Μάχη των Δολιανών | Η μέρα όπου ο Νικήτας Σταματελόπουλος μένει στην Ιστορία ως Νικηταράς ο “Τουρκοφάγος”

Defence Redefined

Published on 18/05/2021 at 18:00

Γεννημένος το 1782 στο χωριό Τουρκολέκα Μεγαλόπολης, γιος του κλέφτη Σταματέλου Τουρκολέκα και της Σοφίας Καρούτσου, αδελφής της γυναίκας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο Νικήτας Σταματελόπουλος, σε ηλικία 11 χρονών, εντάχθηκε στο σώμα του πρωτοκλέφτη Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη.

Στις 18 Οκτωβρίου 1818, ενώ βρισκόταν στην Καλαμάτα, εντάχθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Με τον θείο του, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, και τον Παπαφλέσσα εργάστηκε στην προετοιμασία του Εθνικού Ξεσηκωμού και στις 23 Μαρτίου 1821 μπήκε στην Καλαμάτα μαζί με τους άλλους στρατιωτικούς αρχηγούς.

Από την αρχή υποστήριξε το στρατηγικό σχέδιο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, για την κατάληψη της Τριπολιτσάς και πήρε μέρος σε όλες τις επιχειρήσεις για την κατάληψη του διοικητικού κέντρο των Οθωμανών στην Πελοπόννησο. Διακρίθηκε στη Μάχη του Βαλτετσίου (12 Μαΐου 1821), ενώ αποφασιστική ήταν η συμβολή του στη Μάχη των Δολιανών (18 Μαΐου 1821), όταν ανέδειξε στο έπακρο τις στρατιωτικές του αρετές. 

Έχοντας δύναμη μόλις 600 άνδρες, ο Σταματελόπουλος κατανίκησε τον στρατό του Κεχαγιάμπεη που αριθμούσε 6.000 άνδρες αποδεκατίζοντας τον. Μετά από αυτόν τον άθλο, οι συμπολεμιστές του τον ονόμασαν «Τουρκοφάγο».

Διαβάστε επίσης: 200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση | Το χρονολόγιο του αγώνα σε βίντεο

Συγκεκριμένα, το βράδυ της 17ης Μαΐου,  2.000 Τουρκαλβανοί ξεκίνησαν από την Τριπολιτσά με κατεύθυνση νοτιοανατολική, προς το χωριό Ρίζες. Από εκεί, ένα τμήμα κατευθύνθηκε προς τα Δολιανά, με σκοπό να εισβάλει στα Βέρβαινα από νοτιοανατολικά. Δύο άλλα τμήματα Τουρκαλβανών, βάδισαν προς το Δραγούνι και τα Βέρβαινα. Στόχος τους ήταν κυρίως το ελληνικό στρατόπεδο των Βερβαίνων, από τη διάλυση του οποίου υπολόγιζαν ότι θα μπορούσαν να ανοίξουν δρόμο προς το Άργος, τον Μυστρά και τη Μεσσηνία.

Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, όπως προνοούσε το σχέδιο τού Κολοκοτρώνη, πέρασε από τα Δολιανά και κατευθύνθηκε προς το Ναύπλιο για να πολιορκήσει τους Τούρκους. Βρισκόταν στον Άγιο Ιωάννη, κοντά στο Άστρος, όταν οι κάτοικοι των Δολιανών τον ειδοποίησαν για τις κινήσεις των Τουρκαλβανών και έσπευσε να αντιμετωπίσει τον εχθρό.

Η δύναμη του Σταματελόπουλου, ήταν 200 άνδρες και μαζί με τους άνδρες των τοπικών οπλαρχηγών Μητρομάρα Αθανασίου, Ηλία Κωνσταντόπουλου, Θόδωρου Τερζάκη και Κώστα Καρζή, η δύναμη του, δεν ξεπερνούσε τους 600.

Το πρωινό της 18ης Μαϊου, ο Νικηταράς, όπου για πρώτη φορά ανελάμβανε ηγεσία στρατιωτικού σώματος, κατόρθωσε να αποκρούσει τους Τούρκους και να αχρηστεύσει δύο τουρκικά κανόνια. Στα γειτονικά Βέρβαινα οι Τούρκοι επιτέθηκαν στο ελληνικό στρατόπεδο, το οποίο πρόβαλλε εξαιρετική αντίσταση και τους ανάγκασε να υποχωρήσουν κατά τις απογευματινές ώρες.

Αυτοί, καταδίωξαν τους Τούρκους, ως τα Δολιανά, όπου ενώθηκαν με τους άνδρες του Νικηταρά. Ο εχθρός βρέθηκε σε δύσκολη θέση και ο Μουσταφάμπεης εγκατέλειψε το πεδίο της μάχης τη νύχτα και γύρισε στην Τριπολιτσά.

Διαβάστε επίσης: 30 Μαρτίου 1822 | Η καταστροφή της Χίου και οι θηριωδίες των Οθωμανών – VIDEO

Μέχρι το τέλος του Αγώνα ο Νικηταράς ήταν στην πρώτη γραμμή των μαχών, πολεμώντας είτε στην Πελοπόννησο είτε στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, όπου συνεργάστηκε με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Γεώργιο Καραϊσκάκη. Ήταν επίσης, από τους λίγους αρχηγούς που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη διανομή των λαφύρων.

Διακρίθηκε επίσης, στη Μάχη του Αγιονορίου (26-28 Ιουλίου 1822), που αποτελείωσε τη στρατιά του Δράμαλη δύο μέρες μετά τη Μάχη στα Δερβανάκια. Η φιλοπατρία του Νικηταρά αναδείχθηκε για μία ακόμη φορά, όταν προσέφερε το πανάκριβο σπαθί του στον έρανο για την ενίσχυση του Μεσολογγίου. 

Μετά την Απελευθέρωση της Ελλάδος, τάχθηκε στο πλευρό του κυβερνήτη Καποδίστρια κι έγινε ένας από τους στενοτερους του συνεργατες. Επί Όθωνος περιέπεσε σε δυσμένεια, επειδή υποστήριζε το αντιπολιτευόμενο Ρωσικό Κόμμα και έτσι προφυλακίστηκε το 1839 ως αρχηγός συνωμοτικής ομάδας, ωστόσο στη δίκη του (11 Σεπτεμβρίου 1840), αθωώθηκε λόγω έλλειψης στοιχείων. Παρ’ όλα αυτά, κράτησή του παρατάθηκε με αποτέλεσμα η υγεία του να υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη και σχεδόν να τυφλωθεί. Αποφυλακίστηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1841 και αποτραβήχτηκε με την οικογένειά του στον Πειραιά.

Μετά την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 του απονεμήθηκε ο βαθμός του υποστρατήγου και έλαβε μία τιμητική σύνταξη, η οποία ήταν τα μόνα έσοδα που είχε στην ζωή του. Το 1847 διορίστηκε μέλος της Γερουσίας και δύο χρόνια αργότερα, στις 25 Σεπτεμβρίου 1849, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 67 ετών. 

Ο Νικηταράς απέκτησε δύο κόρες και ένα γιο, ο οποίος ακολούθησε καριέρα στρατιωτικού. Άφησε Απομνημονεύματα, τα οποία υπαγόρευσε στον εθνικό δικαστή Γεώργιο Τερτσέτη.

Με πληροφορίες από:  sansimera.gr

Διαβάστε επίσης: Γεώργιος Καραϊσκάκης | Η ζωή και ο θάνατος του “Γιου της Καλόγριας”