Ανδρέας Πογιατζή*

Μια σύντομη ιστορική αναδρομή κρίθηκε απαραίτητη προτού ο αναγνώστης διαβάσει τις πληροφορίες για τις Τουρκικές Δυνάμεις Κατοχής με σκοπό να γίνει ευκολότερα αντιληπτή η διαχρονική επεκτατική πολιτική της Άγκυρας απέναντι στον ελληνισμό.

Σύντομη ιστορική αναδρομή

Η τουρκική πολιτική αμφισβήτησης και διεκδίκησης που εγκαινιάστηκε την δεκαετία του 1970 σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, έχει ως στόχο μέχρι σήμερα, την μεταβολή του εδαφικού status quo με κεντρικό πυλώνα των τουρκικών διεκδικήσεων, την Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάνης, καθώς και αμφισβήτησης του νομικού καθεστώτος στον θαλάσσιο και εναέριο χώρο που πηγάζει από το Διεθνές Δίκαιο και δη το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS).

Αυτή η πολιτική εμφανίστηκε το 1973 με τις πρώτες διεκδικήσεις σε βάρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας ενώ μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974  είχαμε την πρώτη αμφισβήτηση του εύρους του ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις εντάθηκαν εξαιτίας των συνεχώς αυξανόμενων αμφισβητήσεων και διεκδικήσεων της Άγκυρας, με αποκορύφωμα την κρίση του Μαρτίου 1987 και την κρίση των Ιμίων τον Ιανουάριο του 1996.  

Μικρή (Ανατολική) και Μεγάλη (Δυτική) Ίμια

Οι αυξανόμενες τουρκικές αμφισβητήσεις/ διεκδικήσεις, σταδιακά από το 1973, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και την απαίτηση για αποστρατιωτικοποίηση 16 νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, προωθώντας μάλιστα στην πράξη μεθόδους και πρακτικές που αντίκεινται στις θεμελιώδεις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών όπως απειλές πολέμου, συνεχείς παραβιάσεις εθνικού εναέριου χώρου με ή χωρίς οπλισμένα μαχητικά αεροσκάφη και πτήσεις άνωθεν κατοικημένων νησιών.

Η Συνθήκη της Λωζάνης

Η Συνθήκη Ειρήνης που υπεγράφη στη Λωζάνη της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου του 1923 -και την οποία επικαλείται “à la carte” η Άγκυρα για την αποστρατικοποίηση των 16 ελληνικών νησιών- αναφέρει ότι η Τουρκία δεν έχει κανένα έννομο δικαίωμα επί του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας.  

Απόσπασμα από εφημερίδα της εποχής

Τα σημαντικότερα άρθρα της συνθήκης που αφορούν την Κύπρο, είναι τα άρθρα 16, 20 και 21, τα οποία προνοούν μεταξύ άλλων, ότι η Τουρκία παραιτείται κάθε δικαιώματος και τίτλου επί εδαφών που βρίσκονται έξω από τα σύνορα που ορίζει η παρούσα συνθήκη, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου (άρθρο 16).

Στις 20 Ιουλίου 1974 η Τουρκία με πρόφαση το πραξικόπημα κατά του Αρχιεπισκόπου (και Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας) Μακαρίου του Γ’,  εισέβαλε στρατιωτικά στην Κύπρο παραβιάζοντας κάθε κανόνα της διεθνούς νομιμότητας, περιλαμβανομένου του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. 

Την πρώτη αυτή φάση της τουρκικής εισβολής ακολούθησε και δεύτερη φάση κατά την οποία καταλήφθηκε η πόλη της Αμμοχώστου. Η Τουρκία έθεσε υπό παράνομη στρατιωτική κατοχή πέραν του 36% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο και κατέχει μέχρι σήμερα.

Διαβάστε επίσης: 48 χρόνια από την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Στόχος της Άγκυρας επίσης, ήταν και η αλλαγή του ισοζυγίου στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας με την πολιτική της τουρκικής κυβέρνησης. Με τη μαζική δε μετανάστευση Τουρκοκυπρίων από τις κατεχόμενες περιοχές, ο ολικός αριθμός των Τούρκων στρατιωτών και εποίκων είναι τώρα σύμφωνα με πηγές, μεγαλύτερος από τους εναπομείναντες Τουρκοκύπριους.

