Ο Υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Βασίλης Πάλμας, βρέθηκε στο ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων του 3ου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού.

Ακολουθεί ο επιμνημόσυνος λόγος του:

«Δεν είναι η Λευκωσία απόψε

η πόλη του γλυκού καλοκαιριού,

[…] Απόψε στα στενά παίζουν τον θάνατο

κάθε γωνιά φωτιά κι αγώνας.

Η Λευκωσία απόψε πολεμά

και πέφτει […]» .

“Οι στίχοι του ποιήματος «Λευκωσία, βράδυ 15.7.74» του ποιητή μας Μιχάλη Πασιαρδή ανακαλούν αναπόφευκτα στη μνήμη το πιο τραγικό και πολυτάραχο καλοκαίρι που βίωσε η πατρίδα μας στη σύντομη ιστορία της σύγχρονης ιστορίας της. 

Μέσα από τις εικόνες μιας πόλης που φλέγεται και μάχεται, οι στίχοι επαναφέρουν τις εικόνες του θανάτου και της καταστροφής, αποτυπώνοντας με συγκλονιστική αμεσότητα το κλίμα του πραξικοπήματος και τις φονικές συγκρούσεις μεταξύ αδελφών, που συντάραξαν το νησί μας. 

Η Λευκωσία, από πόλη του γλυκού καλοκαιριού, μεταμορφώθηκε σε πεδίο φωτιάς και αγώνα, χωρίς οι πρωταγωνιστές του εγκλήματος να συναισθάνονται τα χειρότερα δεινά και τον όλεθρο που θα ακολουθούσε.

Λίγα μόλις εικοσιτετράωρα αργότερα η Τουρκία, δράττοντας την ευκαιρία, έθεσε σε εφαρμογή τον μακροχρόνιο σχεδιασμό της και επιτέθηκε βάρβαρα στο νησί. 

Τα τουρκικά στρατεύματα στις 20 Ιουλίου 1974 άρχισαν να σκορπίζουν τον θάνατο και την καταστροφή στην Κύπρο.

Με βαθύτατο σεβασμό και εκτίμηση, αλλά και πόνο ψυχής, προσήλθαμε σήμερα στον Ιερό Ναό Αγίας Βαρβάρας στο Καϊμακλί, στην περιοχή που πενήντα χρόνια πριν οι τιμημένοι πεσόντες του 3ου Λόχου του 211 πότισαν με το άλικο αίμα τους, για να αποτείνουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής που αρμόζει στη θυσία τους και να προσευχηθούμε στον ύψιστο για διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας.

Γυρίζουμε νοερά, σήμερα, μισό αιώνα πίσω και με δέος βιώνουμε ξανά τον όλεθρο που επέφερε στην Κύπρο ο «Αττίλας» του 1974. 

Το 211 Τάγμα Πεζικού είχε την ευθύνη προστασίας της πρωτεύουσας, με τον 3ο Λόχο να αμύνεται στα βόρεια προάστιά της. Στην τοποθεσία που περίκλειε τη Νεάπολη, τον Τράχωνα, την Ομορφίτα, τον Βόρειο Πόλο και το Καϊμακλί. Ο Λόχος ήταν οργανωμένος σε τρεις Διμοιρίες Τυφεκιοφόρων, μια Διμοιρία Υποστηρίξεως και μια ομάδα Διοικήσεως και επάνδρωνε συνολικά τριάντα τρία φυλάκια, σε μια τοξοειδή γραμμή περίπου πέντε χιλιομέτρων, όπως προέβλεπε το Σχέδιο Αμύνης.

Όταν το ήρεμο ξημέρωμα της 20ης Ιουλίου 1974 σκίστηκε από τον βόμβο των τουρκικών πολεμικών αεροσκαφών που εισέβαλαν στον κυπριακό ουρανό, οι Κερυνιώτες με τρόμο αντίκρισαν τα πολεμικά πλοία να κατακυριεύουν την αγαπημένη τους θάλασσα. 

Πριν την έναρξη της τουρκικής απόβασης στην ακτή του «Πέντε Μίλι» η Λευκωσία δεχόταν σφοδρό αεροπορικό βομβαρδισμό. Ταυτόχρονα εκατοντάδες Τούρκοι αλεξιπτωτιστές κατέκλυσαν την πεδιάδα μπροστά από τις συνοικίες του Τράχωνα, της Νεάπολης, του Καιμακλιού και της Ομορφίτας. 

