25 χρόνια συμπληρώθηκαν από την έναρξη της αεροπορικής επιχείρησης του ΝΑΤΟ κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, που έγινε γνωστή ως Επιχείρηση “Συμμαχική Δύναμη”.

Το βράδυ της Κυριακής, χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν στα ερείπια του πρώην Αρχηγείου Στρατού στο Βελιγράδι – το κτίριο υπέστη σοβαρές ζημιές κατά τη διάρκεια αεροπορικών επιδρομών και τα ερείπια διατηρήθηκαν ως μνημείο.

Σύμφωνα με το Euronews, κάποιοι από τους διαδηλωτές κρατούσαν πανό που έγραφε “Όταν ο στρατός επιστρέψει στο Κοσσυφοπέδιο”, ενώ άλλοι κυμάτιζαν ρωσικές σημαίες, μερικές με το σύμβολο “Ζ”.

Νωρίτερα την Κυριακή, σε πολλές πόλεις της Σερβίας πραγματοποιήθηκαν τελετές μνήμης και απόδοσης φόρου τιμής στα θύματα των αεροπορικών βομβαρδισμών. Στο Βελιγράδι πολιτικοί, στρατιωτικοί και ξένοι διπλωμάτες κατέθεσαν στεφάνια σε μνημείο για τα παιδιά-θύματα των βομβαρδισμών.

Ένα χρόνο μετά την έναρξη του Πολέμου του Κοσσυφοπεδίου, που αμαυρώθηκε με πολλά σοβαρά εγκλήματα πολέμου, η επίσημη αιτία της επιχείρησης “Συμμαχική Δύναμη” ήταν η Σερβική άρνηση να υπογράψει τη Συμφωνία του Ραμπουγιέτ – ένα σχέδιο που απαιτούσε πλήρη σερβική αποχώρηση από το Κοσσυφοπέδιο. 

Το ΝΑΤΟ αποφάσισε να ξεκινήσει την επιχείρηση χωρίς την έγκριση του ΟΗΕ – καθώς αναμενόταν ότι η Κίνα και η Ρωσία θα ασκούσαν βέτο σε οποιαδήποτε τέτοια απόφαση του ΣΑΗΕ ούτως ή άλλως. Αυτό, έκτοτε, πυροδότησε συζητήσεις για τη νομιμότητα των ενεργειών του ΝΑΤΟ.

Οι βομβαρδισμοί ξεκίνησαν στις 24 Μαρτίου 1999. Η σερβική πλευρά ισχυρίζεται ότι εκτός από στρατιωτικούς στόχους και στόχους υποδομής, το ΝΑΤΟ βομβάρδισε καθαρά πολιτικά αντικείμενα ως νοσοκομεία. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν είναι ακόμη γνωστός. Διάφορες πηγές δίνουν πολύ διαφορετικές εκτιμήσεις, από αρκετές εκατοντάδες έως αρκετές χιλιάδες σκοτώθηκαν άμαχοι.

Η επιχείρηση έληξε επίσημα στις 10 Ιουνίου 1999, μια ημέρα μετά την υπογραφή της Συμφωνίας του Κουμάνοβο, η οποία συνεπαγόταν την πλήρη αποχώρηση της Γιουγκοσλαβίας και της Σερβίας από το Κοσσυφοπέδιο και τελικά οδήγησε σε πλήρη, αν και μερικώς αναγνωρισμένη, ανεξαρτησία της δημοκρατίας.

Διαβάστε επίσης: Σερβία – Κόσοβο | Συμφωνία με αστερίσκους στο ευρωπαϊκό ειρηνευτικό σχέδιο