατασκευή ενός κοινού Α/Α πυραύλου πολύ μικρού βεληνεκούς, ανώτερου του Stinger και κοινού για όλους τους κλάδους. Το πρόγραμμα αυτό βρίσκεται εν εξελίξει και όταν ολοκληρωθεί θα υλοποιήσει το Α/Α πλέγμα πολύ μικρού βεληνεκούς σε συνδυασμό με τα Korkut και τα GDF-006.

Οι δε Aselsan και Roketsan, εισήλθαν στο χώρο των πυραυλικών συστημάτων έχοντας ως όχημα την ανάληψη υποκατασκευαστικού έργου από τη Dornier για τους Stinger και απέκτησαν τεχνογνωσία την οποία προοδευτικά «αυγάτεψαν» σε αντίθεση με άλλες αντίστοιχες εταιρείες του χώρου από την αντίπερα όχθη του Αιγαίου, οι οποίες προτίμησαν να αυτοκαταστραφούν.

Α/Α Συστήματα Μικρού – Μέσου Βεληνεκούς (SHORADS-MRAD)

Στην κατηγορία αυτή, η λέξη HISAR επικρατεί και συμπληρώνει την «αγία τριάδα» των διακλαδικών Α/Α συστημάτων (Korkut-Sungur-HiSar), καθώς είναι σχεδιασμένο να ενταχθούν στο TDK και την THK.

Κυκλοφορούν πολλές ιστορίες που παραπέμπουν στα best sellers του Ίαν Φλέμινγκ και αναφέρονται στον τρόπο με τον οποίο οι Τούρκοι κατόρθωσαν να αποκτήσουν τα «σχέδια» του IRIS-T από τους Γερμανούς. Αλλά, ειλικρινά τόσα επεισόδιά ούτε στον “007”.

Τα Γερμανικά συστήματα που αντιγράφηκαν είναι πολλά, πάρα πολλά για να αποτελούν το αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τον τρόπο που διαδίδεται. Ίσως τελικά, οι αναλύσεις ορισμένων ότι η Τουρκία αποτελεί το hard power της Γερμανίας να μην απέχει και πολύ από την πραγματικότητα.

Εν πάση περιπτώσει, το γεγονός είναι ότι οι γείτονες αυτή τη στιγμή παράγουν τον IRIS-T βαπτισμένο με άλλο όνομα.

Πάνω σχεδιάγραμμα του γερμανικού Α/Α προγράμματος βασισμένο στον IRIS-T και κάτω το αντίστοιχο τουρκικό. Οποιεσδήποτε ομοιότητες, ΔΕΝ είναι τυχαίες.

α. HISAR A / A+:

Το επόμενο στρώμα Α/Α αμύνης, μετά από το Korkut, καλείται να το καλύψει το HISAR A / A+.

Με ελάχιστο 3 km και μέγιστο βεληνεκές τα 15 km (μέγιστο ύψος τα 26.500 ft) τα HISAR A και Α+ φερόμενα σε τετράδες (δύο διπλούς εκτοξευτές εκατέρωθεν) επί οχήματος ACV-S έχουν ήδη ενταχθεί σε υπηρεσία. Ωστόσο, οι κατασκευαστές (Aselsan για αισθητήρες και ηλεκτρονικά–Roketsan για πυραύλους) αναφέρουν πως εκτός της αυτοκινούμενης έκδοσης η οποία δύναται να δράσει αυτόνομα (και φυσικά διασυνδεδεμένα με τα Korkut) διατίθεται και μια αυτοκινούμενη έκδοση η οποία επιχειρεί ενταγμένη σε Α/Α δίκτυα χωρίς τη δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας.

Αυτό αποτελεί και την απόδειξη των όσων προαναφέραμε στην παράγραφο με τη γεωπολιτική ανάλυση.

Πλέον, οι ΤΘ, Αμφίβιες και γενικότερα ταχυκίνητες δυνάμεις θα προστατεύονται στα μικρά και μεσαία ύψη από το Α/Α πλέγμα Korkut – Sungur– HISAR A/A+. Μια πλήρης αντιγραφή του Ρωσικού Α/Α δόγματος (σε αυτό ο ΕΣ προηγήθηκε από τους γείτονες) που προβλέπει τα Α/Α του συστήματα μικρού βεληνεκούς να μπορούν να ακολουθήσουν τους ταχυκίνητους Σχηματισμούς.

Η αυτοκινούμενη – θωρακισμένη έκδοση του HISAR A/A+ κατά τη δοκιμαστική βολή εναντίον στόχου τύπου Banshee Jet 80 που πετούσε με ταχύτητα 600 km/h στο πεδίο βολής Aksaray, κατάφερε να τον εντοπίσει με το 3D MAR radar της Aselsan, να εκτοξεύσει αυτόματα το βλήμα μέσω του Fire and Control System και να το καθοδηγήσει μέχρι αυτόν. Το βλήμα, κατόρθωσε κι αυτό να αναγνωρίσει και εντοπίσει το στόχο μέσω της IIR κεφαλής του καταστρέφοντάς τον τελικώς. Η δοκιμή έλαβε χώρα στις 12 Οκτωβρίου 2019. Οι υπογραφές για την έναρξη της σχεδίασης του, έπεσαν στις 20 Ιουνίου 2011 και το 193 εκ € πρόγραμμα δόθηκε στην Aselsan.