Στον τομέα ευθύνης του 3ου Λόχου, πριν το ξημέρωμα της αποφράδας ημέρας, στις 4:40 τα ξημερώματα, πραγματοποιήθηκε αιφνιδιαστική τουρκική καταδρομική ενέργεια κατά του φυλακίου «1096», το οποίο βρισκόταν επί του υψώματος «Χοιροστασίου».

Μέχρι τις 05:30 ολόκληρη η περιοχή των προαστίων του Τράχωνα και της Νεαπόλεως, και τα φυλάκια του Βορείου Πόλου βάλλονταν από καταιγιστικά πυρά βαρέων πολυβόλων, όλμων και πυροβολικού. 

Μαύροι καπνοί κάλυπταν ολόκληρο το μέτωπο του τομέα του Λόχου. 

Η περιοχή είχε μετατραπεί σε μια κόλαση πυρός.

Τα πρώτα κρίσιμα εικοσιτετράωρα μετά την τουρκική εισβολή, οι λεβέντες υπερασπιστές της πρωτεύουσας γαλουχημένοι με τα νάματα του ελληνικού ιδεώδους και τις αρχές και τις αξίες της φυλής, αντίκρυσαν κατάματα την ιστορία και δίχως δεύτερη σκέψη, βρέθηκαν να μάχονται στο μέτωπο, σε μια άνιση πολεμική σύγκρουση.

Ήταν νέοι άνθρωποι, γεμάτοι ενθουσιασμό και προσμονή για το μέλλον, κάποιοι οικογενειάρχες και νεαροί πατεράδες που άφηναν τα σπίτια και τα παιδιά τους. 

Ήταν παλληκάρια που κλήθηκαν να σηκώσουν τους ώμους τους το βάρος της ιστορίας. 

Απαντώντας θετικά στο κάλεσμα της πατρίδας, προσέτρεξαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου. 

Κατά την πρώτη ημέρα του αγώνα, με χαλύβδινο ηθικό και ριζωμένοι στις θέσεις τους, παρά την ισχυρή πίεση που δέχονταν, δεν επέτρεψαν στον εχθρό να αποκομίσει ουσιαστικό όφελος. Η ανταλλαγή πυροβολισμών συνεχίστηκε καθ΄ όλη τη διάρκεια της νύκτας της 20ης Ιουλίου. 

Από τα χαράματα της επόμενης ημέρας, οι τουρκικές δυνάμεις, ενισχυμένες πλέον με τους αλεξιπτωτιστές, με συνεχείς επιθέσεις επιδίωξαν τη διάσπαση των γραμμών του μετώπου. Ο τομέας ευθύνης του 3ου Λόχου εβάλλετο με βαρέα όπλα. Ιδιαίτερα σφοδρά πυρά δέχονταν τα φυλάκια της 3ης Διμοιρίας, στην περιοχή της Ομορφίτας και κυρίως το φυλάκιο 1103. 

Το βράδυ οι προσπάθειες των εισβολέων εντάθηκαν με ανελέητα λυσσαλέα σφυροκοπήματα. Παρ’ όλα αυτά οι νεαροί, απειροπόλεμοι υπερασπιστές των φυλακίων προέβαλαν παροιμιώδη αντίσταση και δεν επέτρεψαν στον εχθρό να επιτύχει τον σκοπό του. 

Στις 22 Ιουλίου, και μέχρι την κατάπαυση του πυρός η ασφυκτική πίεση που άσκησαν οι υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις και οι επιθέσεις που εκτόξευσαν κατά τις θέσεις του 211 συνεχίστηκαν ακατάπαυστα, χωρίς να καταφέρουν να διασπάσουν τις γραμμές άμυνας.

Παρ’ όλες τις απώλειες και την εισχώρηση που πέτυχε ο τουρκικός στρατός, οι μαχητές του Λόχου ήταν αποφασισμένοι να συνεχίσουν να αμύνονται σθεναρά του πατρίου εδάφους.

Με νύχια και με δόντια, κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια να κρατήσουν την αμυντική τους γραμμή. 

Αν και αυτό στο τέλος δεν κατέστη δυνατό, με την αυτοθυσία και την αυταπάρνηση που επέδειξαν έγραψαν σελίδες αξιοθαύμαστης λεβεντιάς και αντίστασης. 

Στο πλάι τους είχαν τον τοπικό πληθυσμό, ο οποίος κατά τη διάρκεια των μαχών τους ενίσχυε με τρόφιμα και άλλα υλικά και τους εμψύχωνε να συνεχίσουν να μάχονται για την προάσπιση της πατρώας γης.

Στο διάστημα που ακολούθησε, έως τις 13 Αυγούστου, ο Λόχος ασχολήθηκε με την οργάνωση νέας αμυντικής τοποθεσίας με τη διάνοιξη νέων ορυγμάτων και την κατασκευή άλλων οχυρωματικών θέσεων.

