28η Οκτωβρίου 1940 | 80 Χρόνια από το έπος του ‘40 – VIDEO

Defence Redefined

Published on 28/10/2020 at 12:01

Υπάρχουν κάποιοι σταθμοί στην ιστορία της κάθε χώρας, στους οποίους ο λαός και η ηγεσία κλήθηκαν να πάρουν γενναίες αποφάσεις. Αποφάσεις ανάμεσα στην τιμή των όπλων, την αξιοπρέπεια και τον πατριωτισμό ή την παράδοση την υποταγή και την ταπείνωση. 

Μια τέτοια απόφαση πάρθηκε λίγο πριν τις 03:00 τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου το 1940, από τον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδος, Ιωάννη Μεταξά ο οποίος απάντησε με το θρυλικό  «Alors, c’est la guerre» (σ.σ Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο), στον Ιταλό πρέσβη στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι, ο οποίος μετέφερε το τελεσίγραφο των ιταλικών αξιώσεων. 

Η ιταλική φασιστική κυβέρνηση του Μπενίτο Μουσολίνι απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική. 

Διαβάστε επίσης: Μαρίνος Μητραλέξης | Ο Έλληνας αεροπόρος που εμβόλισε ιταλικό αεροσκάφος

O ίδιος ο Γκράτσι στα απομνημονεύματά του, που εξέδωσε το 1945, περιγράφει τη σκηνή:

«Έχω εντολή κ. πρωθυπουργέ να σας κάνω μία ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνή και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: “Αυτό σημαίνει πόλεμο”. Του απήντησα ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απήντησε ΟΧΙ. Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος…, ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ! Έφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτερο σεβασμό, προ του γέροντος αυτού, που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως.»

Παρά τις διαφορές ρητορικές ερμηνείες που απεδόθησαν αργότερα στην απάντηση του Ιωάννη Μεταξά, προς τον Ιταλό Πρέσβη, εκείνη τη στιγμή, ο Μεταξάς είχε εκφράσει το ελληνικό λαϊκό συναίσθημα, την άρνηση της υποταγής, και αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με την λέξη «ΟΧΙ». Σημειώνεται πως αυτούσια η λέξη «ΟΧΙ» παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά ως τίτλος στο κύριο άρθρο της εφημερίδας «Ελληνικό Μέλλον» του Ν. Π. Ευστρατίου στις 30 Οκτωβρίου του 1940.

Διαβάστε επίσης: 1η Σεπτεμβρίου 1939 | Η Γερμανία εισβάλλει στην Πολωνία, ξεκινά ο φοβερότερος πόλεμος στην Ιστορία – VIDEO & Φωτογραφίες

Στις 5 το πρωί της ίδιας ημέρας, ξεκίνησε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος με την αιφνιδιαστική εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο, οπότε η Ελλάδα αμυνόμενη εισήλθε στον πόλεμο.

Το «Έπος του Σαράντα», το οποίο ακολούθησε, και οι μεγάλες νίκες που ο ελληνικός στρατός κατήγαγε εις βάρος των Ιταλών, είναι δύσκολο εώς ακατόρθωτο να περιγραφούν μέσα σε λίγες γραμμές. 

Οι αντεπιθέσεις και οι στρατηγικές μανούβρες του ελληνικού στρατού ανάγκασαν τον ιταλικό στρατό, με σαφή αριθμητική και ποιοτική υπεροχή, σε βαθιά εδαφική υποχώρηση. Μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου οι Ελληνικές δυνάμεις είχαν προωθηθεί στο ένα τέταρτο σχεδόν του εδάφους της ιταλοκρατούμενης Αλβανίας, καταλαμβάνοντας κατά σειρά τις πόλεις: Κορυτσά, Πόγραδετς, Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο και Χειμάρρα. 

Η αντεπίθεση των Ιταλών, το Μάρτιο του 1941, απέτυχε, με κέρδος μόνο μικρές εδαφικές εκτάσεις στην περιοχή βόρεια της Χειμάρρας. 

Διαβάστε επίσης: D-DAY| Απόβαση στη Νορμανδία 06 Ιουνίου 1944

Το «Έπος του Σαράντα» καθιερώθηκε να εορτάζεται κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου. Κάθε χρόνο αυτή τη μέρα γίνεται στη Θεσσαλονίκη, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και άλλων επισήμων, μεγάλη στρατιωτική παρέλαση, η οποία συμπίπτει με τον εορτασμό της απελευθέρωσης της πόλης κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. 

Στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις γίνονται επίσης στρατιωτικές αλλά και μαθητικές παρελάσεις, ενώ δημόσια και ιδιωτικά κτίρια υψώνουν την ελληνική σημαία. Παρελάσεις, στρατιωτικές και μαθητικές για τον εορτασμό της επετείου, γίνονται επίσης και στην Κύπρο.

Διαβάστε επίσης: 20 Μαΐου 1941 | Η Μάχη της Κρήτης – Το “νεκροταφείο των Γερμανών αλεξιπτωτιστών”

Ωστόσο, φέτος, λόγω των ειδικών μέτρων για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του κορωνοϊού, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να ακυρώσει τις εορταστικές παρελάσεις. 

Για την καλύτερη κατανόηση της έκβασης του ελληνοϊταλικού πολέμου, σας παραθέτουμε ένα κατατοπιστικό ντοκουμέντο, των “Kings and Generals” στο οποίο εξηγούνται επακριβώς όλες οι αμυντικές και επιθετικές κινήσεις του ελληνικού και του ιταλικού στρατού, με την χρήση γραφικών πάνω σε χάρτη. 

Η απόκρουση της ιταλικής εισβολής ήταν η πρώτη νίκη των Συμμάχων κατά των δυνάμεων του Άξονα στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και ανύψωσε το ηθικό των λαών στη σκλαβωμένη Ευρώπη. 

Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η νίκη των Ελλήνων επηρέασε την έκβαση ολόκληρου του πολέμου, καθώς υποχρέωσε τους Γερμανούς να αναβάλουν την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης, προκειμένου να βοηθήσουν τους συμμάχους τους Ιταλούς που έχαναν τον πόλεμο με την Ελλάδα. 

Η καθυστερημένη επίθεση τον Ιούνιο του 1941, ενέπλεξε τις γερμανικές δυνάμεις στις σκληρές συνθήκες του ρωσικού χειμώνα, με αποτέλεσμα την ήττα τους στη διάρκεια της Μάχης της Μόσχας.

Διαβάστε επίσης: 22 Ιουνίου 1941 | Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, η μεγαλύτερη στρατιωτική εισβολή στην Ιστορία