Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση των αμυντικών δαπανών και ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, μετά την έκτακτη σύνοδο της 6ης Μαρτίου 2025. 

Αναφέρεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θα ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες, θα μειώσεις τις εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κενά και θα ενισχύσει την τεχνολογική και βιομηχανική της βάση στην άμυνα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, καλωσορίζει την πρόθεση της Κομισιόν για την δημιουργία ενός νέου μέσου που θα δανειοδοτεί τα κράτη της ΕΕ και θα υποστηρίζεται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης με ποσό μέχρι 150 δις ευρώ. Καλωσορίζεται επίσης η  επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τα σχέδια για ενίσχυση της υποστήριξης που παρέχει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την αμυντική βιομηχανία της Ευρώπης ενώ προσθέτει πως είναι επίσης σημαντική η ιδιωτική χρηματοδότηση. 

Στους τομείς προτεραιότητας για δράση, σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ, περιλαμβάνονται οι εξής: αεροπορική και πυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού και στοχευμένων πληγμάτων, μη επανδρωμένα συστήματα (drones και anti-drones), συστήματα για προστασία κρίσιμων υποδομών, διαστημικές δυνατότητες, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοπόλεμος, τεχνητή νοημοσύνη (AI) και ηλεκτρονικός πόλεμος. 

Κάλεσε επίσης τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, την Ύπατη Εκπρόσωπο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν γρήγορα τις κατάλληλες διαδικασίες, και κάλεσαν το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ολοκληρώσουν το συντομότερο δυνατό τις διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, ώστε να μειωθεί το κόστος ανάπτυξης της αμυντικής βιομηχανίας και η εναρμόνιση των απαιτήσεων και των κοινών προμηθειών.

Αναφέρεται επίσης πως οι ηγέτες δήλωσαν ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή ΕΕ θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και ότι συμπληρώνει το ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο αυτό, οι ηγέτες τόνισαν ότι το ΝΑΤΟ παραμένει το θεμέλιο για τη συλλογική άμυνα των μελών του. Κάλεσαν τις χώρες της ΕΕ που είναι επίσης κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να συντονίσουν τις εργασίες τους ενόψει της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025.

Τόνισαν επίσης τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός ΕΕ.

Διαβάστε επίσης: ReArm Europe | 800 δις ευρώ για ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Άμυνας – Τι περιλαμβάνει το σχέδιο

Δηλώσεις Χριστοδουλίδη

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε πως θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική τη συζήτηση που γίνεται σε σχέση με την ενίσχυση της άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δήλωσε, πως η κυπριακή πλευρά στην παρέμβαση της, τόνισε, πως ειδικότερα για τα θέματα της άμυνας και της ασφάλειας, μπορεί αυτή η συζήτηση να γίνεται με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία και το γεγονός ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση έχει μια ενδεχομένως διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με τις διατλαντικές σχέσεις και τα θέματα άμυνας και ασφάλειας στην Ευρώπη, αλλά η συζήτηση πρωτίστως γίνεται, για να πετύχουμε τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτός είναι ο στόχος που θέλουμε να εξυπηρετήσουμε μέσα από τη συζήτηση που γίνεται και τις αποφάσεις, που όπως η Πρόεδρος της Επιτροπής μάς έχει ενημερώσει, μετά από σχετική συζήτηση που θα γίνει στο Κολέγιο πριν από το επόμενο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, για να ληφθούν αποφάσεις στο θέμα της άμυνας και της ασφάλειας.

Σχετικά με την αμυντική βιομηχανία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ανέφερε πως πέραν της αναφοράς για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι σημαντικό οι επενδύσεις που θα γίνουν στον τομέα της άμυνας να βοηθήσουν, πρωτίστως, την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Ήταν το δεύτερο σημείο, στο οποίο επισημάναμε την ανάγκη, και χαίρομαι για τη σύμφωνη γνώμη αρκετών συναδέλφων μου. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας, αλλά την ίδια στιγμή για μας, για να αναφερθώ στην εθνική διάσταση, υπάρχουν στην Κύπρο υποσχόμενες εταιρείες, που εργοδοτούν πολλούς νεαρούς Κύπριους, οι οποίες, ναι, μπορούν να συνεισφέρουν σε αυτήν την προσπάθεια. Είναι κάτι που επενδύουμε ως κυβέρνηση. Γι’ αυτό προχωρήσαμε και με το Συμβούλιο Αμυντικής Βιομηχανίας, αλλά και τη συμπερίληψη ρήτρας ότι σε οποιουσδήποτε εξοπλισμούς προχωρά η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να συμμετέχουν και κυπριακές εταιρείες.

Αναφορικά με το ΝΑΤΟ, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, δήλωσε πως η πλειοψηφία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι κράτη μέλη του ΝΑΤΟ. Άρα, στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας ετέθη και η διάσταση της συνεργασίας με το ΝΑΤΟ. Είναι κάτι που ως Κυπριακή Δημοκρατία δεν είμαστε αρνητικοί, δεν είμαστε αντίθετοι, όσο γίνονται απόλυτα αποδεκτές οι βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τη συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Η αυτονομία στη λήψη αποφάσεων, οι ιδιαιτερότητες του κάθε οργανισμού και να μην υπάρξει οποιοσδήποτε αποκλεισμός. Όλα αυτά είναι σημαντικό να διασφαλίζονται.

Σχετικά με την πρόταση για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το δημόσιο χρέος, δήλωσε πως παρόλο που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν επηρεάζεται στην παρούσα φάση, λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη και το δημόσιο χρέος της χώρας μας είναι σε αξιοσημείωτα χαμηλά επίπεδα, είμαστε σχεδόν στο 69% και θα πετύχουμε τον στόχο του 60%. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάποιων κρατών μελών σε σχέση με το δημόσιο χρέος, υποστηρίζουμε την πρόταση της Επιτροπής, για να μην υπολογίζονται στο δημόσιο χρέος οι αμυντικές δαπάνες.

Σχετικά με τις απειλές της Ευρώπης και την Ουκρανία, ο Πρόεδρος της Κύπρου, δήλωσε πως με παρέμβαση της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιταλίας, αλλά και της Ισπανίας είναι η συμπερίληψη συγκεκριμένης αναφοράς, ότι οι απειλές σε σχέση με την ασφάλεια της Ευρώπης δεν περιορίζονται στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι απειλές σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση εκτείνονται και σε άλλες περιοχές. Ανέφερε επίσης πως υπήρξε από έναν σημαντικό αριθμό κρατών μελών τοποθέτηση για την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη σημασία, ευρύτερα, και στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά από παρεμβάσεις της Κύπρου και της Ελλάδας.

Διαβάστε επίσης: Χριστοδουλίδης | Οι δράσεις της κυβέρνησης για ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας