Εξελιγμένα όπλα και εμπλοκή Άγκυρας αλλάζουν τις ισορροπίες στη Λιβύη, εκτιμά ο διεθνολόγος Γιάννης Ιωάννου

Defence Redefined

Published on 15/05/2020 at 15:03

Η εμπλοκή της Τουρκίας στον λιβυκό εμφύλιο, στο πλευρό της Τρίπολης και του Πρωθυπουργού, Φαγέζ αλ Σάρατζ, αποσκοπεί σε μελλοντικά οφέλη, καθώς στη χώρα μαίνεται άλλος ένας γύρος συγκρούσεων με εξελιγμένα οπλικά συστήματα που αλλάζουν τις ισορροπίες, εκτιμά ο διεθνολόγος Γιάννης Ιωάννου. 

Η σύνοδος του Βερολίνου, τον περασμένο Ιανουάριο, αντί για λύσεις, φαίνεται ότι έθεσε τις προϋποθέσεις για μια αναζωπύρωση της σύγκρουσης, λέει στο ΚΥΠΕ ο συνιδρυτής του Geopolitical Cyprus. Θεωρεί ωστόσο ότι στη Λιβύη είναι δύσκολο να υπάρξει απόλυτος νικητής και ηττημένος και παρά την ανακατανομή ισχύος στο έδαφος, αναμένει πως οι δύο πλευρές θα βρεθούν σε αδιέξοδο και θα οδηγηθούν σε νέες διαπραγματεύσεις. 

«Η εμπλοκή της Τουρκίας αποσκοπεί σε ένα νέο γύρο διαλόγου, όπου θα διεκδικήσει περίοπτη θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» προσθέτει ο κ. Ιωάννου, χωρίς να παραγνωρίζει τη σημασία που έχει η εμπλοκή άλλων παικτών, όπως αυτή της Ρωσίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ).

Παρά τις αποφάσεις στο Βερολίνο, οι περιφερειακές δυνάμεις που στηρίζουν τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA ή ΚΕΣ) του Σάρατζ και τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA ή ΛΕΣ) του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, εμπλέκονται αυτή τη φορά στη σύγκρουση με πιο εξελιγμένα οπλικά συστήματα, όπως είναι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), λέει.

Εξηγεί ότι η συνεισφορά της Τουρκίας μέσω drones, με την ενίσχυση της αεράμυνας της Τρίπολης και την παρουσία τουρκικών πλοίων στα ανοιχτά της Λιβύης, συνέβαλε στο να αντιστραφεί η ισχύς του Χάφταρ στον εναέριο χώρο. 

«Παρά τις συνθήκες του κορωνοϊού η Τουρκία κατορθώνει να διατηρεί την επιχειρησιακή της ικανότητα σε τέτοιου είδους συγκρούσεις» λέει. Σημειώνει παράλληλα την γεωπολιτική αξία της Λιβύης, ως σημείο εισόδου για την Αφρική, αλλά και ως το δυτικό άκρο της Ανατολικής Μεσογείου, κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Άγκυρα η οποία υπέγραψε με τον Σάρατζ το τουρκολιβυκό μνημόνιο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.

Ο κ. Ιωάννου εξηγεί ότι οι εχθροπραξίες στη Λιβύη έχουν ενταθεί τον τελευταίο μήνα, μετά και από την έναρξη της επιχείρησης “Peace Storm” που ξεκίνησε στις 26 Μαρτίου η Κυβέρνηση της Τρίπολης. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ό,τι συνέβαινε ένα χρόνο πριν, όταν ο Χάφταρ προήλαυνε για να καταλάβει την πρωτεύουσα της Λιβύης. 

Μετά την προέλαση της ΚΕΣ, που κορυφώθηκε στις 14 Απριλίου, η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση της Λιβύης κατέλαβε 7 πόλεις που ήλεγχε ο Χάφταρ, μεταξύ αυτών τις παραλιακές πόλεις Σαμπράθα και Σορμάν με ιδιαίτερη στρατηγική σημασία. Η περιοχή που επανακαταλήφθηκε ισούται με 500 τ.χλμ. και αποτελεί πλήγμα στην αξιοπιστία και τον πολιτικό ρόλο που φιλοδοξεί να διαδραματίσει ο Χάφταρ, εκτιμά ο κ. Ιωάννου. 

