Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ενέκριναν 11 νέα έργα στο πλαίσιο της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (Permanent Structured Cooperation – PESCO), ολοκληρώνοντας έτσι το έκτο και τελευταίο κύμα της αρχικής φάσης αυτής της στρατηγικής πρωτοβουλίας.

Τα νέα έργα, στα οποία συμμετέχουν 19 κράτη-μέλη, στοχεύουν στην ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας και της ανάπτυξης επιχειρησιακών δυνατοτήτων σε επίπεδο ΕΕ.

Η έκτη φάση των έργων καλύπτει ένα ευρύ φάσμα στρατηγικών και επιχειρησιακών αναγκών: από τομείς όπως η αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα και το δόγμα κυβερνοάμυνας, έως πιο εξειδικευμένες εφαρμογές όπως συστήματα για το στρατιώτη και προκεχωρημένες ιατρικές εγκαταστάσεις πεδίου.

Τα κράτη-μέλη αντιμετωπίζουν επίσης κρίσιμες ελλείψεις μέσω της ανάπτυξης μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων (UAS), της βελτίωσης της διαλειτουργικότητας μέσω της τυποποίησης εξοπλισμού και της ενίσχυσης της προστασίας κρίσιμων υποθαλάσσιων υποδομών.

Νέα Έργα PESCO

Γερμανία (συντονίζον κράτος-μέλος):

• Joint European Electromagnetic Warfare Convergence Initiative (JEEWCI) 
• Substitute for Lead in Infantry Ammunition (SLIA) 
• Common Handheld Optronic Interface (CHOI) 
• Infantry Navigation without GNSS (InfNav without GNSS)
• Future (unmanned) Air-to-Air Refuelling Capability 
• Unmanned Air Transport of Injured Soldiers (UNATIS) 

Γαλλία (συντονίζον κράτος-μέλος):

• Modular Seabed Vessel (MSV)
• Medical Treatment Facility Role 2 Forward – Capability Development (MTF R2F–CD)

Φινλανδία (συντονίζον κράτος-μέλος):

• Quantum Enablers for Strategic Advantage (QUEST)

Ιταλία (συντονίζον κράτος-μέλος):

• Directed Energy Systems (DES) 
• Next Generation Dismounted Soldier System (NGDSS)

Διαβάστε επίσης: PESCO | Το Συμβούλιο εγκαινιάζει το 4ο κύμα νέων έργων για την αμυντική συνεργασία στην ΕΕ

Από το 2018 έως το 2025, η PESCO έχει δημιουργήσει 83 συνεργατικά έργα που καλύπτουν τους πέντε επιχειρησιακούς τομείς: χερσαίο, ναυτικό, εναέριο, διαστήματος και κυβερνοχώρο. Οκτώ εξ αυτών έχουν ολοκληρωθεί, ενώ 75 βρίσκονται σε εξέλιξη. Τα έργα κυμαίνονται από την προστασία διαστημικών υποδομών έως την παρακολούθηση υποθαλάσσιων δικτύων.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (European Defence Agency – EDA), ο οποίος συμμετέχει στη γραμματεία της PESCO, θεωρεί ότι τα έργα αυτά ενισχύουν τη διακυβερνητική προσέγγιση στον αμυντικό σχεδιασμό. Και τα 26 συμμετέχοντα κράτη-μέλη έχουν λάβει μέρος σε διάφορες πρωτοβουλίες με στόχο την κάλυψη επιχειρησιακών κενών και την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από την PESCO.

Η δεύτερη φάση της PESCO (2025–2029) προβλέπεται να εξελιχθεί σε περιβάλλον πολύ πιο δυναμικό και προκλητικό, κυρίως λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο οποίος ανέδειξε την ανάγκη για άμεση κάλυψη κρίσιμων αδυναμιών που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μονομερώς.

Στο πλαίσιο αυτό, τον Νοέμβριο 2024, οι Υπουργοί Άμυνας υπέγραψαν τέσσερις επιστολές πρόθεσης για συνεργασία σε καίριους τομείς δυνατοτήτων, όπως αναδείχθηκαν στην τελευταία Συντονισμένη Ετήσια Επανεξέταση Άμυνας (Coordinated Annual Review on Defence – CARD). Οι τομείς αυτοί περιλαμβάνουν:

• Ολοκληρωμένη Αντιαεροπορική και Αντιπυραυλική Άμυνα
• Ηλεκτρονικός Πόλεμος
• Περιφερόμενα Πυρομαχικά (Loitering Munitions)
• Ευρωπαϊκό Πλοίο Μάχης (European Combat Vessel)

Οι παραπάνω τομείς, ιδίως όσοι έχουν μακροπρόθεσμο χαρακτήρα, αποτελούν ισχυρούς υποψηφίους για μελλοντικά έργα PESCO.

Η PESCO υποστηρίζεται από υφιστάμενα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (European Defence Fund – EDF), το οποίο συγχρηματοδοτεί πολυεθνικά έργα άμυνας από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Παράλληλα, οι πολιτικές συζητήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Φεβρουάριο 2025 έδωσαν περαιτέρω ώθηση και στρατηγικό προσανατολισμό στις φιλοδοξίες της ΕΕ στον τομέα της άμυνας.

Τα νέα έργα λαμβάνουν υπόψη και τις μελλοντικές προκλήσεις, όπως η αξιοποίηση των κβαντικών τεχνολογιών και η ασφαλής και σταθερή πρόσβαση σε πυρομαχικά.

Διαβάστε επίσης: PESCO | 11 νέα έργα με επίκεντρο τις κρίσιμες αμυντικές δυνατότητες και τη διαλειτουργικότητα

Η Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO) αποτελεί νομικά δεσμευτική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΕ (Common Security and Defence Policy – CSDP). Στόχος της είναι η εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών-μελών, ενισχύοντας τη δυνατότητα της ΕΕ να δρα ως πάροχος ασφάλειας. Όλα τα κράτη-μέλη συμμετέχουν στην PESCO, εκτός της Μάλτας.

Η συμμετοχή στην PESCO είναι εθελοντική αλλά συνεπάγεται δεσμευτικές υποχρεώσεις, όπως η αύξηση των αμυντικών δαπανών, η εναρμόνιση των επιχειρησιακών απαιτήσεων και η συγκέντρωση πόρων για την προμήθεια, έρευνα και χρήση αμυντικού εξοπλισμού.

Η γραμματεία της PESCO περιλαμβάνει τον EDA, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (European External Action Service – EEAS) και το Στρατιωτικό Επιτελείο της ΕΕ (EU Military Staff – EUMS), διασφαλίζοντας τη συντονισμένη εφαρμογή των έργων και τη συνέπεια με τις υπόλοιπες αμυντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ.

Μέσω των συνεργατικών έργων της, η PESCO επιδιώκει να ενισχύσει τη διαλειτουργικότητα και την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα, να ενδυναμώσει τη βιομηχανική και τεχνολογική βάση άμυνας της Ευρώπης και τελικά να αυξήσει τη συνολική ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών.

Διαβάστε επίσης: Η Ελβετία συμμετέχει στο πρόγραμμα “Στρατιωτική Κινητικότητα” της PESCO