*Ανδρέας Πογιατζή

Γεννημένα από τα σπλάχνα της Ευρώπης, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, η οικογένεια των μέσων αρμάτων μάχης ΑΜΧ, της Ateliers de construction d’Issy-les-Moulineaux (σ.σ σήμερα NEXTER), δημιουργήθηκε για να συναγωνιστεί, τα τότε καινοτόμα σοβιετικά άρματα μάχης Τ-55/54 και Τ-64. 

Αυτό που ξεκίνησε πρώτα ως μια γαλλογερμανική κοινοπραξία, για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού άρματος μάχης (Europanzer), κατέληξε εν τέλει στη δημιουργία του Leopard-1 στη Γερμανία και του ΑΜΧ-30 στην Γαλλία. 

Η φιλοσοφία των Γάλλων κατασκευαστών τότε, βασιζόταν στην άποψη ότι καμία θωράκιση δεν είναι τόσο ισχυρή, ώστε να αποτρέψει τα τότε καινοτόμα αντιαρματικά υψηλής εκρηκτικότητας HEAT, και τους κατευθυνόμενους πυραύλους. 

Οι απαιτήσεις που ήθελαν να καλύψουν, ήταν το άρμα μάχης να έχει όσο το δυνατόν μικρότερο μέγεθος, για να αποτελεί μικρό στόχο, δύναμη πυρός με πυροβόλο των 105 χιλ., αερόψυκτο βενζινοκινητήρα με αναλογία ισχύος προς βάρος τουλάχιστον 30 ίππων/τόνων, ανάρτηση ράβδου στρέψης με υδραυλικούς αποσβεστήρες κραδασμών και επιχειρησιακή εμβέλεια τουλάχιστον τα 350 χλμ. 

Πρωτότυπο ΑΜΧ-30

Συνοπτικά, οι Γάλλοι, κατασκεύασαν ένα μεσαίο άρμα μάχης, με μικρή θωράκιση, ευκινησία και μεγάλη δύναμη πυρός. Ακολούθως, πάνω στα πρότυπα του ΑΜΧ-30, κατασκευάστηκαν τα πρωτότυπα ΑΜΧ-30Β, με τροποποιημένο πυργίσκο και ασπίδιο πυροβόλου, τα οποία πέρασαν επιτυχώς τις δοκιμές και εντάχθηκαν στον γαλλικό στρατό. 

Το νέο όχημα, ζύγιζε 36 τόνους και είχε τετραμελές πλήρωμα (οδηγό, πυροβολητή, γεμιστή και διοικητή). Ήταν μακράν το ελαφρύτερο νατοϊκό άρμα μάχης και μαζί με το Leopard-1, το ΑΜΧ-30Β υπήρξε η αιχμή του δόρατος των νατοϊκών αρμάτων, ενώ είχε ικανοποιητικές επιδόσεις στον Πόλεμο του Κόλπου το 1990 μαζί με τα τροχοφόρα οχήματα μάχης AMX 10 RC.

Γαλλικά ΑΜΧ-30Β2 κατά τον Πόλεμο του Κόλπου το 1990-1991

Διαβάστε επίσης: ΑΠΟΨΗ | AMX-10 RCR για την Εθνική Φρουρά; Κι όμως υπάρχει δυνατότητα!

Το ΑΜΧ-30Β2

Στις αρχές της δεκαετίας του 70’ αλλά και την χρονία 1979, το ΑΜΧ-30Β γνώρισε σημαντικές αναβαθμίσεις, οι οποίες έφεραν το ΑΜΧ-30Β2. 

Συγκεκριμένα, το αρχικό σύστημα ελέγχου πυρός (FCS) αναβαθμίστηκε στο ψηφιακό μοντέλο COTAC (ή AMXM581) με τοποθέτηση αποστασιόμετρου λέιζερ και θερμική κάμερα CASTOR, αυξάνοντας σημαντικά τις ικανότητες του. 

Η θωράκιση του ασπιδίου του πυροβόλου βελτιώθηκε επίσης, ενώ ο πυργίσκος αναβαθμίστηκε στην μορφή T.105MI. Όσον αφορά τη δύναμη πυρός, αυτή αυξήθηκε με τα πυρομαχικά APFSDS.

Συνοπτικά, στα θετικά του αναβαθμισμένου οχήματος συγκαταλέγεται η ταχεία (σ.σ για την εποχή) περιστροφή του πυργίσκου, ο μεγάλος χώρος φύλαξης πυρομαχικών που επιτρέπει μεγάλο και σταθερό ρυθμό πυρός (RoF) με 9 βλήματα το λεπτό, το ομοαξονικό πυροβόλο 20 χιλ. με μέγιστη ανύψωση τις 40° για την αντιμετώπιση ελαφρών τεθωρακισμένων οχημάτων και αεροπορικών απειλών. Στα θετικά συγκαταλέγονται επίσης, η βελτιωμένη ανάρτηση και ο αναβαθμισμένος κινητήρας Hispano-Suiza HS-110-2 εν σχέση με το AMX-30.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά AMX-30B2

• Θωράκιση: 

Πρόσθια σκάφους – 79 χιλ. 