Μέχρι να λάβει χώρα η τελική βολή (αποδοχής του συστήματος από την Προεδρία Αμυντικών Εξοπλισμών) είχαν προηγηθεί άλλες δέκα με πρώτη αυτή της 6ης Οκτωβρίου του 2013. Ομιλούμε δηλαδή ότι από την υπογραφή της σύμβασης για την ανάπτυξη του HISAR A ως την πρώτη βολή χρειάστηκαν δυόμισι έτη (!!!) γεγονός που προκαλεί πολλά ερωτηματικά, που για εμάς δεν είναι τίποτε άλλο από την απόδειξη ότι οι “συνάδελφοί” μας στην ΕΕ Γερμανοί, έσπρωξαν το project όσο έπρεπε.

Η παραγωγή του HISAR A/Α+ είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί το 2025, ενώ στην παρούσα φάση έχουν ξεκινήσει οι παραδόσεις στις ΤΕΔ. Αποτελούν τους αντικαταστάτες των συστημάτων Rapier, βρετανικής προέλευσης.

β. HISAR O/O+

Παράλληλα με το HISAR A, αναπτύχθηκε το σύστημα μέσου βεληνεκούς (MRAD) HISAR O. Η σύμβαση αξίας 132 εκ € δόθηκε στην Aselsan και υπογράφηκε την ίδια ημέρα με το HISAR A. Η πρώτη επί του πεδίου δοκιμή έλαβε χώρα στις 23 Ιουνίου 2014 σχεδόν ένα έτος αργότερα από αυτή του HISAR A, ενώ η τελική το Μάιο του 2019 κατά την οποία δύο ιπτάμενοι στόχοι υψηλής ταχύτητας Banshee Jet 80 εκτοξεύτηκαν από καταπέλτες στο πεδίο δοκιμών Aksaray. Η δοκιμή ήταν επιτυχημένη και σήμανε την έναρξη της μαζικής παραγωγής η οποία θα διαρκέσει ως το 2024.

Το HISAR O/O+ είναι τοποθετημένο επί 6Χ6 φορτηγού οχήματος με τον εκτοξευτή να είναι εξαπλός (τρεις διπλοί). Επιχειρεί ενταγμένο σε Α/Α δίκτυα χωρίς τη δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας. Το ελάχιστο βεληνεκές είναι 3 (κατ’ άλλες πηγές 4 km) ενώ το μέγιστο 25 km. Ως μέγιστο ύψος εμπλοκής δίνονται τα 50.000 ft.

Πάνω: Η βολή αποδοχής του συστήματος. Εστιάστε την προσοχή σας στο γεγονός ότι οι εκτοξευτές βρίσκονται σε κάθετη θέση, χωρίς όμως να πατούν στο έδαφος.

Πάνω: η ανακοίνωση έναρξης μαζικής παραγωγής των συστημάτων HISAR A και Ο, από τον Ισμαήλ Ντεμίρ και κάτω: συγκριτικό γράφημα τους.

Επιχειρησιακή δράση:

Υπάρχει δήλωση του Ισμαήλ Ντεμίρ, πως το HISAR O αναπτύχθηκε στη Συρία, ήδη από τον Ιούνιο του 2020. Εκεί έλαβε χώρα μια επιχειρησιακή δοκιμή από την οποία συλλέχθηκαν κρίσιμα συμπεράσματα τα οποία μετουσιώθηκαν σε αλλαγές επί των συστημάτων (Α και Ο) κι έτσι προέκυψαν τα Α+ και Ο+ (δείτε την πιο κάτω φωτογραφία)

Σχετικά με την απόδοση του συστήματος ίσως να μην μάθουμε ποτέ. Στα τουρκικά Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ωστόσο, επικρατεί η άποψη ότι από την ανάπτυξη του στη Συρία και μετά, οι Ρωσικοί βομβαρδισμοί σταμάτησαν. Βέβαια, το επιχειρησιακό περιβάλλον της Συρίας ουδόλως προσομοιάζει το κορεσμένο και γεμάτο ένταση Ελληνοτουρκικό. Εν πάση περιπτώσει, το γεγονός των αλλαγών από τις οποίες προέκυψαν οι Α+ και Ο+ εκδόσεις είναι από μόνο του πολύ σημαντικό.

Πάνω: οι πιθανές θέσεις ανάπτυξης του HISAR-O+ στη Συρία.

HISAR και TDK:

Με βάση τα όσα είχαν δει το φως της δημοσιότητας μέχρι πρόσφατα, ο γάμος των HISAR με το Τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό (TDK-Türk Deniz Kuvvetleri) ήταν κλεισμένος για το 2027, έτος που θα έπρεπε το πρώτο TF-2000 θα έπεφτε στη θάλασσα. Και μάλιστα στο γάμο θα συμμετείχε η έκδοση HISAR-U. Στις φρεγάτες I-Class εκτιμούμε ότι δεν υπήρχε σχεδίαση για να τοποθετηθούν τουρκικά Α/Α. Οι φωτογραφίες που ακολουθούν αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Πάνω: Το αρχικό σκαρίφημα των I-Class στο οποίο φαίνεται ξεκάθαρα πως δεν προβλέπονταν η τοποθέτηση τουρκικών Α/Α και εκτοξευτών αυτών.

