Με μια πρωτοβουλία που φέρει έντονο γεωπολιτικό και οικονομικό αποτύπωμα, η Ελλάδα προχώρησε στην ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Ιόνιο Πέλαγος, διευρύνοντας την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων σε θαλάσσια έκταση, που εκτείνεται έως το ακρωτήριο Ταίναρο, το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής χώρας.

Η απόφαση, η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 17 Απριλίου 2025 (Τεύχος Α’ 59/17.04.2025), εδράζεται στο διεθνές δίκαιο και ειδικότερα στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982. 

Πρόκειται ουσιαστικά για την ενσωμάτωση της διμερούς συμφωνίας Ελλάδας–Ιταλίας που υπεγράφη στις 9 Ιουνίου 2020 και τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2021, με στόχο την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη βάση της αρχής της μέσης γραμμής.

Η Απόφαση

Όπως ορίζεται ρητά στο Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 33, «ανακηρύσσεται από την Ελληνική Δημοκρατία Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, των Ιονίων Νήσων και μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου», με αναφορά στις διατάξεις της ελληνοϊταλικής συμφωνίας του 2020 και της UNCLOS. Παράλληλα, σημειώνεται ότι η Ελλάδα επιφυλάσσεται να ασκήσει ανάλογα δικαιώματα και σε άλλες ακτές της, σύμφωνα με τη Σύμβαση της 10ης Δεκεμβρίου 1982.

Η νέα ελληνική ΑΟΖ καλύπτει ένα ευρύ θαλάσσιο τόξο από τα βόρεια, κοντά στην Κέρκυρα, έως και το νοτιοδυτικό άκρο της Πελοποννήσου, περιλαμβάνοντας δεκαέξι (16) σημεία που σχηματίζουν ένα πολυγωνικό περίγραμμα. Η συμφωνία όχι μόνο κατοχυρώνει τις ελληνικές θέσεις περί του δικαιώματος των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, αλλά και ενισχύει τη διπλωματική συνεργασία με την Ιταλία.

Διαβάστε επίσης: Λιβύη | Ανακοίνωση γύρου αδειοδότησης για εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων

Πέραν της γεωπολιτικής διάστασης, η ανακήρυξη συνεπάγεται και σημαντικές οικονομικές δυνατότητες. Η Ελλάδα αποκτά την αποκλειστική αρμοδιότητα εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της περιοχής, από την αλιεία έως την έρευνα για υδρογονάνθρακες και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενισχύοντας την ενεργειακή αυτάρκεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Συμπληρωματικά προς την απόφαση αυτή, η ελληνική κυβέρνηση παρουσίασε προηγουμένως τον επίσημο χάρτη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. 

Ο χάρτης ανταποκρίνεται στην υποχρέωση της χώρας ως μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαθέτει εθνικό σχέδιο θαλάσσιας χρήσης και αποτυπώνει την τρέχουσα κατάσταση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και τις ελληνικές θέσεις για την έκταση των θαλάσσιων ζωνών. Πρόκειται για έγγραφο με θεσμική ισχύ προς την Κομισιόν και τις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές.

Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η ενέργεια αυτή λειτουργεί τόσο ως έμπρακτη εφαρμογή του διεθνούς δικαίου όσο και ως μήνυμα προς την Τουρκία, ότι η Ελλάδα παραμένει ανοιχτή στον διάλογο μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για ζητήματα οριοθέτησης ΑΟΖ ή υφαλοκρηπίδας. 

Ωστόσο, η Άγκυρα αντέδρασε δημοσιεύοντας δικό της χάρτη με τις τουρκικές θέσεις, υποστηρίζοντας ότι οι ελληνικές μονομερείς ενέργειες δεν παράγουν νομικά αποτελέσματα για την Τουρκία

Διαβάστε επίσης: Αίγυπτος | Διάταγμα του Σίσι χαράζει τα δυτικά σύνορα της ΑΟΖ με τη Λιβύη

Δείτε το Ππροεδρικό Διάταγμα όπως δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ εδώ.