Τα εγκλήματα, τα οποία διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν αμέτρητα και φρικαλέα.  

Τον Οκτώβριο του 1943, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Φράνκλιν Ρούσβελτ, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ, και ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Ιωσήφ Στάλιν, υπέγραψαν Συμφωνία για την δίκη και πιθανή καταδίκη όλων των εγκληματιών πολέμου των προερχόμενων από τον Άξονα.  

Η Συμφωνία καθόριζε όπως τα άτομα που κρίνονται υπεύθυνα για εγκλήματα πολέμου σε καιρό συνθηκολόγησης έπρεπε να μεταφέρονται στις χώρες στις οποίες διεπράχθησαν τα εγκλήματα και να δικάζονται σύμφωνα με τους νόμους του ενδιαφερόμενου κράτους. 

Ως τόπος διεξαγωγής της δίκης αρχικά είχε προταθεί, από τους Σοβιετικούς, το Βερολίνο, λόγω όμως των καταστροφών που είχε υποστεί η πόλη τελικά, επελέγη η Νυρεμβέργη, επειδή διέθετε Δικαστικό Μέγαρο το λεγόμενο “Μέλαθρον της Δικαιοσύνης”, καθώς επίσης οι Αμερικανοί και Βρετανοί προτιμούσαν την πόλη αυτή επειδή βρισκόταν ήδη στη δική τους ζώνη κατοχής.

Η Συμφωνία αυτή προέβλεπε ότι το Δικαστήριο θα απαρτιζόταν από τέσσερα μέλη, καθένα από τα οποία θα είχε και ένα αναπληρωματικό. Τόσο τα τακτικά, όσο και τα αναπληρωματικά μέλη, θα ορίζονταν από τις υπογράφουσες τη Συμφωνία Κυβερνήσεις.   

Απαρτία υπήρχε, όταν στο Δικαστήριο βρίσκονταν και τα τέσσερα μέλη του (τακτικά ή αναπληρωματικά). Αφέθηκε ανοιχτό το θέμα να υπάρξουν και άλλες δίκες, αν προέκυπτε τέτοια ανάγκη κατά την ακροαματική διαδικασία.  Στο Δικαστήριο συμμετείχε, επίσης, και η Γαλλία.

Το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο άσκησε δίωξη κατά των κατηγορουμένων για εγκλήματα κατά της ειρήνης, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο όρισε τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ως “δολοφονία, εξολόθρευση, υποδούλωση, εκτοπισμό… ή διώξεις με βάση πολιτικά, φυλετικά ή θρησκευτικά κριτήρια”. Οι κατηγορούμενοι είχαν δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν συνηγόρους υπεράσπισης της επιλογής τους.

Διαβάστε επίσης: 20 Αυγούστου 1988 | Συμφωνία κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ιράν – Ιράκ

Οι μεταπολεμικές δίκες για εγκλήματα πολέμου, ξεκίνησαν επισήμως στη Νυρεμβέργη στις 20 Νοεμβρίου 1945 μόλις εξίμισι μήνες μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας. 

Οι επικεφαλείς Εισαγγελείς του Διεθνούς Στρατοδικείου είχαν ολοκληρώσει την απαγγελία του κατηγορητηρίου κατά 24 ηγετικών στελεχών των Ναζί. Οι τέσσερις κατηγορίες που απαγγέλθηκαν στους συγκεκριμένους αξιωματούχους ήταν οι εξής:

1. Συνωμοσία για τη διάπραξη εγκλημάτων κατά της ειρήνης, εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας
2. Εγκλήματα κατά της ειρήνης
3. Εγκλήματα πολέμου
4. Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας

Μια ομάδα διερμηνέων φρόντισαν για την ταυτόχρονη απόδοση όσων λέγονταν κατά την εκδίκαση της υπόθεσης σε τέσσερις γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ρωσικά.

Από τους 24 κατηγορούμενους καταδικάστηκαν οι 19:

• 12 σε θάνατο, εκ των οποίων οι 10 εκτελέστηκαν, ο Μάρτιν Μπόρμαν καταδικάστηκε ερήμην (αργότερα έγινε γνωστό ότι είχε σκοτωθεί την ίδια χρονιά πριν τη δίκη), και ο Χέρμαν Γκέρινγκ αυτοκτόνησε το βράδυ πριν την εκτέλεσή του.
• 3 σε ισόβια, εκ των οποίων 2 απελευθερώθηκαν μετά από 10 περίπου χρόνια λόγω προβλημάτων υγείας και πέθαναν λίγα χρόνια μετά, και ένας αυτοκτόνησε μέσα στη φυλακή.
• 4 σε ποινές από 10 έως 20 χρόνια, εκ των οποίων 3 εξέτισαν όλη την ποινή τους (20, 20, και 10 χρόνια), και ένας (15 χρόνια) απελευθερώθηκε λόγω προβλημάτων υγείας και πέθανε δύο χρόνια μετά.

Ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Χάινριχ Χίμλερ και ο Γιόζεφ Γκέμπελς δεν δικάστηκαν ποτέ, καθώς είχαν αυτοκτονήσει πριν το τέλος του πολέμου. Το Διεθνές Δικαστήριο αποφάσισε να μην τους δικάσει μετά θάνατον, ώστε να μη δημιουργηθεί η εντύπωση ότι ήταν ακόμη ζωντανοί.

Διαβάστε επίσης: Οκτωβριανά – Η εξέγερση των Κυπρίων το 1931 εναντίον των Βρετανών