Ένα μνημείο στη γαλλική πόλη Frethun αποτελεί τη δημόσια υπενθύμιση της διατλαντικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ και εκείνων που υπηρέτησαν τον σκοπό της.

Στα αποκαλυπτήρια της τελετής για το μνημείο το 2012 παρευρέθηκαν αξιωματικοί του ΝΑΤΟ και εκπρόσωποί τους. Κάθε χρόνο μια διαθρησκειακή τελετή σηματοδοτεί τις θυσίες αυτών που έδωσαν τη ζωή τους και υπηρέτησαν σε αποστολές του ΝΑΤΟ. Η εκδήλωση πραγματοποιείται συνήθως την 11η Σεπτεμβρίου.

Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν ήταν μια σημαντική καμπή για το ΝΑΤΟ. Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες επικαλέστηκαν το άρθρο 5 της ιδρυτικής συνθήκης ζητώντας απάντηση για την 11η Σεπτεμβρίου, ήταν η πρώτη φορά που ένα κράτος μέλος του ΝΑΤΟ επικαλέστηκε τη δέσμευση των μελών για συλλογική άμυνα.

Ο Willy Breton, πρώην στέλεχος της γαλλικής χωροφυλακής (Gendarmerie) και πρόεδρος του μνημείου, υπηρέτησε υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ τόσο στα Δυτικά Βαλκάνια όσο και στο Αφγανιστάν. Ωστόσο, ήταν ένα περιστατικό στη μετέπειτα ζωή του που τον ενέπνευσε να ξεκινήσει το μνημείο.

Κατά τη διάρκεια της περιοδείας του, ένας αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός (IED) είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του δεκανέα Janzen Luc και του Λοχαγού Barek-Delingy Christophe, όπως ο ίδιος είπε.

Στα καθήκοντά του ήταν η επίβλεψη της μεταφοράς των σορών τους σε μια αεροπορική βάση για επιστροφή στην πατρίδα και τον στοίχειωνε η τιμή που έλαβαν οι σοροί των δύο στρατιωτών από τους συναδέλφους τους στρατιώτες του ΝΑΤΟ και τους συμμάχους τους.

Στρατιώτες του ΝΑΤΟ διαφορετικών εθνικοτήτων και Αφγανοί στρατιώτες συνόδευαν τη συνοδεία κρατώντας έναν αναπτήρα ή λάμπα ψηλά. Ο Breton όπως εξιστορεί ήταν στο όχημα που προπορευόταν και παραδέχεται ότι ήταν μια πολύ συγκινητική εμπειρία για τον ίδιο καθώς αυτοί οι δύο στρατιώτες ενώθηκαν με θάνατο, αίμα και το καθήκον για υπηρεσία.

Μετά την υπηρεσία του, ο Breton συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε δημόσιο μνημείο του ΝΑΤΟ πουθενά στις 30 πλέον χώρες μέλη. Για τον λόγο αυτό ήθελε με κάποιο τρόπο να τιμήσει τη μνήμη των στρατιωτών που πέθαναν σε επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ και να διασφαλίσει τη μνήμη των νέων γενιών.

Ο Breton εξέτασε πολλές πόλεις για εγκατάσταση μνημείου και τελικά επέλεξε το γαλλικό χωριό Fréthun. Ο εμπνευστής του μνημείου σημειώνει ότι η τοποθεσία αυτή επιλέχθηκε για διάφορους λόγους: Η κοντινή πόλη του Καλαί υπήρξε εδώ και πολύ καιρό ένας σημαντικός συγκοινωνιακός κόμβος και οι κοντινές συνδέσεις με τον σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας Παρισιού-Λονδίνου διασφαλίζουν ότι το μνημείο είναι προσβάσιμο από διάφορα αεροδρόμια. Καθοριστική ήταν και η στήριξη όπως αναφέρει του τότε δημάρχου.

Η κυρία Catherine Fournier διέθεσε δωρεάν γη και συγκροτήθηκε επιτροπή που επέτρεψε τη γέννηση του Μνημείου του ΝΑΤΟ. Το μνημείο, αφού χτίστηκε, μεταφέρθηκε στο δημαρχείο του Frethun. Η αρχική επιτροπή διαλύθηκε και δημιουργήθηκε επίσημα η Ομοσπονδία του Νατοϊκού Μνημείου.

Το λιτό μνημείο αποτελείται από δύο όρθιες πλάκες που σημειώνουν τη θητεία και τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ. Για ορισμένους παρατηρητές, τα λιτά μνημεία προσομοιάζουν τους Δίδυμους Πύργους που καταστράφηκαν από τρομοκράτες της Αλ Κάιντα στις 11 Σεπτεμβρίου 2001.

Η δημόσια αναγνώριση του ΝΑΤΟ είναι σπάνια. Ένα από τα μεγαλύτερα μνημεία, ένα μνημείο αιώνιας φλόγας στο Βελιγράδι, προορίζεται στην πραγματικότητα για την κριτική της συμμαχίας σημειώνοντας τις απώλειες στρατιωτικών και αμάχων από τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία το 1999.

Κάθε χρόνο ο χώρος στο Frethun φιλοξενεί μια τελετή μνήμης που συγκεντρώνει εκπροσώπους οκτώ διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων, συμπεριλαμβανομένων Καθολικών, Μουσουλμάνων, Ινδουιστών, Αγγλικανών, Εβραίων, Προτεσταντών και Ορθοδόξων για την επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου. Στην περσινή τελετή έγιναν τα αποκαλυπτήρια μιας στήλης, ένα κατακόρυφο πέτρινο και ξύλινο μνημείο, για Βέλγους και Τσέχους στρατιώτες και άλλο ένα για ζώα της στρατιωτικής υπηρεσίας.

Το NATO Memorial Foundation αριθμεί 36.000 μέλη που έχουν συμμετάσχει στην προσπάθεια διατήρησης του μνημείου διαδικτυακά. Ο αριθμός περιλαμβάνει αριθμό προσωπικοτήτων υψηλού προφίλ όπως ο Σάντορ Λόθρινγκεν, ένας βασιλιάς των Αψβούργων και η σύζυγός του. Άλλα εξέχοντα μέλη περιλαμβάνουν πρώην υψηλόβαθμους στρατιωτικούς, βασιλιά της Χαβάης και πολλά μέλη από χώρες εκτός ΝΑΤΟ.

Ο ηθοποιός του Χόλιγουντ Μαρκ Χάρμον έστειλε επιστολή συμπαράστασης στο μνημείο. Πέρα από τη συντήρηση και τις εκδηλώσεις μνήμης, το μνημείο χρηματοδοτεί αθλητικές εκδηλώσεις και επίσης μία ομάδα που επιδιώκει να βρει χρηματοδότηση για προσθήκη σχετικά με τραυματίες στρατιώτες του ΝΑΤΟ.

Ενώ η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έφερε στο προσκήνιο τη γεωπολιτική σημασία του ΝΑΤΟ, το μνημείο είναι χτισμένο για την ημέρα που το ΝΑΤΟ δεν είναι πλέον πρωτοσέλιδο. Έργα όπως αυτό διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διατήρηση του ΝΑΤΟ και των αξιών του ζωντανές στη δημόσια μνήμη, είπε ο Manuel Dos Santos, πρόεδρος του παραρτήματος του Young Atlantic Treaty Association (YATA) στην Πορτογαλία.

Διαβάστε επίσης: ΓΕΕΘΑ | Εγκαίνια του Μνημείου των Αθανάτων του Έθνους στο Στρατόπεδο “ΠΑΠΑΓΟΥ” – Φωτογραφίες