Οι Τουρκικές Δυνάμεις Κατοχής αποτυπωμένες σε Διαδραστικό Χάρτη

Στο παρόν άρθρο όπως αναφέρει και ο τίτλος του θα παρουσιαστούν συνοπτικά οι Τουρκικές Δυνάμεις κατοχής με αποτύπωση σε διαδραστικό χάρτη των θέσεων των κυριότερων Κέντρων Διοίκησης αλλά και των κρίσιμων υποδομών τους. Οι πληροφορίες που αναφέρονται στο παρόν άρθρο προέρχονται από ανοιχτές πηγές και ενδέχεται να διαφοροποιούνται με βάση τις ανάγκες και τα σχέδια της Άγκυρας. 

Οι ελεύθερες περιοχές τελούν υπό την απειλή ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων που αφενός έχουν την δυνατότητα εξαπόλυσης αιφνιδιαστικής επιθετικής ενέργειας και απόκτησης πιθανών πλεονεκτημάτων εντός μικρού χρονικού διαστήματος αφετέρου ασκούν ψυχολογική βία κατά του Ελληνισμού της Κύπρου προς εξυπηρέτηση των πολιτικών στόχων της Τουρκίας. Στον αντίποδα όπως αρκετές από τις θέσεις των δυνάμεων κατοχής είναι εντός του βεληνεκούς του πυροβολικού της Εθνικής Φρουράς το οποίο με τα σύγχρονα μέσα που διαθέτει ξεπερνά τα 30 χιλιόμετρα.

Διαβάστε επίσης: Εθνική Φρουρά | Άφιξη της 2ης μοίρας των αυτοκινούμενων πυροβόλων 155mm NORA B52 Φωτογραφίες & VIDEO

Ακόμα και σήμερα, δεν έχει επιτραπεί σε κανένα διεθνή οργανισμό (π.χ του ΟΑΣΕ), η λεπτομερής καταγραφή του προσωπικού των εξοπλισμών και των υποδομών, που διαθέτουν οι τουρκικές δυνάμεις στα κατεχόμενα τα οποία θεωρούνται μια από τις πλέον στρατιωτικοποιημένες περιοχές του πλανήτη, λαμβάνοντας υπόψη την έκταση και των αριθμό των δυνάμεων.

Εκτιμάται ότι το στρατιωτικό δυναμικό της Τουρκίας στην κατεχόμενη Κύπρο, ανέρχεται σήμερα σε 34.000 στρατιωτικούς. Σε αυτούς προστίθενται 3.500 Τουρκοκύπριοι της λεγόμενης «Διοίκησης Δυνάμεων Ασφαλείας», οι οποίοι σε πλήρη κινητοποίηση εφεδρειών με τοπική επιστράτευση από το ψευδοκράτος εκτιμάται ότι ανέρχονται στους 26.000 άνδρες.

Συγκρότηση

Η λεγόμενη «Διοίκηση Τουρκικών Ειρηνευτικών Δυνάμεων στην Κύπρο» (Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı: KTBK) που εδρεύει στην κατεχόμενη Κερύνεια είναι Μείζων Σχηματισμός επιπέδου Σώματος Στρατού που υπάγεται απευθείας στην τουρκική Διοίκηση Χερσαίων Δυνάμεων (ΚΚΚ) και διοικείται σήμερα από τον Υποστράτηγο Yilmaz Yildirim. 

Τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα (της λεγόμενης Τουρκικής Ειρηνευτικής Δύναμης Κύπρου) , τα οποία βρίσκονται σε επιθετική διάταξη, τηρούν μεγάλο ποσοστό της πολεμικής τους δύναμης και είναι οργανωμένα σύμφωνα με ανοικτές πηγές ως ακολούθως:

Το Στρατηγείο της Τουρκικής “Ειρηνευτικής” Δύναμης Κύπρου η οποία όπως προαναφέρθηκε είναι επιπέδου Σώματος Στρατού και έχει έδρα την Κερύνεια.