Πρόσθια πύργου – 80 χιλ. 

Πλαϊνή σκάφους – 35 χιλ. 

Πλαϊνή πύργου – 40 χιλ. 

Πίσω μέρος σκάφους – 30 χιλ. 

Πίσω μέρος πύργου – 30 χιλ. 

Οροφή πύργου – 20 χιλ.

• Βάρος: 37 τόνοι
• Ύψος: 2.28 μέτρα
• Μήκος: 9.48 μέτρα
• Πλάτος: 3.1 μέτρα 
• Μέγιστη ταχύτητα: 65 χλμ/ώρα
• Κινητήρας: Πετρελαίου Hispano-Suiza HS-110 ισχύος 720 ίππων 
• Σύστημα μετάδοσης: Ημι-αυτόματο SESM ENC200 
• Αυτονομία: Περίπου 600 χλμ

• Οπλισμός: 

Κύριο ραβδωτό πυροβόλο 105 χιλ.CN F1 

Ομοαξονικό πυροβόλο 20 χιλ. F2 

Πολυβόλο NF1 7,62 χιλ. 

4-πλος εκτοξευτής καπογόνων

Τα μειονεκτήματα

Υπάρχουν ωστόσο και ορισμένα μειονεκτήματα για το άρμα, καθότι το άρμα πέραν της μειωμένης του (εν συγκρίση με νεότερα άρματα) θωράκισης δεν μπορεί να εκτελέσει βολή εν κινήσει και αυτό οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων. 

Βολή από AMX-30B2 της Εθνικής Φρουράς © Εθνική Φρουρά

Ο λόγος που τα AMX-30B2, πρέπει να είναι ακινητοποιημένα για να εκτελέσουν πυρ κρύβεται στο σύστημα ελέγχου πυρός COTAC M581. To COTAC αποτελείται από το ομοαξονικό τηλεσκόπιο Μ544, το αποστασιόμετρο λέιζερ Μ550, το ηλεκτρονικό χειριστήριο Μ579, τον βλητικό υπολογιστή Μ421 και γυροσκόπιο δύο αξόνων.  

© CIA Director of Intelligence “Worldwide tank Fire-Control systems”

Ο βλητικός υπολογιστής δημιουργεί το ηλεκτρονικό σημείο σκόπευσης (σταυρόνημα). Η θέση του στόχου, εισέρχεται αυτόματα στο σύστημα είτε μέσω τηλεμέτρησης με το αποστασιόμετρο λέιζερ (το οποίο με την χρήση του γυροσκοπίου 2 αξόνων δίνει στοιχεία αζιμουθίου και γωνίας βολής), είτε χειροκίνητα από τον αρχηγό πληρώματος. Ακολούθως ο πυροβολητής θα πρέπει να οδηγήσει το πυροβόλο εκεί που υποδεικνύει ο βλητικός υπολογιστής (στο σταυρόνημα). 

Παρ’ όλο που το COTAC παρέχει μια προηγμένη για την εποχή του βαλλιστική λύση, αυτή η διαδικασία δεν επιτυγχάνεται όταν το όχημα κινείται. Το πυροβόλο και το σκοπευτικό δεν σταθεροποιούνται ηλεκτρο-υδραυλικά από το γυροσκόπιο αφού αυτό αφορά μόνο το αποστασιόμετρο λέιζερ (για να μπορεί να εξάγει το αζιμούθιο και την γωνία βολής για τον στόχο). Έτσι μια εν κινησει βολή θα ήταν πολύ πιθανό άστοχη. 

Οι πιο σύγχρονες πλατφόρμες μάχης έχουν αναπτυχθεί με την ικανότητα να εκτελούν πυρ εν κινήσει, χάρη σε προηγμένα συστήματα σταθεροποίησης και τεχνολογίες ασφάλειας που μειώνουν τους κραδασμούς και διατηρούν την ασφάλεια του πληρώματος.

Τα ΑΜΧ-30Β2 της Εθνικής Φρουράς 

Η Εθνική Φρουρά, διαθέτει 52 AMX-30B2 τα οποία αποτελούν μια επιλαρχία+ ενώ τα παλαιότερα AMX-30 έχουν αποσυρθεί και πλέον αριθμός αυτών χρησιμοποιούνται ως στόχοι σε πεδία βολής. 

