Μέχρι σήμερα έχουν παραδοθεί σχεδόν 1000 αεροσκάφη F-35 σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Κάθε F-35, σύμφωνα με την BAE Systems, είναι εξοπλισμένο με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου (Η/Π), που παρέχει επίγνωση κατάστασης 360 μοιρών και πλήρους φάσματος, καθώς και δυνατότητες ταχείας απόκρισης, επιτρέποντας έτσι στο αεροσκάφος να αποφεύγει, να στοχεύει και να αντιμετωπίζει απειλές, να δημιουργεί παρεμβολές, καθώς και να προσεγγίζει στόχους που διαθέτουν ισχυρή άμυνα.

Το αεροσκάφος F-35, το οποίο αναμένεται να παραμείνει σε υπηρεσία έως το 2070, έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τις συνεχείς αναβαθμίσεις, έτσι ώστε να μπορεί να υπερνικά τις απειλές που θα προκύψουν κατά την εξηκονταετή διάρκεια ωφέλιμης ζωής του. 

Στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής που επικεντρώνεται στην επίτευξη αποτελεσματικών αποστολών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του αεροσκάφους, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανέθεσε στην BAE Systems να σχεδιάσει και να κατασκευάσει την έκδοση “Block 4”, που αποτελεί την επόμενη γενιά του συστήματος Η/Π AN/ASQ-239. 

Σύμφωνα με την εταιρεία, οι μηχανικοί, οι κατασκευαστές και οι ομάδες προγραμμάτων της εταιρείας εργάζονται σκληρά για να διατηρήσουν τα F-35 σε ετοιμότητα έναντι των εξελισσόμενων ηλεκτρομαγνητικών απειλών.

Επιχειρησιακό περιβάλλον

Η μάχη δεν είναι πλέον η ίδια. Το περιβάλλον στο οποίο πρέπει να επιχειρούν τα F-35 είναι διαφιλονικούμενο, το οποίο σημαίνει ότι οι χειριστές των αεροσκαφών δεν πρέπει να προσδοκούν ότι θα είναι ελεύθεροι να εκτελούν τις αποστολές τους χωρίς να συναντήσουν αντίσταση. Από τη σκοπιά του Η/Π, αυτό μεταφράζεται σε παρουσία ηλεκτρομαγνητικών απειλών ικανών να ανιχνεύουν αεροσκάφη, καθώς και να εξουδετερώνουν και να δημιουργούν παρεμβολές στα ηλεκτρομαγνητικά σήματα, δηλαδή τα κύματα ενέργειας που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία, την πλοήγηση και τη στόχευση.

Διαβάστε επίσης: BAE Systems | Το PHASA-35 ολοκλήρωσε επιτυχώς την πρώτη πτήση του στην στρατόσφαιρα – Φωτογραφίες & VIDEO

Στο ηλεκτρομαγνητικό περιβάλλον υπάρχει επίσης συμφόρηση, καθώς η πληθώρα πολιτικών, εμπορικών, αλλά και φίλιων στρατιωτικών σημάτων καθιστά δύσκολη την απομόνωση και τον εντοπισμό σημάτων απειλής. Παράλληλα, τα προηγμένα συστήματα απειλών προσπαθούν να αποφύγουν την ανίχνευση με διάφορα μέσα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης δικτυωμένων πομπών σήματος, σύνθετων μοτίβων παλμών και προσαρμοστικών κυματομορφών. 

Καθώς αυξάνεται ο αριθμός των ταυτόχρονων απειλών, αυξάνεται και η πολυπλοκότητα του πεδίου μάχης. Η ικανότητα επικοινωνίας, πλοήγησης και στόχευσης μέσω της ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις να εντοπίζουν, να παρακολουθούν και να προσβάλλουν στόχους. Ο Η/Π επικεντρώνεται στην παροχή της δυνατότητας προσβολής στόχων, την οποία στερεί από τους αντιπάλους.

Στα πλέον απαιτητικά περιβάλλοντα, οι χειριστές των F-35 θα αντιμετωπίσουν άρτια εξοπλισμένους αντιπάλους σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με αυτούς και με προηγμένες δυνατότητες Η/Π. Για να επιβιώσουν και να εκτελέσουν τις αποστολές τους, χρειάζονται τεχνολογία stealth (δηλαδή χαμηλή παρατηρησιμότητα από τα ραντάρ) και επίγνωση της κατάστασης (δηλαδή αναγνώριση και γεωεντοπισμό των συστημάτων αεράμυνας, των εχθρικών αεροσκαφών και των εισερχόμενων πυραύλων). 

Όταν η επιβίωση και η επιτυχία της αποστολής εξαρτώνται από την αρτιότητα των δυνατοτήτων λειτουργίας στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, η κατοχή πρωτοποριακών δυνατοτήτων Η/Π είναι ζωτικής σημασίας. Μία από τις σημαντικότερες πτυχές του συστήματος AN/ASQ-239 είναι η ικανότητά του να ανιχνεύει ένα ευρύ φάσμα ηλεκτρομαγνητικών σημάτων σε μια σφαίρα 360 μοιρών γύρω από το F-35 σε μεγάλη απόσταση. 

