Στο ουκρανικό θέατρο επιχειρήσεων, έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα μια ποικιλία οχημάτων μάχης, ωστόσο το BTM-3 μπορεί να είναι το πιο περίεργο και σπάνιο, σύμφωνα με το Forbes.

Δεν είναι ούτε άρμα μάχης ούτε Τεθωρακισμένο Όχημα Μάχης πεζικού. Το BTM-3 είναι ένα σοβιετικό, σκαπτικό μηχάνημα τάφρων. Βασίζεται σε ένα σκάφος βαρέως ελκυστήρα (tractor) πυροβόλου AT-T – το οποίο με τη σειρά του βασίζεται στο σκάφος του άρματος μάχης T-54 – με έναν εκσκαφέα τύπου αλυσοπρίονου χωρίς να διαθέτει αμυντικό εξοπλισμό.

Έχει χαρακτηριστεί επίσημα ως “Μηχάνημα Εκσκαφής Ορυγμάτων Μάχης Υψηλής Ταχύτητας” (High-Speed Trenching Machine), το οποίο χρησιμοποιείται από μηχανοκίνητες μονάδες πεζικού. Η παραγωγή του ξεκίνησε το 1957 και εξήχθη σε Σοβιετικούς συμμάχους, ενώ έχει αποδειχθεί ανθεκτικό και αξιόπιστο για σκάψιμο τάφρων, αποχετεύσεων και καναλιών επικοινωνίας.

Το σύστημα διαθέτει σύστημα προστασίας από παράγοντες ΠΒΧ (NBC), που του επιτρέπει να επιχειρήσει σε μολυσμένα περιβάλλοντα μέσω ενός οργάνου, το οποίο μετρά την ακτινοβολία. Επιπλέον, το BTM-3 ήταν εξοπλισμένο με διόπτρες νυχτερινής όρασης PNV-57T, ώστε να μπορεί να επιχειρεί και τη νύχτα.

Αυτό το μηχάνημα εκσκαφής ορυγμάτων μάχης έχει ένα μεγάλο περιστροφικό εκσκαφέα με κάδους στο πίσω μέρος. Μάλιστα, υπάρχουν συνολικά 8 κάδοι, χωρητικότητας 160 λίτρων ο καθένας. Ο εκσκαφέας χαμηλώνει πίσω από το όχημα και ανοίγει ορύγματα. Χρειάζονται περίπου 5-7 λεπτά για να προετοιμαστεί το μηχάνημα για σκάψιμο.

Το BTM-3 μπορεί να δημιουργήσει δύο βασικούς τύπους ορυγμάτων. Η βασική διάταξη τάφρου έχει βάθος 1,1 και πλάτος 0,9 μέτρα. Το μηχάνημα μπορεί επίσης να δημιουργήσει μια τάφρο πλήρους μεγέθους με βάθος 1,5 μέτρα και πλάτος 1,1 μέτρα. Και στις δύο περιπτώσεις, το πλάτος στο κάτω μέρος της τάφρου είναι 0,5 – 0,6 μέτρα. Η δυνατότητα χωματουργικής επεξεργασίας κυμαίνεται από 270 έως 810 μέτρα την ώρα, ανάλογα με το βάθος εκσκαφής και τον τύπο του εδάφους.

Η μέγιστη χωρητικότητα χωματουργικών εργασιών είναι 1.200 – 1.400 μέτρα ανά ώρα όμως σε αυτή την περίπτωση η τάφρο θα έχει βάθος μόνο 0,4 – 0,5 μέτρα. Τέτοιες τάφροι κατασκευάζονταν μόνο, εάν δεν υπάρχει χρόνος για να σκάψουν τυπικές τάφρους. Σε αυτή την περίπτωση οι στρατιώτες θα έσκαβαν βαθύτερα μόνοι τους. Μια άλλη χρήση αυτών των “ψεύτικων” ορυγμάτων είναι η παραπλάνηση των πληροφοριών του εχθρού.

Επιπλέον, το BTM-3 δύναται να δημιουργεί τάφρους διαφορετικής διάταξης όπως ευθείες, ζιγκ-ζαγκ ή καμπύλες. Ο εκσκαφέας ξεφορτώνει το χώμα δίπλα στην τάφρο, δημιουργώντας ένα μπροστινό και οπίσθιο παραπέτασμα με ύψος περίπου 0,5 μέτρα, το οποίο παρέχει πρόσθετη προστασία. Αυτό το μηχάνημα μπορεί να σκάβει τάφρους σε διάφορους τύπους εδάφους, από άμμο έως παγωμένο χώμα. Ωστόσο, δεν μπορεί να σκάψει σε βραχώδες έδαφος.

Τεχνικά χαρακτηριστικά του BTM-3:

• Πλήρωμα: 2 (μπορεί να φιλοξενήσει 3 επιπλέον επιβάτες)
• Βάρος: 27 τόνοι
• Μήκος: 7 μέτρα
• Πλάτος: 3,17 μέτρα
• Ύψος: 4,32 μέτρα
• Διάταξη ορυγμάτων (Βάθος εκσκαφής): έως 1,5 μέτρα – Χωρητικότητα τάφρου: Βάθος τάφρου 0,4 – 0,5 μέτρα για 1 200 – 1 400 μέτρα/ώρα  / Βάθος τάφρου 1,1 μέτρα για 270 – 810 μέτρα/ώρα / Βάθος τάφρου 1,5 μέτρα για 270 – 560 μέτρα/ώρα
• Κινητήρας: A-401 diesel με ισχύ 305 ίππων
• Μέγιστη ταχύτητα (σε δρόμο): 36 χλμ/ώρα
• Μέγιστη εμβέλεια: 450 – 500 χλμ
• Αυτονομία: 10 – 12 ώρες
• Δυνατότητα καθέτου εμποδίου: τουλάχιστον 0,5 μέτρα
• Διάβαση τάφρου: έως 1,8 μέτρα
• Διάβαση βαθέων υδάτων: 1,1 μέτρα

Ένα βίντεο (δείτε στο τέλος του άρθρου) απεικονίζει ένα από τα εκτιμώμενα 10 πρώην σοβιετικά BTM-3 του ουκρανικού στρατού να τρέχει με ταχύτητα κατά μήκος ενός χωματόδρομου στην περιφέρεια Λουχάνσκ στη νότια Ουκρανία. Το Λουχάνσκ είναι μία εκ των εστιών της αντεπίθεσης της Ουκρανίας, η οποία ξεκίνησε στις 4 Ιουνίου. Οι ουκρανικές ταξιαρχίες έκτοτε έχουν προχωρήσει μερικά μίλια κατά μήκος πολλών αξόνων.

Τα χαρακώματα έχουν ορίσει τη μάχη. Οι Ρώσοι έσκαψαν χαρακώματα για να επιβραδύνουν την προέλαση των Ουκρανών. Τώρα οι Ουκρανοί τα σκάβουν για να εδραιώσουν τα εδαφικά τους κέρδη.

Είναι προφανές ότι τα BTM-3 έχουν διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προετοιμασία αυτών των τάφρων, παράλληλα με τους πολιτικούς εκσκαφείς, ενώ υφαίνουν το παρόν δόγμα του ρωσικού στρατού, το οποίο και ο ουκρανικός στρατός ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό.

Σε κάθε περίπτωση, οι τάφροι χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης. 

Διαβάστε επίσης: Πολωνία | Προμήθεια των 3 πρώτων τεθωρακισμένων οχημάτων περισυλλογής M88A2 HERCULES από τη BAE Systems