Την 28η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού με έδρα την Άσσια και Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) από το Γέρι μέχρι τη Δερύνεια (ανατολικά της Γραμμής Αντιπαράταξης). Υπό την 28η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού υπάγονται τo 230ο Μηχανοκίνητο Σύνταγμα Πεζικού με έδρα την Τύμβου, το 28ο Μηχανοκίνητο Σύνταγμα Πεζικού με έδρα τον Μαραθόβουνο, 61ο Σύνταγμα Πεζικού με έδρα την Τρεμετουσιά και το 28ο Σύνταγμα Πυροβολικού με έδρα την Άσσια. 

Την 39η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού με έδρα την Μύρτου και Ζώνη Ευθύνης από τον Άγιο Βασίλειο μέχρι τον Πύργο Τηλλυρίας (δυτικά της Γραμμής Αντιπαράταξης) με τα 14ο και 50ο Μηχανοκίνητα Συντάγματα Πεζικού στην Πεντάγεια και Σκυλλούρα αντίστοιχα, το 49ο Σύνταγμα Πεζικού στην Κάτω Ζώδια και το 39ο Σύνταγμα Πυροβολικού στον Άγιο Βασίλειο. 

Διαβάστε επίσης: ACV | Τα Τουρκικά ΤΟΜΠ και ΤΟΜΑ σε ασκήσεις στην κατεχόμενη Κύπρο

Την 14η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία με έδρα την Κυθραία και η οποία διαθέτει με 3 Επιλαρχίες Αρμάτων Μάχης (ΕΜΑ) με διάφορους τύπους αρμάτων (Μ48Α5Τ1-Τ2, Leopard 2A4), 1 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού (Μ/Κ ΤΠ) και 1 Αυτοκινούμενη Μοίρα Μέσου Πυροβολικού (Α/Κ ΜΜΠ). 

Την Διοίκηση Δυνάμεων Ασφαλείας (Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı: GKK) γνωστή και ώς ΤΟΥΡΔΥΚ (Τουρκική Δύναμη Κύπρου) μεγέθους Μεραρχίας με έδρα το Μπογάζι. Συγκροτήθηκε το 1976 και περιλαμβάνει 4 Συντάγματα Πεζικού επανδρωμένα από Τουρκοκυπρίους καθώς και τα «Σώματα Ασφαλείας» του ψευδοκράτους. 

Ένα Σύνταγμα Καταδρομών με έδρα τη Χαλεύκα και το 109ο Σύνταγμα Πυροβολικού με έδρα την Αγύρτα. 

Τη Διοίκηση Διοικητικής Μέριμνας με έδρα το Κάτω Δίκωμο και στην οποία υπάγονται οι μοναδες με αποθήκες καυσίμων και πυρομαχικών. Μέσω της υπόψη Διοίκησης ασκείται ο έλεγχος των λιμένων της Αμμοχώστου, Κερύνειας, Καραβοστασίου και των αεροδρομίων Λευκονοίκου, Τύμπου και Κρηνίου (όπου η έδρα του Λόχου Αεροπορίας Στρατού) καθώς και των συστημάτων επιτήρησης εναερίου και θαλάσσιου χώρου με εγκαταστάσεις στον Πενταδάκτυλο (Προφήτης Ηλίας, Καντάρα) και στον Κορμακίτη.

Την Διοίκηση Ακτοφυλακής του ψευδοκράτους με αριθμό περιπολικών σκαφών (γύρω στα 10).

Σημειώνεται ότι οι ναυτικές και αεροπορικές υποδομές που έχουν κατασκευαστεί μετά το 1974 στα κατεχόμενα επιτρέπουν  την ταχεία μεταφορά μεγάλου αριθμού στρατιωτικού προσωπικού και υλικού από τις βάσεις των νότιων και νοτιοανατολικών περιοχών της Τουρκίας, προκειμένου να συντηρήσουν και να υποστηρίξουν τις δυνάμεις τους στην Κύπρο.

ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ: (ΥΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ – ΤΟ URL ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ)

Εξοπλισμός Τουρκικών Δυνάμεων Κατοχής 

Τα κυριότερα μέσα των Τουρκικών Δυνάμεων Κατοχής είναι:

Άρματα Μάχης

• 42  x Leopard 2A4 με πυροβόλο των 120 χιλ. Νεότερες πληροφορίες του τηλεοπτικού σταθμού ΣΙΓΜΑ (28/03/2023) αναφέρουν ότι τα 42 άρματα έχουν αποσυρθεί τον Μάρτιο του 2021. Είχαν έρθει στην Κύπρο τον Νοέμβριο του 2018. Δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ή να διαψευσθεί η απόσυρση τους.

• 300 x M48A5T1/Τ2 με πυροβόλο των 105 χιλ.

M48A5T2 σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Τεθωρακισμένα Οχήματα

Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης (ΤΟΜΑ) : 

• 147 x ACV-AIFV 

ACV-AIFV σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ) :

• 106 x ACV-AAPC (διαφόρων εκδόσεων)

ACV 15-AAPC σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

• 386 x M113 APC (διαφόρων εκδόσεων)
• Φορείς Α-Τ TOW:  60 x ACV TOW

ACV-ATV σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

• Φορείς Α-Τ OMTAS: 4 x PARS

PARS 4X4 με Α-Τ πυραύλους OMTAS (εικόνα αρχείου-δείτε διαδραστικό χάρτη για απεικόνιση σε άσκηση)

Τροχοφόρα Οχήματα

• Φορείς Πολ/λου 7,62/ Εκτοξευτή Βομβίδων AGS-17 επί οχημάτων Akrep

Οχήματα Akrep σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

• Φορείς Πολ/λου 0,50″/AGS-17/ATGM Konkurs-M επί οχημάτων Engerek

ATGM Konkurs-M επί οχήματος Engerek σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Αυτοκινούμενα Πυροβόλα:

• 20 x T-155 Firtina των 155 χιλ
• 144 x M52T1 των 155 χιλ
• 30 x M44T των 155 χιλ

M52T1 σε άσκηση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Ρυμουλκούμενα Πυροβόλα:

• 12 x Μ115 των 203 χιλ
• 36 x M114A2 των 155 χιλ
• 36 x M101A1 των 105 χιλ

Μ115 σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Συστήματα Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (ΠΕΠ)

• 18 x T-122 Sakarya των 122 χιλ 

T-122 Sakarya σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Όλμοι

• 135 x HY-12 των 120 χιλ + 73 των 120 χιλ (ΤΟΥΡΔΥΚ)
• 70 x  M30 των 107 χιλ (4,2″)
• 171 x των 81 χιλ
• 60 χιλ Commando (άγνωστος αριθμός)

Όλμος HY-12 120 χιλ σε άσκηση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Αντιαρματικά

Συστήματα Κατευθυνομένων Βλημάτων (ATGM): 

• 72* x 9M113M Konkurs-M
• 72* x MILAN
• 48* x TOW / ERYX

*Εκτίμηση Αριθμών

Βολή ATGM ERYX σε άσκηση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Πυροβόλα Άνευ Οπισθοδρομήσεως (ΠΑΟ):

• 219 x M40A1 106 χιλ + 36 Μ40Α1 106 χιλ (ΤΟΥΡΔΥΚ)

M40A1 σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Συστήματα Άρσης Ναρκοπεδίου

• TAMKAR: Άγνωστος αριθμός 

TAMKAR σε άσκηση Τάγματος Πεζικού του 28ου Συντάγματος τον Μάιο του 2022

Συστήματα Αντιαεροπορικής Άμυνας

Manpads (Φορητά) 

• 170* x FIM 92 Stinger  (*Εκτίμηση Αριθμών)

FIM-92 Stinger σε άσκηση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Διαβάστε επίσης: FIM-92 STINGER | Η χρήση του από τον Τουρκικό στρατό στην κατεχόμενη Κύπρο

