ΑΠΟΨΕΙΣ
ΑΠΟΨΕΙΣ
Χρίστος Λοΐζου*
Στα πλαίσια των δημόσιων συζητήσεων για το Κυπριακό, αρκετές φορές ο όρος «ρεαλισμός» συνδέεται με την ηττοπάθεια και την αποδοχή των όρων του ισχυρότερου, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Τουρκίας.
Ως συνέχεια της συλλογιστικής αυτής, υποτιμάται η αξία των ενόπλων δυνάμεων της Κύπρου, καθώς δεν μπορούν σε αριθμητικούς και υλικούς όρους να φτάσουν τα επίπεδα της Τουρκίας. Σε ποιο βαθμό όμως η άποψη αυτή συνάδει με τις παραδοχές του πολιτικού ρεαλισμού και τα συμπεράσματα της επιστημονικής βιβλιογραφίας των διεθνών σχέσεων και εν τέλει τι μπορεί να επιδιώξει ένα μικρό κράτος σε ένα διεθνές σύστημα όπου κυριαρχεί ο νόμος της ισχύος;
Ο διεθνούς φήμης καθηγητής στρατηγικής Michael Handel, στο βιβλίο του Weak states in the International System, επιχειρεί να απαντήσει στα ερωτήματα που αφορούν τις δυνατότητες των μικρών κρατών στο διεθνές σύστημα μέσα από την ρεαλιστική θεωρία διεθνών σχέσεων και την ορθολογική θεωρία εξωτερικής πολιτικής. Κατά τον Handel, παρόλο που τα μικρά κράτη είναι ευάλωτα απέναντι στα ισχυρότερα εντούτοις δεν είναι αβοήθητα και μπορούν να εφαρμόσουν στρατηγικές για την εθνική τους ασφάλεια.
Αρχικά, μπορούν να κερδίσουν βοήθεια από μεγάλες δυνάμεις όταν μπορούν να κινούνται ελεύθερα στο διεθνές σύστημα, να επιλέγουν συμμάχους και να εκμεταλλεύονται τις διαμάχες των μεγάλων δυνάμεων. Οι δύο μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την ασφάλεια και την ανεξαρτησία των μικρών κρατών είναι η απομόνωση και ο εγκλεισμός στην επιρροή μιας μεγάλης δύναμης.
Επιπρόσθετα, τα μικρά κράτη οφείλουν να αυξάνουν την στρατιωτική τους ισχύ, καθώς έτσι μπορούν να βελτιώνουν την διαπραγματευτική τους θέση και να εξισορροπούν ανάλογης ισχύος αντιπάλους. Επιπλέον, μπορούν να επιφέρουν καίρια πλήγματα σε ένα ισχυρότερο κράτος, τα οποία θα του στοιχίσουν στη συνέχεια στην διαμάχη με έναν ίσης ισχύος αντίπαλο. Τα μικρότερα κράτη μπορούν επίσης να ισχυροποιήσουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες ώστε να αντέξουν σε μία σύγκρουση μέχρι να φτάσει συμμαχική βοήθεια. Σε αυτό το πλαίσιο επωφελούνται και από τις νέες τεχνολογίες οπλικών συστημάτων ακριβείας τα οποία λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές ισχύος.
Διαβάστε επίσης: MLRS Tamnava | Μεγάλη ισχύς πυρός με δυνατότητα βολής ρουκετών 122 και 262 χιλιοστών
Όπως παρατηρεί και ο θεωρητικός του επιθετικού ρεαλισμού John Mearsheimer στο βιβλίο του Tragedy of Great Power Politics, το ισοζύγιο ισχύος δεν εγγυάται την στρατιωτική νίκη καθώς η υλική ισχύς αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας αλλά απρόβλεπτοι μη-υλικοί παράγοντες κρίνουν το αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Συνοψίζοντας, η σημερινή Τουρκική αναθεωρητική πολιτική αλλά και η μεταβατική φάση του διεθνούς συστήματος δημιουργούν παράθυρο ευκαιρίας σε ένα κράτος όπως η Κύπρος να αναπτύξει νέες δυνατότητες σε περιφερειακό επίπεδο. Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να ισχυροποιεί τα μέσα που διαθέτει και να επιδιώκει στρατηγικούς στόχους που να καταλήγουν στην κορωνίδα του κρατικού συμφέροντος η οποία είναι η εθνική επιβίωση και η ασφάλεια. Προϋποτιθέμενη μεταβλητή για την επιτυχία είναι η στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας να είναι μέρος μιας ευρύτερης καθορισμένης εθνικής πολιτικής του Ελληνισμού.