Η εξέλιξη αυτή επαναφέρει την αρχική εκτίμηση ότι «ο Χάφταρ δεν θα κάνει περίπατο, δεν θα καταλάβει την Τρίπολη τόσο εύκολα» ενώ η ανάμειξη της Τουρκίας θα γυρίσει το παιχνίδι εις βάρος του, συμπληρώνει.

Ο κ. Ιωάννου αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι μετά τον Μάρτιο, οι περιφερειακές δυνάμεις που στηρίζουν τις αντιμαχόμενες πλευρές έχουν αρχίσει να ισχυροποιούνται, καθώς συνεχίζουν να παραβιάζουν το εμπάργκο όπλων. Υπάρχει μεταφορά στρατιωτικού υλικού, τόσο από τα ΗΑΕ προς τον ΛΕΣ του Χάφταρ, όσο και από την Τουρκία προς την ΚΕΣ του Σάρατζ, λέει. 

«Αυτό που δεν έχει γίνει αντιληπτό είναι ότι η κρίση της Λιβύης αντικατοπτρίζει έναν περιφερειακό ανταγωνισμό ισχύος μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΑΕ» όσον αφορά τις ερμηνείες του πολιτικού Ισλάμ, συμπληρώνει ο διεθνολόγος.

Αναφέρει ακόμη ότι η Λιβύη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως περιφερειακή σύγκρουση, καθώς αναδεικνύεται σε πεδίο δοκιμών για νέα οπλικά συστήματα, με τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών για τακτικούς αεροπορικούς σκοπούς. Λόγω των εξελίξεων στη Λιβύη, η παγκόσμια βιομηχανία όπλων μπορεί και συλλέγει στοιχεία και τεχνογνωσία για τη λειτουργία των drones, λέει.

Εξηγεί ότι πρόκειται κυρίως για την αναμέτρηση δύο τύπων drones ίδιας κατηγορίας. Από τη μια μεριά είναι τα WingLoong που διαθέτουν τα ΗΑΕ, τα οποία είναι κινεζικής κατασκευής και προέλευσης και τα Anka-S και Bayraktar TB2 που παράγονται εγχώρια από την τουρκική αμυντική βιομηχανία. 

Τα Bayraktar είναι ίδια με τα drones που έστειλε η Άγκυρα πριν από μερικούς μήνες στην κατεχόμενη Κύπρο και τα οποία προσγειώθηκαν στο Λευκόνοικο. Αυτά όμως που φαίνεται να αλλάζουν την ισορροπία των εχθροπραξιών στη Λιβύη υπέρ του Σάρατζ είναι, σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, τα Anka-S.

Όσον αφορά τον ρόλο της ΕΕ, ο διεθνολόγος λέει ότι η ναυτική αποστολή «Ειρήνη» για την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων αναμένεται να σταθεροποιήσει κάπως την κατάσταση. Αναφέρει ωστόσο ότι η ΕΕ έχει δείξει ολιγωρία, καθώς οι ποσότητες οπλισμού που έφτασαν στη χώρα κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας είναι ικανές να αναζωπυρώσουν τη σύγκρουση.

Ο κ. Ιωάννου λέει, τέλος, ότι η πανδημία του κορωνοϊού ενδεχομένως να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για παύση των συγκρούσεων, κατά παρόμοιο τρόπο με ό,τι συνέβη στη Συρία, όπου οι εχθροπραξίες έχουν παγώσει. «Αν ξεφύγει η κατάσταση με την πανδημία, αναγκαστικά θα πρέπει να σταματήσουν» εκτιμά. Στο παρόν στάδιο καταγράφεται χαμηλός αριθμός επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, με 61 άτομα που έχουν νοσήσει και δύο θανάτους στη χώρα.