Α/Α Πυροβόλα (Ρυμουλκούμενα)

• 28 x GDF-003 35 χιλ
• 78 x GAI-D01 35 χιλ
• 122 x Mk20 Rh202 20 χιλ

Μk20 Rh202 20 χιλ σε παρέλαση στα Κατεχόμενα Εδάφη

Αεροπορικά Μέσα 

Μεταφορικά Ελικόπτερα

• 2 x AS532UL Cougar
• 1 x Bell 205 (UH-1H)

Ελικόπτερο AS532UL Cougar με οπλίτες των ΤΔΚ οι οποίοι φέρουν τυφέκια KCR 556 (5.56×45 mm) σε άσκηση σε Κατεχόμενα Εδάφη

Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα Bayraktar TB2/S

Υπάρχουν αναφορές για 6 μόνιμα σταθμευμένα UCAVs Bayraktar TB2/S στην κατεχόμενη Κύπρο.

Αμυντικές Δαπάνες Κυπριακής Δημοκρατίας

Στον παρόν άρθρο δεν θα παρουσιάσουμε τον εξοπλισμό της Εθνικής Φρουράς αλλά θα περιοριστούμε να αναφέρουμε ότι ο αμυντικός προϋπολογισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέρχεται για το 2021 σε περίπου € 482 εκατομμύρια ευρώ με δαπάνες που υποδιαιρούνται ως ακολούθως: 

• € 8.911.429 εκατ. για τις λειτουργικές δαπάνες του Υπουργείου Άμυνας, 
• €158.641.093 εκατ. για τη μισθοδοσία Μονίμων Αξιωματικών και Υπαξιωματικών και την καταβολή επιδομάτων (Κυπριακός Στρατός)
• €165.843.579 εκατ. για τις δαπάνες της Εθνικής Φρουράς (μισθοδοσία ΣΥΠ/ΣΥΟΠ, μισθοτροφοδοσία οπλιτών, υπηρεσίες συντήρησης) και 
• €148.983.844 εκατ. για το Ταμείο Αμυντικής Θωράκισης (προμήθεια, εκσυγχρονισμός, συντήρηση οπλικών συστημάτων, εκτέλεση έργων που αφορούν σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις). 

Σύμφωνα με έγγραφο του Γενικού Λογιστηρίου, από το 1984, όταν και άρχισε να καταβάλλεται η έκτακτη συνεισφορά για την Άμυνα, μέχρι και το 2016, είχαν εισπραχθεί ποσά της τάξης των €8 δισ. εκ των οποίων τα €4,5 δισ. διατέθηκαν στο Ταμείο Αμυντικής Θωράκισης για την κάλυψη των αναγκών εκσυγχρονισμού της ΕΦ και τα υπόλοιπα €3,5 δισ. χρησιμοποιήθηκαν για την καταβολή μισθών δημοσίων υπαλλήλων, κοινωνικών επιδομάτων και επιδοτήσεων.

*Δημοσιογράφος – Αναλυτής

Διαβάστε επίσης: Ο Υπουργός Άμυνας στην “DЯ” | Τα τουρκικά ΜΕΑ, η αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς και η αμερικανική αγορά – (Μέρος Β΄)

Πηγές: 

-defenceredefined.com.cy

-Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών – https://www.mfa.gr/ 

-Κυπριακή Δημοκρατία Υπουργείο Εξωτερικών https://mfa.gov.cy/ 

-Ισοζύγιο Στρατιωτικής Ισχύος – https://isozygio.wordpress.com/ 

-The Military Balance 2021

-ΟΝΗΣΙΛΟΣ – https://www.onisilos.gr/ 

**Οι απόψεις και/ή τα σχόλια που εκφράζονται στα άρθρα ανήκουν σε έκαστο συγγραφέα και δύναται να μην αποτελούν άποψη και/ή τοποθέτηση και/ή να υιοθετούνται ως έχουν από την εταιρεία και/ή τους διαχειριστές του ιστότοπου. Περισσότερα στους όρους χρήσης της ιστοσελίδας.