ΑΠΟΨΕΙΣ
ΑΠΟΨΕΙΣ
Χρίστος Λοΐζου*

Στα πλαίσια των δημόσιων συζητήσεων για το Κυπριακό, αρκετές φορές ο όρος «ρεαλισμός» συνδέεται με την ηττοπάθεια και την αποδοχή των όρων του ισχυρότερου, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Τουρκίας.
Ως συνέχεια της συλλογιστικής αυτής, υποτιμάται η αξία των ενόπλων δυνάμεων της Κύπρου, καθώς δεν μπορούν σε αριθμητικούς και υλικούς όρους να φτάσουν τα επίπεδα της Τουρκίας. Σε ποιο βαθμό όμως η άποψη αυτή συνάδει με τις παραδοχές του πολιτικού ρεαλισμού και τα συμπεράσματα της επιστημονικής βιβλιογραφίας των διεθνών σχέσεων και εν τέλει τι μπορεί να επιδιώξει ένα μικρό κράτος σε ένα διεθνές σύστημα όπου κυριαρχεί ο νόμος της ισχύος;
Ο διεθνούς φήμης καθηγητής στρατηγικής Michael Handel, στο βιβλίο του Weak states in the International System, επιχειρεί να απαντήσει στα ερωτήματα που αφορούν τις δυνατότητες των μικρών κρατών στο διεθνές σύστημα μέσα από την ρεαλιστική θεωρία διεθνών σχέσεων και την ορθολογική θεωρία εξωτερικής πολιτικής. Κατά τον Handel, παρόλο που τα μικρά κράτη είναι ευάλωτα απέναντι στα ισχυρότερα εντούτοις δεν είναι αβοήθητα και μπορούν να εφαρμόσουν στρατηγικές για την εθνική τους ασφάλεια.
Αρχικά, μπορούν να κερδίσουν βοήθεια από μεγάλες δυνάμεις όταν μπορούν να κινούνται ελεύθερα στο διεθνές σύστημα, να επιλέγουν συμμάχους και να εκμεταλλεύονται τις διαμάχες των μεγάλων δυνάμεων. Οι δύο μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την ασφάλεια και την ανεξαρτησία των μικρών κρατών είναι η απομόνωση και ο εγκλεισμός στην επιρροή μιας μεγάλης δύναμης.
Επιπρόσθετα, τα μικρά κράτη οφείλουν να αυξάνουν την στρατιωτική τους ισχύ, καθώς έτσι μπορούν να βελτιώνουν την διαπραγματευτική τους θέση και να εξισορροπούν ανάλογης ισχύος αντιπάλους. Επιπλέον, μπορούν να επιφέρουν καίρια πλήγματα σε ένα ισχυρότερο κράτος, τα οποία θα του στοιχίσουν στη συνέχεια στην διαμάχη με έναν ίσης ισχύος αντίπαλο. Τα μικρότερα κράτη μπορούν επίσης να ισχυροποιήσουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες ώστε να αντέξουν σε μία σύγκρουση μέχρι να φτάσει συμμαχική βοήθεια. Σε αυτό το πλαίσιο επωφελούνται και από τις νέες τεχνολογίες οπλικών συστημάτων ακριβείας τα οποία λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές ισχύος.
Διαβάστε επίσης: MLRS Tamnava | Μεγάλη ισχύς πυρός με δυνατότητα βολής ρουκετών 122 και 262 χιλιοστών
Όπως παρατηρεί και ο θεωρητικός του επιθετικού ρεαλισμού John Mearsheimer στο βιβλίο του Tragedy of Great Power Politics, το ισοζύγιο ισχύος δεν εγγυάται την στρατιωτική νίκη καθώς η υλική ισχύς αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας αλλά απρόβλεπτοι μη-υλικοί παράγοντες κρίνουν το αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Συνοψίζοντας, η σημερινή Τουρκική αναθεωρητική πολιτική αλλά και η μεταβατική φάση του διεθνούς συστήματος δημιουργούν παράθυρο ευκαιρίας σε ένα κράτος όπως η Κύπρος να αναπτύξει νέες δυνατότητες σε περιφερειακό επίπεδο. Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να ισχυροποιεί τα μέσα που διαθέτει και να επιδιώκει στρατηγικούς στόχους που να καταλήγουν στην κορωνίδα του κρατικού συμφέροντος η οποία είναι η εθνική επιβίωση και η ασφάλεια. Προϋποτιθέμενη μεταβλητή για την επιτυχία είναι η στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας να είναι μέρος μιας ευρύτερης καθορισμένης εθνικής πολιτικής του Ελληνισμού.
