Η άλωση της Βασιλεύουσας το 1453 μοιάζει να αποτελεί μια από τις πιο βαθιές πληγές στο Ελληνικό συλλογικό γίγνεσθαι όμοια της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Σαν σήμερα λοιπόν έγινε η Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Τα οθωμανικά στρατεύματα υπό τον σουλτάνο Μωάμεθ Β’ καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη μετά από πολιορκία 53 ημερών, δίνοντας τέλος στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η πολιορκία διήρκεσε από τις 6 Απριλίου έως την Τρίτη, 29 Μαΐου 1453.

Το Βυζάντιο ήταν ήδη εξασθενημένο και διαιρεμένο τους τελευταίους δύο αιώνες, σκιά της παλιάς Αυτοκρατορίας. Η Άλωση του 1204 από τους Σταυροφόρους και αργότερα, μετά την επανάκτησή της το 1261, οι πολιτικές και θρησκευτικές έριδες, η αδυναμία βοήθειας από την Δύση, η άσχημη οικονομική κατάσταση και η φυγή ανθρώπινου δυναμικού, οδήγησαν στη σταδιακή εξασθένηση και συρρίκνωση. 

Η κατάληψη της Καλλίπολης το 1354 από τους Οθωμανούς, η οποία έφερε ορδές φανατικών μουσουλμάνων πολεμιστών στην Ευρώπη, σταδιακά κύκλωσε εδαφικά το Βυζάντιο, το οποίο έγινε το 1373 φόρου υποτελής στον Οθωμανό σουλτάνο. Έτσι, η Άλωση ήλθε ως φυσικό αποτέλεσμα και της αδιάκοπης επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή.

Η ηρωική αντίσταση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και μερικών χιλιάδων πολεμιστών δεν ήταν ικανή να σώσει την Βασιλεύουσα, για μια ακόμη φορά από μια εχθρική πολιορκία.

Με την άλωση λοιπόν της 29ης Μαΐου του 1453 η ελληνική συνέχεια, που μέχρι τότε τα κατάφερνε να ξεπερνά τους σκοπέλους, περνά σε μια άλλη διάσταση, με το Οικουμενικό Πατριαρχείο να παραμένει μέχρι σήμερα ο τελευταίος συνδετικός λώρος με τη Βασιλεύουσα μαζί με τους τελευταίους Έλληνες αυτής.

H μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί μετά από 86 χρόνια αποτέλεσε ένα Έγκλημα κατά της ιστορίας από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν. Και όπως ανέφερε σχετικά ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας: “Σήμερα, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας, ενός Μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σε τζαμί, όπως και ο βανδαλισμός της Αυτοκρατορικής Πύλης, θλίβει κάθε άνθρωπο που σέβεται την ιστορία”.

Έτσι, η Βασιλεύουσα και η πτώση της θα παραμείνει ο εσαεί καημός της ρωμιοσύνης, μια αναφορά-ορόσημο. Και όπως πρόσφατα είπε η βυζαντινολόγος Ελένη Αρβελέρ “Είμαστε ο μόνος βαλκάνιος λαός που δεν απελευθέρωσε την κοιτίδα του γένους του, δηλαδή την Πόλη. Δεν απελευθερώσαμε την Κωνσταντινούπολη…”.

Διαβάστε επίσης: Έξοδος του Μεσολογγίου – Τιμήθηκε η 196η επέτειος της ηρωικής εξόδου των ελεύθερων πολιορκημένων