Επιλογικά, το ανισοζύγιο ισχύος δεν σημαίνει πως η στρατιωτική ενίσχυση είναι άνευ νοήματος. Το αντίθετο, σε αυτό το σημείο είναι που αποκτά τεράστια σημασία καθώς σε περιπτώσεις όπως της Κύπρου από την ποιότητα της ισχύος εξαρτάται όχι η επέκταση και η ευημερία αλλά η ασφάλεια και η επιβίωση. Διαφορετικά η τουρκική επέκταση δεν θα χρειάζεται καν την συνδρομή στρατιωτικών μέσων για να επιτευχθεί.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Παναγιώτης Ήφαιστος στο βιβλίο του Ο πόλεμος και τα αίτια του: «…τα συγκρουόμενα συμφέροντα που αφορούν την κρατική ακεραιότητα σχετίζονται με αυτή καθαυτή την ύπαρξη μια εθνικής-κρατικής οντότητας, γεγονός που δεν αφήνει περιθώρια για συμβιβασμούς, εκτός και αν ένα κράτος αποφασίσει να αυτοκαταργηθεί ή να παραχωρήσει κυριαρχία σε κάποιο άλλο κράτος».
Διαβάστε επίσης: Κωνσταντίνος Γρίβας | Οι νέες στρατιωτικές τεχνολογίες ταιριάζουν στις ανάγκες Ελλάδας και Κύπρου
*Πολιτικός Επιστήμονας
**Οι απόψεις και/ή τα σχόλια που εκφράζονται στα άρθρα ανήκουν σε έκαστο συγγραφέα και δύναται να μην αποτελούν άποψη και/ή τοποθέτηση και/ή να υιοθετούνται ως έχουν από την εταιρεία και/ή τους διαχειριστές του ιστότοπου. Περισσότερα στους όρους χρήσης της ιστοσελίδας.
ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΕ NEWSLETTER
Στρατιωτική θητεία και εφεδρεία | Ανοιχτή επιστολή προς τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας
Το 2023 καταγράφηκαν λιγότερες από 73.000 γεννήσεις παιδιών στη χώρα, αριθμός που αποτελεί τη χειρότερη επίδοση…
Στέφανος Καραβίδας | Τα F-35 και η πλάνη του Κυρίαρχου Αφηγήματος
Η τουρκική απειλή λοιπόν κρίνεται πολύ πιο σοβαρή από ότι το «κυρίαρχο αφήγημα» επιτρέπει στην κοινή γνώμη να αντιληφθεί και απαιτεί…
Ο ρόλος των διαδραστικών παιγνίων (SERIOUS GAMES) στην ανάπτυξη ικανοτήτων επί των Αμυντικών Προτύπων
Σε έναν όλο και πιο πολύπλοκο κόσμο, ένας ζωτικός παράγοντας για κάθε επιτυχημένο οργανισμό είναι η συνεχής ανάπτυξη ικανοτήτων.
Βράβευσης διακριθέντων αθλητών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας – Φωτογραφίες
Τελετή Βράβευσης των Διακριθέντων Αθλητών και Αθλητριών των Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας και Στρατιωτικών Σχολών…
Το Σάββατο υπολογίζεται να ξεκινήσει το δεύτερο πλοίο με ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα από την Κύπρο
Παραμένει ο προγραμματισμός για τον απόπλου με προορισμό τη Λωρίδα της Γάζας ενός δεύτερου πλοίου μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας…
THEON – SUNROCK | Προμήθεια του Γαλλικού Υπουργείου Εσωτερικών με όργανα νυχτερινής όρασης ARGUS
Τετραετής συμφωνία-πλαίσιο για την προμήθεια των ARGUS και ARGUS PANOPTES της THEON SENSORS υπογράφτηκε από το γαλλικό Υπουργείο…
BAE Systems | Αναλαμβάνει την τεχνική υποστήριξη των αμερικανικών πυροβόλων M109A6 – Συμβόλαιο 318 εκατομμυρίων δολαρίων
Η BAE Systems ανακοίνωσε τη σύναψη συμβολαίου με τις ΗΠΑ για την παροχή τεχνικής και μηχανικής υποστήριξης για τα αυτοκινούμενα πυροβόλα M109A6…
Εθνική Φρουρά | Προαγωγές Ανωτάτων Αξιωματικών και σύγκλιση Ανώτατου Συμβουλίου της Εθνικής Φρουράς
Συγκεκριμένα, τρεις Συνταγματάρχες προάγονται στο βαθμό του Ταξιάρχου και ένας Πλοίαρχος στο βαθμό του Αρχιπλοιάρχου…
Πρώτη φορά στην Ελλάδα το ΝΑΤΟϊκό σχολείο Στρατηγικού Σχεδιασμού Ανάπτυξης και Μετακίνησης Δυνάμεων
Το Σχολείο διεξήχθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα από Κινητή Ομάδα Εκπαίδευσης του NCΙΑ και αποσκοπούσε στην εκπαίδευση του προσωπικού…