Βολές TOMA BMP-3 της Εθνικής Φρουράς στο Π.Β Σιας. Διακρίνονται 2 παροπλισμένα AMX-30G ως στόχοι

Τα άρματα AMX-30B2 αυτά υπηρετούν την Εθνική Φρουρά, εδώ και δεκαετίες, χάρις τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του προσωπικού, το οποίο τα διατηρεί σε επιχειρησιακή κατάσταση. 

ΑΜΧ-30Β2 της Εθνικής Φρουράς με νέα βαφή αντί-IR κατά τη διάρκεια της παρέλασης της 01 Οκτωβρίου 2023

Αναβάθμιση

Έχουν περάσει ήδη 3 χρόνια από τότε που η ελληνική εταιρεία EODH S.A. υπέβαλε πρόταση πακέτου αναβάθμισης των ΑΜΧ-30Β2 μαζί με προτάσεις αναβάθμισης των τροχοφόρων EE-9 Cascavel αλλά και των Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μεταφοράς Προσωπικού “ΛΕΩΝΙΔΑΣ”.

Διαβάστε επίσης: Η Βραζιλία ενδιαφέρεται να εκσυγχρονίσει τον στόλο των EE-9 Cascavel – Η Εθνική Φρουρά ;

Η πρόταση της ελληνικής εταιρείας, αφορούσε βελτιώσεις σε όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα, κινητήρα, σύστημα μετάδοσης κίνησης και θωράκιση με παράλληλη δημιουργία και εργοστασίου της EODH στην Κύπρο για εκτέλεση των εργασιών αναβάθμισης.

Απεικόνιση Αναβαθμισμένου AMX-30B2 από την EODH

Η πρόταση αφορούσε ειδικότερα εγκατάσταση νέου κινητήρα 940 ίππων (αντί του υφιστάμενου ισχύος 720 ίππων), εγκατάσταση σύγχρονου συστήματος αντιμέτρων με δέκτη προειδοποιήσεως λέιζερ (LWR) και εκτοξευτές πολυφασματικών καπνογόνων, αντικατάσταση του υδραυλικού συστήματος περιστροφής πύργου με  νέο σύστημα ελέγχου πυρός και σύστημα σταθεροποίησης του πυροβόλου που αντικαθιστά το COTAC και επιτρέπει την βολή εν κινήση. 

Το πακέτο περιέχει επίσης, εγκατάσταση βοηθητικής μονάδα ισχύος (APU), μονάδα κλιματισμού και αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης ενώ το κόστος (τότε) δεν ήταν καθόλου απαγορευτικό (σύμφωνα με πληροφορίες μας περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ ανά άρμα μάχης με την αναβάθμιση να γίνεται στην Κύπρο).

Αντικατάσταση

Η άλλη επιλογή για την Εθνική Φρουρά, θα ήταν η αντικατάσταση των AMX-30B2, με μια πλατφόρμα μάχης, η οποία να πληροί όλες τις προδιαγραφές για τις ανάγκες της Εθνικής Φρουράς. Αυτό όμως προϋποθέτει δύο βασικά στοιχεία:

1. Το κόστος απόκτησης νέου Άρματος Μάχης ή νέου Τεθωρακισμένου Οχήματος Μάχης 
2. Τους χρόνους παράδοσης δεδομένου του ότι για την παράδοση νέων πλατφόρμων μάχης ο χρόνος κυμαίνεται από τέσσερα έως πέντε χρόνια. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η παραγγελία 54 αρμάτων μάχης Leopard 2A7 για την Νορβηγία με ορίζοντα παράδοσης 4+ ετών. 

Σε κάθε περίπτωση, οι εξοπλιστικές ανάγκες είναι επιτακτικές και οι γεωπολιτικές εξελίξεις τις καθιστούν επιτακτικότερες. Με την σύγκρουση στην Ουκρανία να βαίνει στο 2ο έτος της, είναι προφανές ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη διατήρησης αξιόμαχων ενόπλων δυνάμεων με χρήση νέου και παλαιότερου λειτουργικού υλικού αλλά και υιοθέτησης νέων δογμάτων όπως η χρήση Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων.

Η κάθε λύση θα αποτελεί προϊόν των αρμόδιων και η τελική απόφαση η οποία θα παρθεί από την πολιτική ηγεσία θα πρέπει να εξυπηρετεί με τον βέλτιστο τρόπο τις ανάγκες της Εθνικής Φρουράς για την εκπλήρωση της αποστολής της. 

Ποιο κάτω μπορείτε να διαβάσετε ένα άλλο άρθρο που αφορά τα σενάρια αναβάθμισης των αρμάτων T-80U της Εθνικής Φρουράς και το οποίο δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2021, αρκετούς μήνες πριν την Ρωσική εισβολή σε Ουκρανία..

Διαβάστε επίσης: Τ-80U | 25 Χρόνια παρουσίας στην Εθνική Φρουρά και οι επιλογές αναβάθμισης του – Infographics & VIDEO