Ειδικότερα, ανιχνεύει τα σήματα παθητικά χωρίς να εκπέμπει ενέργεια, καθιστώντας έτσι το ίδιο το F-35 λιγότερο παρατηρήσιμο από τους αντιπάλους. Οι αισθητήρες “όρασης” των συστημάτων είναι ενσωματωμένοι σε όλη την έκταση του αεροσκάφους, επιτρέποντας την άμεση ανίχνευση ηλεκτρομαγνητικών σημάτων, παρέχοντας στους πιλότους κρίσιμη επίγνωση της κατάστασης και επιτρέποντάς τους να δράσουν πρώτοι. Συνολικά, χάρη στις δυνατότητες Η/Π μεγάλου βεληνεκούς και ευρέος φάσματος (360 μοιρών), το σύστημα Η/Π των F-35 αυξάνει επίσης την πιθανότητα υποκλοπής σημάτων.

Διαβάστε επίσης: BAE Systems | Επίδειξη δυνατοτήτων γνωστικού ηλεκτρονικού πολέμου στην άσκηση Northern Edge 2023

Ανάγκη αποστολής – ταχεία απόκριση

“Το σύστημα AN/ASQ-239 του Block 4 έχει σχεδιαστεί να ανιχνεύει κάθε σχετικό παλμό απειλής αμέσως μόλις συμβεί, δήλωσε η Lisa Aucoin, αντιπρόεδρος του τμήματος Λύσεων F-35 της BAE Systems. Η εταιρεία εστιάζει στο να παρέχει αποτελεσματική επίγνωσης της κατάστασης, η οποία επιτρέπει την ταχεία απόκριση σε πολλαπλές ταυτόχρονες απειλές. Στη μάχη, η επίγνωση της κατάστασης είναι συχνά ο καταλυτικός παράγοντας που επιτρέπει την επιστροφή στη βάση. 

Στον σημερινό κόσμο του διαφιλονικούμενου και κορεσμένου εναέριου χώρου, είναι ζωτικής σημασίας να ανιχνεύεται η ηλεκτρομαγνητική δραστηριότητα του εχθρού από όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόσταση, ανεξάρτητα από τον προσανατολισμό της, το μήκος κύματος, ή τις χρησιμοποιούμενες δυνατότητες απόκρυψης. 

Το κλειδί για την επιβίωση είναι η ταχεία απόκριση σε αυτά τα σήματα – αυτό ακριβώς που έχει σχεδιαστεί να κάνει το σύστημα AN/ASQ-239 στην έκδοση Block 4. 

Διαβάστε επίσης: BAE Systems | Παράδοση νέας γενιάς ψηφιακών συστημάτων IFF για το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό

Η μελλοντική μάχη – υπερίσχυση και εξουδετέρωση της εξελισσόμενης απειλής

Τα συστήματα Η/Π της BAE Systems στην έκδοση Block 4 θα περιλαμβάνουν σημαντικά αναβαθμισμένο υλικό και λογισμικό που βελτιώνει τις δυνατότητες ανίχνευσης και επεξεργασίας σημάτων. Οι νέοι αισθητήρες υψηλής απόδοσης θα ενισχύσουν την ικανότητα του συστήματος να εντοπίζει απειλές που είναι δύσκολο να παρατηρηθούν, καθώς και μεγαλύτερο αριθμό ταυτόχρονων απειλών.

Το σύστημα Η/Π του F-35 σχεδιάστηκε για να παρέχει κυριαρχία στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, αλλά παράλληλα είναι και πολλαπλασιαστής ισχύος. Επίσης, η παρεχόμενη επίγνωση της κατάστασης μπορεί να κοινοποιείται σε φίλιες δυνάμεις. 

Παράλληλα με την προώθηση των δυνατοτήτων της έκδοσης Block 4 για τα F-35, η εταιρεία προωθεί επίσης το σύστημα αυτοπροστασίας Eagle Passive Active Warning Survivability System (EPAWSS) για τα μαχητικά αεροσκάφη F-15. Στο επίκεντρο των συστημάτων της βρίσκεται η σουίτα πολέμου φάσματος Storm EW™, η οποία λειτουργεί σε οποιαδήποτε πλατφόρμα, με κοινές μονάδες αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας οι οποίες επιτρέπουν την ταχύτερη παροχή δυνατοτήτων Η/Π μέσω αναβαθμίσεων λογισμικού και firmware σε όλους τους στόλους, μειώνοντας το μηχανολογικό κόστος και το κόστος κύκλου ζωής. 

Όπως τονίζει η εταιρεία, οι ομάδες της BAE Systems εργάζονται για να διασφαλίσουν ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα κυριαρχούν στο φάσμα και θα έχουν στη διάθεσή τους δυνατότητες Η/Π με την ταχύτητα που χρειάζονται. 

Διαβάστε επίσης: BAE Systems – Microsoft | Στρατηγική συνεργασία για την εισαγωγή καινοτόμου τεχνολογίας cloud σε αμυντικά προγράμματα