Κάτω: Το αρχικό σκαρίφημα των TF-2000 στο οποίο φαίνεται ξεκάθαρα ότι εξαρχής ο σχεδιασμός προέβλεπε την τοποθέτηση τουρκικών Α/Α συστημάτων και εκτοξευτών αυτών.

Το αμερικανικό εμπάργκο που αφορούσε το F-35 και τα Α/Α και τους VLS, τίναξε τον προγραμματισμό στον αέρα. Ξαφνικά, ο Ισμαήλ Ντεμίρ και η παρέα του, δεν μπορούσαν να απαντήσουν στην ερώτηση των Επιτελών του TDK σχετικά με τον τύπο των VLS και των βλημάτων που θα τοποθετούνταν στις I-Class. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να καθυστερήσει το ναυπηγικό πρόγραμμα καθώς οι γείτονες, ναι μεν κατέχουν πλέον την τεχνογνωσία κατασκευής Α/Α βλημάτων, αλλά όχι την αντίστοιχη για τους κάθετους εκτοξευτές. Όπως θα παρατηρήσετε στις φωτογραφίες από τη βολή του HISAR-O, ο εκτοξευτής απείχε από το έδαφος που σημαίνει ότι τα αέρια διοχετεύονταν ελεύθερα και χωρίς πρόβλημα.

Στην παραπάνω φωτογραφία φαίνεται το κάτω μέρος του εκτοξευτή του HISAR-O.

Στην IDEF 2021, εμφανίστηκαν κάποια σκαριφήματα πλοίων που έφεραν κάθετους εκτοξευτές βλημάτων HISAR ακριβώς δίπλα από τους εκτοξευτές των βλημάτων επιφανείας – επιφανείας, σχέδια τα οποία εγκαταλείφθηκαν και για αυτόν το λόγο σε πρόσφατη παρουσίαση από την Aselsan παρουσιάστηκε η λύση τοποθέτησης των κανίστρων στα πλάγια είτε με τη μορφή του HISAR-O (κόκκινος κύκλος) είτε με τη δημιουργία οδών διαφυγής των αερίων από τα πλάγια (κίτρινος κύκλος)

Βέβαια τα σχέδια του TDK προεκτείνονται και σε υποβρύχια έκδοση του HISAR, όπως απεικονίζεται πιο κάτω.

Ανακεφαλαίωση:

Στα μικρά βεληνεκή η Προεδρία Αμυντικής Βιομηχανίας έχει κάνει καλή δουλειά καθώς έχουν ήδη ξεκινήσει οι παραδόσεις των HISAR A/A+ και Ο/Ο+. Ο ακριβής αριθμός των συστημάτων που θα παραχθούν είναι άγνωστος. Εκτιμούμε πάντως ότι η αντικατάσταση των εκατό (100 ) Rapiers θα είναι 1 προς 1, τουλάχιστον. Κατά συνέπεια, ο Τουρκικός Στρατός και η Τουρκική Αεροπορία (THK-Türk Hava Kuvvetleri) αρχίζουν να διαθέτουν ένα σύγχρονο πλέγμα Α/Α αμύνης (όχι ακόμη όσο πυκνό απαιτείται) το οποίο θα συνεχίζει να χτίζεται ως το 2025 που θα περατωθούν οι παραδόσεις όλων των συστημάτων που αναφέραμε ως τώρα. Τα GDF-006 / Korkut / Sungur / Hisar A+ / Hisar O+ θα δράσουν δικτυωμένα, παρέχοντας κάλυψη ως το βεληνεκές των 25 χλμ με μέγιστο ύψος εμπλοκής τα 50.000ft.

Στο σημείο αυτό θα σταματήσουμε την ανάλυση, καθώς εκτιμούμε πως τα στοιχεία που παρατέθηκαν είναι υπεραρκετά. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους εκλεκτούς συνοδοιπόρους αναγνώστες, με τους οποίους υπάρχει ανταλλαγή απόψεων, ιδιαίτερα μέσω των κοινωνικών δικτύων.

Στο επόμενο μέρος θα ασχοληθούμε με αντιαεροπορικά όπλα μέσου και μεγάλου βεληνεκούς όπως τα τα I-Hawk , S-125 , HISAR U, SIPER και S-400. Στο τέταρτο και τελευταίο μέρος του αφιερώματος, θα αναπτύξουμε την άποψή μας για το πώς θα κινηθούν οι γείτονες προκειμένου να λύσουν τα προβλήματα με το εμπάργκο, και τις κινήσεις που θα πρέπει να γίνουν από δική μας πλευρά.

Διαβάστε επίσης: Rafale – Πολλαπλασιαστής Ισχύος της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος | Infographics