Στο πλαίσιο της ημερίδας με θέμα «Αναδιοργάνωση του Θεσμού της Εφεδρείας», που διοργανώθηκε από το Γενικό Επιτελείο Στρατού στην Αίθουσα Αμφιθεάτρου της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων το Σάββατο 26 Απριλίου 2025, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας παρουσίασε το σχέδιο της ριζικής μεταρρύθμισης της εφεδρείας στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030». 

Η Ελλάδα, αναγνωρίζοντας τις σύγχρονες προκλήσεις της ασφάλειας και τις νέες γεωπολιτικές ισορροπίες, προχωρά σε μία βαθιά αναδιοργάνωση, με κεντρικό άξονα την ίδρυση του θεσμού του ενεργού εφέδρου και τη δημιουργία νέων Κέντρων Μετεκπαίδευσης Εφεδρείας. Στόχος είναι η συγκρότηση ενός σώματος 150.000 ενεργών πολιτών-οπλιτών, που θα λειτουργούν ως κρίσιμος πολλαπλασιαστής ισχύος για τον εθνικό αμυντικό σχεδιασμό.

Ο νέος θεσμός του ενεργού εφέδρου τοποθετείται ανάμεσα στον ενεργό στρατό και στη γενική επιστράτευση και έρχεται να καλύψει τη στρατηγική ανάγκη για μια έτοιμη και ποιοτικά αναβαθμισμένη δύναμη που θα μπορεί να συνδράμει άμεσα σε περιόδους κρίσης. 

Η συμμετοχή στην ενεργό εφεδρεία θα είναι κατά βάση εθελοντική, με δυνατότητα υποχρεωτικής κλήσης μόνο σε ειδικές περιπτώσεις ή κρίσιμες ειδικότητες. Κάθε οπλίτης και δόκιμος αξιωματικός θα καλείται, κατά την ολοκλήρωση της θητείας του, να δηλώσει αν επιθυμεί να ενταχθεί, ενώ δίνεται η δυνατότητα επανένταξης και σε όσους έχουν απολυθεί από τις Ένοπλες Δυνάμεις την τελευταία δεκαετία.

Διαβάστε επίσης: Δένδιας | Αλλαγές στη στρατιωτική θητεία

Η εκπαίδευση και η μετεκπαίδευση αποτελούν βασικό στοιχείο της νέας εφεδρείας. Εφαρμόζεται ένα δυναμικό μοντέλο εκπαίδευσης, προσαρμοσμένο στα σύγχρονα δεδομένα των πεδίων μάχης, που αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής όπως οι εξομοιωτές μάχης και τα drones. Η εκπαίδευση δεν θα είναι θεωρητική αλλά θα βασίζεται σε ρεαλιστικά σενάρια και σύγχρονες τακτικές, με στόχο τη διατήρηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας. 

Προβλέπεται τουλάχιστον ένας κύκλος μετεκπαίδευσης διάρκειας 3 έως 6 ημερών ανά 3 με 5 χρόνια, ενώ συνολικά οι έφεδροι οπλίτες θα έχουν τη δυνατότητα να μετεκπαιδευτούν έως και 80 ημέρες και οι έφεδροι αξιωματικοί έως και 150 ημέρες σε όλο τον κύκλο ένταξής τους.

Για την υλοποίηση του σχεδίου, δημιουργούνται Κέντρα Μετεκπαίδευσης Εφεδρείας, ένα στη Νότια Ελλάδα κοντά στην Αττική και ένα στη Βόρεια Ελλάδα κοντά στη Θεσσαλονίκη, αξιοποιώντας υπάρχουσες στρατιωτικές εγκαταστάσεις με τις αναγκαίες αναβαθμίσεις. Παράλληλα, προωθείται ο εξορθολογισμός του στρατιωτικού χάρτη, με συγχωνεύσεις και μετακινήσεις μονάδων, ώστε να ενισχυθεί η αποδοτικότητα του αμυντικού μηχανισμού και να αντιμετωπιστεί η σημερινή κατάσταση υποστελέχωσης στρατοπέδων.

Σημαντική καινοτομία αποτελεί επίσης η πλήρης ψηφιοποίηση της διαδικασίας κλήσης και ενημέρωσης των εφέδρων. Η εφαρμογή «Έφεδρος» έχει ήδη συνδεθεί με το gov.gr, επιτρέποντας την άμεση και ηλεκτρονική αποστολή επιστρατευτικών εγγράφων και καταργώντας την παρωχημένη πρακτική της φυσικής επίδοσης από αστυνομικά όργανα. 

Παράλληλα, εισάγεται η δυνατότητα ομαδικής αποστολής SMS, διασφαλίζοντας ταχύτητα και αμεσότητα στην επικοινωνία με τους εφέδρους.

Η θεσμοθέτηση του ενεργού εφέδρου και η συνολική μεταρρύθμιση της εφεδρείας δεν αποτελούν μόνο αμυντική αναγκαιότητα, αλλά εκφράζουν και μία βαθύτερη αξιακή αντίληψη για τον ρόλο του πολίτη στην άμυνα της χώρας. Η δημιουργία αμυντικής κουλτούρας και η ανάδειξη του πολίτη-οπλίτη ως ασπίδα της Δημοκρατίας αποτελούν κεντρικούς στόχους της πρωτοβουλίας αυτής. 

Όπως τόνισε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, η Ελλάδα, σε αντίθεση με τη διεθνή τάση δημιουργίας αποκλειστικά επαγγελματικών στρατών, παραμένει πιστή στο ιστορικό της πρότυπο όπου η συμμετοχή του πολίτη στην άμυνα αποτελεί θεμέλιο της εθνικής ανεξαρτησίας και της δημοκρατικής της ταυτότητας.

Η μεταρρύθμιση της εφεδρείας, όπως παρουσιάστηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, εντάσσεται σε μία στρατηγική μακράς πνοής, που βλέπει μπροστά και απαντά στις προκλήσεις ενός διεθνούς περιβάλλοντος αστάθειας και απειλών, ενισχύοντας όχι μόνο τη στρατιωτική ισχύ, αλλά και την ίδια την κοινωνική συνοχή και την εθνική αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε επίσης: Δένδιας στη ΔΕΘ – Anti-drone θόλος τεσσάρων επιπέδων με ελληνικά συστήματα