Επιλογικά, το ανισοζύγιο ισχύος δεν σημαίνει πως η στρατιωτική ενίσχυση είναι άνευ νοήματος. Το αντίθετο, σε αυτό το σημείο είναι που αποκτά τεράστια σημασία καθώς σε περιπτώσεις όπως της Κύπρου από την ποιότητα της ισχύος εξαρτάται όχι η επέκταση και η ευημερία αλλά η ασφάλεια και η επιβίωση. Διαφορετικά η τουρκική επέκταση δεν θα χρειάζεται καν την συνδρομή στρατιωτικών μέσων για να επιτευχθεί.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Παναγιώτης Ήφαιστος στο βιβλίο του Ο πόλεμος και τα αίτια του: «…τα συγκρουόμενα συμφέροντα που αφορούν την κρατική ακεραιότητα σχετίζονται με αυτή καθαυτή την ύπαρξη μια εθνικής-κρατικής οντότητας, γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια για συμβιβασμούς, εκτός και αν ένα κράτος αποφασίσει να αυτοκαταργηθεί ή να παραχωρήσει κυριαρχία σε κάποιο άλλο κράτος».
Διαβάστε επίσης: Κωνσταντίνος Γρίβας | Οι νέες στρατιωτικές τεχνολογίες ταιριάζουν στις ανάγκες Ελλάδας και Κύπρου
*Πολιτικός Επιστήμονας
**Οι απόψεις και/ή τα σχόλια που εκφράζονται στα άρθρα ανήκουν σε έκαστο συγγραφέα και δύναται να μην αποτελούν άποψη και/ή τοποθέτηση και/ή να υιοθετούνται ως έχουν από την εταιρεία και/ή τους διαχειριστές του ιστότοπου. Περισσότερα στους όρους χρήσης της ιστοσελίδας.
ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΕ NEWSLETTER
Ρυθμίζοντας το ραγδαία αναπτυσσόμενο αμυντικό τεχνολογικό οικοσύστημα της Κύπρου | Επισκόπηση των νόμων και των κανονισμών για τις διασυνοριακές συμφωνίες και την τυποποίηση
Τα τελευταία χρόνια η εγχώρια αμυντική βιομηχανία στην Κύπρο έχει σημειώσει εντυπωσιακή ανάπτυξη. Σήμερα, στη χώρα, υπάρχει…
Ουκρανία | Θα αλλάξει η ροή του πολέμου με τα δυτικά άρματα μάχης;
Έχει επισημανθεί συχνά στην σχετική μας αρθρογραφία ότι στον πόλεμο της Ουκρανίας, ο οποίος για να μην ξεχνιόμαστε προκλήθηκε από…
Ουκρανικό | Απογοήτευση στο Κίεβο από την διάσκεψη του Ράμσταϊν
Για την απογοήτευση που προκάλεσε η μη παραχώρηση δυτικών αρμάτων μάχης στο Κίεβο, αλλά και για την δήλωση του Αμερικανού ΑΓΕΕΘΑ ότι….
Οι νέοι ανθυπολοχαγοί Άννα Κορακάκη και Μίλτος Τεντόγλου
Με κοινή απόφαση του υπουργού Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου και υφυπουργού Αθλητισμού Λευτέρη Αυγενάκη εντάσσονται…
EDA | Συνεργατική προμήθεια πυρομαχικών από τα Κράτη-Μέλη της ΕΕ
Δεκαοκτώ κράτη της ΕΕ υπέγραψαν στις 20 Μαρτίου συμφωνία προγράμματος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (EDA) για την συλλογική…
Ιράν – Ιράκ | Υπογραφή συμφωνίας για την “προστασία των συνόρων”
Ο Αλί Σαμχανί, κορυφαίο στέλεχος των ιρανικών μηχανισμών ασφαλείας, υπέγραψε προχθές Κυριακή στη Βαγδάτη συμφωνία για την “προστασία των…
ΑΡΙΑΔΝΗ 23 | ΝΑΤΟϊκή άσκηση στο Κρητικό Πέλαγος σε αντικείμενα ναρκοπολέμου – Τουρκική συμμετοχή – Εντυπωσιακές εικόνες
Αφορά στην εφαρμογή διαδικασιών, τεχνικών και αντιμέτρων Ναρκοπολέμου για την αντιμετώπιση ευρέως φάσματος τύπου ναρκών, υπό ρεαλιστικές…
Παναγιωτόπουλος | Φιναλίστ για κορβέτες οι Γάλλοι και οι Ιταλοί – Λύσεις για τα C130 – F-35 και Ελληνική βιομηχανία
Όσον αφορά τα πλοία, αυτά και οι δύο προτάσεις ανταποκρίνονται στις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού όπως αυτό τις προσδιορίζει…
Σκόπια | Επιβεβαίωσαν την παράδοση μαχητικών Su-25 στην Ουκρανία
Τα Σκόπια τελικά προχώρησαν στην παράδοση μαχητικών αεροσκαφών εγγύς αεροπορικής υποστήριξης τύπου Su-25 στην Ουκρανία…