Κατά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής οι άνδρες του 3ου Λόχου συνέχισαν να μάχονται υπερβάλλοντας τις δυνάμεις τους για να αποτρέψουν τον εχθρό να κυριεύσει την πρωτεύουσα.

Αγωνίστηκαν με ηρωισμό και αυτοθυσία, σε έναν εν πολλοίς προδομένο και άνισο αγώνα, προσφέροντας τη ζωή τους στον βωμό του καθήκοντος προς την πατρίδα και ποτίζοντας με το αίμα τους το δέντρο της ελευθερίας της. 

Κυρίες και κύριοι,

Ο 3ος Λόχος του 211 Τάγματος Πεζικού μέτρησε βαρύτατες απώλειες στον συγκλονιστικό αγώνα υπεράσπισης των βορείων προαστίων της πρωτεύουσας.

Πενήντα ένας νεκροί και αγνοούμενοι. Καθαγίασαν τα ιερά χώματα που τους γέννησαν και τους ανάθρεψαν και έγιναν παράδειγμα προς μίμηση για τις επερχόμενες γενεές Ελλήνων της Κύπρου. 

Διαβάστε επίσης: Υπουργείο Άμυνας | Συμμετοχή του Υπουργού στο “Schuman Security and Defence Forum 2024” στις Βρυξέλλες

«Αιτία και δάσκαλος όλων όσων οι άνθρωποι θεωρούν σεβαστά και θεία είναι η πατρίδα», μας διδάσκει διαχρονικά ο ρήτορας Λουκιανός, «αφού αυτή τους γέννησε, τους ανάθρεψε και τους μόρφωσε». Για αυτή την ιερή πατρίδα πολέμησαν μέχρις εσχάτων και έπεσαν ηρωικά οι άνδρες που μνημονεύουμε σήμερα. 

Τα τιμημένα αιματοβαμμένα πεδία των μαχών, εκεί που οι μαχητές της ελευθερίας της Κύπρου άφησαν την τελευταία τους πνοή, αποτελούν αιώνιους αδιαμφισβήτητους μάρτυρες της μαχητικότητας και του αξεπέραστου ηρωισμού τους.

Σήμερα, από αυτό εδώ τον ιερό χώρο, μνημονεύοντας τους ηρωικούς πεσόντες του 3ου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού, ανανεώνουμε συνάμα την υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε τον ιερό αγώνα προάσπισης των αξιών και των ιδανικών που μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας. 

Δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε υπερβαίνοντας κάθε αντιξοότητα και αντιμετωπίζοντας κάθε πρόκληση. Δεν παραγνωρίζουμε τις αντικειμενικές δυσκολίες, τους περιορισμούς και τις σκοπέλους. 

Παραλάβαμε την τιμημένη αιματοβαμμένη σκυτάλη και ανανεώνουμε τον όρκο για διατήρηση του αγώνα που διεξάγουμε, μέχρι την τελική δικαίωση της πολύπαθης πατρίδας μας.

Αυτό οφείλουμε σ’ αυτούς που, πιστοί στο κάλεσμα, προάσπισαν την ελευθερία και τη εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας. Αυτό οφείλουμε σε αυτούς που θρήνησαν τον χαμό των παιδιών, των εγγονιών, των συζύγων και των πατεράδων τους. 

Αυτό είναι το χρέος μας προς εκείνους που μέχρι και σήμερα αναζητούν, με πόνο και αγωνία, απαντήσεις για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων. Αυτό είναι το χρέος μας προς εκείνους που «έφυγαν» με το μαράζι της απελευθέρωσης και της επιστροφής στις κατεχόμενές μας περιοχές. Αυτό χρωστάμε στην ιστορία μας.

Η αγωνιστικότητα που επέδειξαν οι λεβέντες του 3ου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού χαλυβδώνει την αντοχή και την πίστη μας στην προσπάθεια άρσης της παρατεταμένης κατοχής, απελευθέρωσης και επανένωσης της πατρίδας μας.

Αιωνία ας είναι η μνήμη των πεσόντων μαχητών που μνημονεύουμε σήμερα και όλων των ηρώων της πατρίδας μας και είθε ο μεγαλοδύναμος να εισακούσει τις προσευχές και τις παρακλήσεις μας για τη λύτρωση της πατρίδας μας και τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοούμενων αδελφών μας.

Σας ευχαριστώ.”

Διαβάστε επίσης: ΥΠΑΜ | Συνάντηση με τον Εκτελεστικό Διευθυντή του EDA στις Βρυξέλλες