20 Απριλίου 1941 | Υπογράφεται η συνθηκολόγηση του ελληνικού στρατού και των γερμανικών δυνάμεων εισβολής

Defence Redefined

Published on 20/04/2021 at 18:28

Η γερμανική επίθεση κατά της Ελλάδας, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, (Unternehmen Marita) ξεκίνησε στις 6 Απριλίου 1941. Η μάχη της Ελλάδας τελείωσε με την πτώση της Καλαμάτας στις 30 Απριλίου με την εκκένωση του Εκστρατευτικού Σώματος της Κοινοπολιτείας και την ολοκληρωτική κατοχή της Ελλάδας από τον Άξονα.

Η αρχική επίθεση έγινε κατά των αμυντικών γραμμών της “γραμμής Μεταξά” (19 οχυρά στην ανατολική Μακεδονία ανάμεσα στο όρος Μπέλες και τον ποταμό Νέστο και άλλα δύο στην δυτική Θράκη). Η αρχική επίθεση ξεκίνησε σε βουλγαρικό έδαφος και υποστηρίχθηκε από πυροβολικό και βομβαρδιστικά αεροσκάφη. Η αντίσταση στα οχυρά υπό τον στρατηγό Κωνσταντίνο Μπακόπουλο ήταν θαρραλέα και αποφασιστική αλλά τελικά απέτυχε. 

Διαβάστε επίσης: Η γερμανική επίθεση στην Ελλάδα και η γραμμή “Μεταξά” – Φωτογραφίες&Χάρτης

Η τάχιστη κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας επέτρεψε στη 2η Μεραρχία Πάντσερ (η οποία ξεκίνησε από την κοιλάδα της Στρούμιτσας στη Βουλγαρία, προχώρησε σε γιουγκοσλαβικό έδαφος και έπειτα έστριψε προς τα νότια κατά μήκος της κοιλάδας του Αξιού) και να καταλάβει την στρατηγικής σημασίας πόλη της Θεσσαλονίκης στις 9 Απριλίου. Ως αποτέλεσμα, οι ελληνικές δυνάμεις που επάνδρωναν τα οχυρά (ο Τομέας Στρατού της Ανατολικής Μακεδονίας) αποκόπηκαν από την υπόλοιπη χώρα και το γενικό επιτελείο τους επέτρεψε να παραδοθούν εφόσον το επιθυμούσαν. 

Η παράδοση ολοκληρώθηκε στις 10 Απριλίου, την επομένη. Την ίδια ημέρα (10 Απριλίου) οι γερμανικές δυνάμεις διέσχισαν το ελληνογιουγκοσλαβικό σύνορο κοντά στην Φλώρινα στην δυτική Μακεδονία αφού είχαν νικήσει κάθε αντίσταση στη νότια Γιουγκοσλαβία. Οι Γερμανοί διαπέρασαν τις αμυντικές θέσεις των Ελλήνων και της Κοινοπολιτείας στη περιοχή του Κλειδίου στις 11/12 Απριλίου, και κινήθηκαν προς τα νότια και νοτιοδυτικά.

Ενώ καταδίωκαν τους Βρετανούς προς τα νότια, η κίνηση προς τα νοτιοδυτικά απειλούσε το μεγαλύτερο τμήμα του Ελληνικού Στρατού (14 μεραρχίες) που πολεμούσαν κατά των Ιταλών στο αλβανικό μέτωπο. Ο Στρατός άρχισε να υποχωρεί νότια, πρώτα από τα βορειοανατολικά στις 12 Απριλίου και τέλος από τα νοτιοδυτικά στις 17 Απριλίου. Η Γερμανική κίνηση προς την Καστοριά στις 15 Απριλίου έκανε την κατάσταση κρίσιμη, απειλώντας να αποκόψει την ελληνική υποχώρηση. Οι στρατηγοί στο μέτωπο άρχισαν να εξερευνούν τις πιθανότητες παράδοσης (μόνο στους Γερμανούς), παρά τις πιέσεις του γενικού επιτελείου να συνεχίσουν τη μάχη για να καλύψουν τα βρετανικά στρατεύματα που παραδόθηκαν.

Έτσι, στις 20 Απριλίου, ο Γεώργιος Τσολάκογλου, με την υποστήριξη αρκετών στρατηγών, κατάργησε πραξικοπηματικά τον διοικητή Στρατιάς Ηπείρου Ιωάννη Πιτσίκα και ανέλαβε ο ίδιος ως διοικητής της Στρατιάς και υπέγραψε πρωτόκολλο ανακωχής με τον διοικητή της 1ης Μεραρχίας Πάντσερ Ες-Ες Σωματοφυλακή Αδόλφος Χίτλερ κοντά στο Μέτσοβο την ίδια ημέρα. Όταν η κατάσταση έφθασε σε οριακό σημείο και ο ελληνικός στρατός κινδύνευε να κυκλωθεί, ο Τσολάκογλου πήρε την πρωτοβουλία να συνθηκολογήσει, παρά τις σαφείς και κατηγορηματικές διαταγές του βασιλιά, της κυβέρνησης και του γενικού επιτελείου, για αγώνα μέχρις εσχάτων.

Διαβάστε επίσης: 1η Σεπτεμβρίου 1939 | Η Γερμανία εισβάλλει στην Πολωνία, ξεκινά ο φοβερότερος πόλεμος στην Ιστορία – VIDEO & Φωτογραφίες

Στις 21 Απριλίου υπέγραψε πρωτόκολλο παράδοσης με τους Ιταλούς στα Ιωάννινα, ενώ στην Θεσσαλονίκη υπέγραψε δεύτερο πρωτόκολλο παράδοσης στις 23 Απριλίου. Την ίδια ημέρα στην Αθήνα ο στρατηγός Παπάγος παραιτήθηκε από το αξίωμα του ενώ ο βασιλιάς και η κυβέρνησή του εγκατέλειψαν την ηπειρωτική χώρα για τη Κρήτη. Περίπου την ίδια περίοδο τα στρατεύματα της Κοινοπολιτείας έκαναν μια τελευταία στάση στις Θερμοπύλες πριν την τελική υποχώρηση τους στα πελοποννησιακά λιμάνια, όπου θα εκκενώνονταν προς την Κρήτη ή την Αίγυπτο. Οι γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν τις γέφυρες του ισθμού της Κορίνθου, μπήκαν στην Αθήνα στις 27 Απριλίου και ολοκλήρωσαν την κατάκτηση της ηπειρωτικής χώρας και των περισσότερων νησιών στο τέλος του μήνα μαζί με τους Ιταλούς και τους

Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Αθήνα (12 Οκτωβρίου 1944), ο Τσολάκογλου συνελήφθη και οδηγήθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Με τη Συντακτική Πράξη 6/1945 παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων να δικαστεί για τη συνθηκολόγηση και τη συνεργασία με τον εχθρό. Η δίκη του άρχισε στις 21 Φεβρουαρίου του 1945 και ολοκληρώθηκε στις 21 Μαΐου με την καταδίκη του σε θάνατο. Στις 19 Αυγούστου του 1945, το Συμβούλιο Χαρίτων, κατόπιν προσφυγής του, μετέτρεψε την εσχάτη των ποινών σε ισόβια δεσμά, καθώς του αναγνώρισε το ελαφρυντικό της στρατιωτικής του προσφοράς προς το Έθνος.

Πηγή:  sansimera.gr

Διαβάστε επίσης: 22 Ιουνίου 1941 | Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, η μεγαλύτερη στρατιωτική εισβολή στην Ιστορία